Chế độ dinh dưỡng theo từng giai đoạn

Đối với bệnh nhân xơ gan, tổng lượng calo 25-30 kcal/kg cân nặng/ngày (tức là người 50kg nên duy trì ở mức 1250-1500 kcal/ngày) tuỳ theo tình trạng hoạt động thể lực. Với những tình trạng xơ gan ổn định không có tăng nhu cầu chuyển hoá, việc cung cấp quá nhiều calo có thể kèm theo tăng gánh nặng cho gan, tích đọng mỡ đặc biệt ở các bệnh nhân hồi sức.

Bữa ăn nên chia nhỏ nhiều lần trong ngày và mục đích của chế độ dinh dưỡng là phải:

• Phòng tránh các biến chứng của xơ gan như bệnh não gan, hôn mê gan (do tăng amoniac máu)
• Giảm gánh nặng xử lý cho gan hoặc độc với gan
• Giảm thiểu tình trạng cổ chướng
• Cải thiện sự ngon miệng, chất lượng cuộc sống

Bệnh xơ gan tiến triển qua 2 giai đoạn là xơ gan còn bù và xơ gan mất bù. Với mỗi giai đoạn chế độ dinh dưỡng cung cấp sẽ khác nhau. Cụ thể:

Giai đoạn xơ gan còn bù

Với xơ gan còn bù, lúc này chức năng gan vẫn còn, gan vẫn hoạt động dù có bị yếu đi. Tuy nhiên, về lâu dài, để người bệnh không bị suy dinh dưỡng thì chế độ ăn vẫn phải cung cấp đầy đủ các chất đạm, đường, béo, vitamin và khoáng chất như bình thường, tránh việc kiêng khem quá mức. Ngoài ra, cần lưu ý thường xuyên thay đổi đa dạng các món ăn và chia nhỏ các bữa ăn để kích thích sự ngon miệng cũng như giảm tải gánh nặng cho gan.

Dưới đây là một số lưu ý về dinh dưỡng cho người bệnh xơ gan giai đoạn còn bù:

• Chất đạm: Nên ưu tiên những loại thực phẩm chứa đạm nhưng ít béo, có giá trị sinh học cao như: thịt lợn nạc, thịt ức gà, cá, trứng, sữa tách bơ, các loại đỗ và chế phẩm từ đỗ. Nên tăng lượng đạm thực vật và giảm lượng đạm động vật vì đạm động vật sẽ tạo nhiều amoniac không tốt cho gan. Lượng đạm khuyến cáo là 0.8 -1g đạm/kg cân nặng.
• Chất béo: Người bệnh gan nên hạn chế dung nạp chất béo, nhất là chất béo từ động vật, đồ ăn chiên rán. Chỉ nên dùng các loại dầu thực vật, chẳng hạn như dầu oliu, dầu đậu nành…
• Chất đường bột: Chỉ nên ăn những chất bột đường dễ hấp thu như gạo, khoai, đường glucose, mật ong và các trái cây ngọt. Không nên ăn những loại đồ ăn chứa nhiều đường khó hấp thu và khó phân giải như bánh kẹo nhiều bơ sữa béo, các loại mứt và nước ngọt.
• Vitamin và khoáng chất: Người bệnh xơ gan cần tăng cường ăn các loại rau xanh và trái cây tươi. Nên ăn những loại rau có màu xanh đậm như rau ngót, rau cải, rau bina… và các loại quả chín như cam, quýt, xoài, đu đủ…

Ngoài ra, người bệnh cần bổ sung 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày. Hạn chế ăn muối, không chấm nước tương, nước mắm.

☛ Đọc thêm: Xơ gan còn bù những điều cần biết?

Giai đoạn xơ gan mất bù

Khi xơ gan tiến triển đến giai đoạn mất bù, chức năng gan đã bị suy giảm nặng, người bệnh luôn cảm thấy mệt mỏi, uể oải, chán ăn, tiêu hóa kém dễ dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng và năng lượng. Vì thế, chế độ dinh dưỡng lúc này là tập trung bổ sung các chất cần thiết, hạn chế những chất không cần để tăng cường sức khỏe.

Ở giai đoạn này, nguyên tắc và mục đích của chế độ ăn cũng giống với giai đoạn xơ gan còn bù nhưng cần kiêng khem và có nhiều lưu ý hơn:

• Giảm muối vì muối sẽ tích nước trong cơ thể gây phù, cổ chướng nặng hơn khiến người bệnh khó thở.
• Giảm đạm thông thường, thay thế bằng đạm quý (có acid amin mạch nhánh BCAAs) thường có nhiều trong các loại đỗ và chế phẩm từ đỗ như sữa đậu nành, đậu hũ
• Tăng chất xơ từ rau xanh và trái cây thô để nhuận tràng, giảm táo bón, hạn chế nguy cơ dẫn tới hội chứng não – gan.
• Bổ sung thêm các loại trái cây chứa kali như chuối, bưởi… vì quá trình điều trị xơ gan có thể phải dùng một số loại thuốc lợi tiểu khiến cơ thể mất kali.
• Hạn chế các loại dầu, không ăn mỡ động vật.
• Ăn thêm sữa chua để giúp hóa giải một phần amoniac.
• Hạn chế ăn nhiều các loại thực phẩm chứa sắt như: thịt đỏ, gan, huyết… vì ứ sắt sẽ gây tổn thương đến các cơ quan nội tạng khác trong cơ thể.
• Uống đủ nước mỗi ngày. Có thể uống các loại nước tốt cho gan chẳng hạn như trà xanh, nhọ nồi, nhân trần, actiso, cà gai leo…
• Nên chia nhỏ thành nhiều bữa trong ngày. Ăn nhiều hơn vào buổi sáng để hạn chế tình trạng đầy bụng, buồn nôn. Bữa ăn cuối cùng trong ngày nên cách giờ đi ngủ khoảng 3-4 tiếng.

Tóm lại, với người bệnh ở giai đoạn xơ gan mất bù thì đã ở giai đoạn rất nghiêm trọng. Việc ăn uống ở giai đoạn này cần thực sự nghiêm ngặt.

☛ Đọc thêm: Xơ gan mất bù

Những thực phẩm nên ăn

Những thực phẩm có protein khuyên dùng

Bệnh nhân xơ gan nên ưu tiên sử dụng protein từ thực vật, nó sẽ chứa nhiều arginie giúp làm giảm nồng độ amoniacs máu nhờ làm tăng tổng hợp ure. Người xơ gan còn bù và đã ổn định bệnh có thể ăn 1,2g/kg cân nặng/ngày, xơ gan mất bù chỉ nên sử dụng 0,8g/kg cân nặng/ngày. Những thực phẩm chứa nhiều protein tốt được kể đến gồm: thịt lợn nạc, thịt gà nạc, thịt cá nạc, sữa tách bơ, các loại đỗ, tàu hũ, sữa đậu nành.

Thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất

Rau củ, trái cây tươi là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất dồi dào giúp người bệnh tăng cường và phục hồi chức năng gan. Các loại rau củ, trái cây gồm: Rau chân vịt, rau họ cải, măng tây, bơ, cam, quýt, bưởi, việt quất, nho, chuối…

☛ Đọc thêm: Xơ gan nên ăn hoa quả gì tốt nhất?

Bổ sung probiotic

Uống bổ sung probiotic (sữa chua, sữa lên men…) giúp làm giảm amoniac và nội độc tố máu, giảm sản xuất các yếu tố gây viêm và cải thiện chức năng gan.

Tăng cường chất xơ

Chất xơ có lợi cho tiêu hóa, giúp giải độc gan, loại bỏ các độc tố ra ngoài cơ thể, cân bằng dinh dưỡng. Chế độ ăn nhiều rau xanh và trái cây thô giúp bổ sung chất xơ để giảm nồng độ amoniac trong máu. Sự kết hợp giữa chất xơ và probiotic giúp giảm biến chứng não gan. Ngoài ra, rau còn chứa rất nhiều acid amin thực vật như arginin giúp tăng cường chuyển hóa ure.

Thực phẩm giàu Omega 3

Omega 3 có nhiều trong cá mòi, cá hồi, cá thu, cá ngừ. Những loại thực phẩm rất này tốt cho hệ tiêu hóa, giúp giảm tải hoạt động của gan, từ đó hỗ trợ điều trị xơ gan cực tốt. Omega 3 là một trong những hoạt chất được các bác sĩ khuyến cáo người bệnh xơ gan bổ sung trong chế độ ăn uống hàng ngày.

Thực phẩm chứa chất chống oxy hóa

Người bệnh xơ gan nên bổ sung các chất chống oxy hóa như vitame E, kẽm, carotenoids (có nhiều trong cà rốt) và vitamin nhóm B vào trong chế độ ăn uống bởi các chất này có thể bảo vệ tế bào gan khỏi bị tổn thương, loại bỏ các gốc tự do ra khỏi cơ thể.

Phương thức chế biến món ăn cho người xơ gan có thể đa dạng, ngoại trừ chiên rán, quay, nướng. Thực phẩm cần được thái nhỏ, nấu nhừ, chú ý màu sắc, hương vị để kích thích ăn ngon miệng, nhưng phải ít dùng hoặc không dùng gia vị kích thích.

Người bệnh xơ gan không nên ăn gì?

Bia rượu

Người bệnh xơ gan tuyệt đối không uống rượu, bia, vì chất cồn trong bia rượu chính là tác nhân trực tiếp làm tổn thương tế bào gan, gây viêm và hình thành các tổ chức xơ.

Đồ uống nhiều đường

Đồ uống nhiều đường sẽ làm tăng mức đường trong máu, tăng nguy cơ mỡ gan… từ đó làm tăng sự phát triển xơ gan. Thay vì các loại thức uống chứa nhiều đường, người bệnh nên uống từ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày.

Đạm động vật

Ăn nhiều đạm động vật sẽ làm tăng gánh nặng chuyển hóa của gan, tăng sản sinh amoniac và nguy cơ dẫn đến bệnh não gan, hôn mê gan.

Mỡ động vật

Người xơ gan nên tránh ăn mỡ động vật, bơ mà thay bằng dầu hoặc bơ thực vật. Lượng mỡ nhiều sẽ gây tích lũy ở gan và làm tăng tiến triển xơ gan.

Đồ ăn mặn

Bệnh nhân bị bụng báng phải hạn chế ăn muối, nước tương, nước mắm, chao và tất cả những thức ăn có vị mặn. Vì muối tăng khả năng giữ nước khiến bệnh trầm trọng hơn. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng ăn nhạt sẽ làm giảm tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân xơ gan mất bù.  Lượng muối natri không vượt quá 1.000 mg mỗi ngày, tương đương khoảng 2,5 g muối ăn. Hạn chế ăn những thức ăn đóng hộp, thức ăn chế biến sẵn và những thức ăn bán ngoài hàng ăn vì chúng chứa nhiều muối và nhiều bột ngọt. Nên nhớ rằng, bột ngọt cũng có nhiều muối natri trong đó.

Các loại thịt cứng

Bệnh nhân xơ gan do áp lực tĩnh mạch cửa tăng cao mà gây giãn tĩnh mạch ở các mức độ khác nhau, chủ yếu có giãn tĩnh mạch thực quản, dạ dày… Nếu ăn uống không chú ý, rất dễ làm cho những tĩnh mạch đang giãn bị vỡ, xuất huyết đường tiêu hóa, dẫn đến hôn mê gan. Vì vậy người bệnh xơ gan cần tránh ăn những loại thịt cứng, có sụn hoặc có xương, những thức ăn này rất dễ làm tổn thương tĩnh mạch bộ giãn, dễ gây xuất huyết đường tiêu hóa …

Đồ ăn cay nóng, gia vị kích thích

Với những thức ăn cay nóng hay chứa các gia vị kích thích như hành, gừng, ớt… nên ăn ít thì tốt hơn, bởi chúng sẽ làm cho thấp nhiệt ở gan nặng thêm, khiến cho các triệu chứng lâm sàng càng nặng hơn.

Lưu ý khác :

• Người bệnh cần tuân thủ đúng theo chỉ định điều trị mà bác sĩ đưa ra. Không tự ý thay đổi liều lượng thuốc hay tự ý dừng thuốc mà chưa được sự đồng ý từ bác sĩ. Nên hỏi ý kiến bác sĩ về chế độ ăn uống và lịch kiểm tra định kỳ.
• Duy trì mức cân nặng ổn định, nếu người bệnh đang bị béo phì hay thừa cân thì hãy tìm đến những phương pháp giảm cân khoa học. Giảm cân là một trong những yếu tố giảm thiểu nguy cơ xơ gan. Tuy nhiên, không nên giảm cân quá nhanh hoặc giảm cân mất kiểm soát vì điều này có thể gây áp lực cho gan.
• Tránh tiếp xúc với các chất có hại cho gan như hóa chất công nghiệp, thuốc lá, mỹ phẩm, thuốc nhuộm… Điều này sẽ giúp bảo vệ gan khỏi các tổn thương.
• Duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, giảm stress, ngủ đủ giấc, không sử dụng các chất kích thích gây hại cho sức khỏe.
• Trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào, kể cả thuốc tây hay thuốc đông y, thuốc nam… cũng cần phải hỏi ý kiến bác sĩ vì một số loại thuốc có thể gây tổn thương gan và có tương tác xấu với các thuốc điều trị xơ gan.
• Người bệnh cần thực hiện các kiểm tra định kỳ theo chỉ định của bác sĩ để theo dõi sự tiến triển của bệnh cũng như có thể điều chỉnh chế độ điều trị và chăm sóc kịp thời.

Kết luận:

Trên đây là bài viết chia sẻ về chế độ dinh dưỡng cho người bệnh xơ gan theo từng giai đoạn của Viemgan.com.vn . Nếu bạn thấy bài viết là hữu ích, hãy like hoắc share để chúng tôi có nhiều động lực chia sẻ kiến thức hơn mỗi ngày.

Nếu còn bất cứ vấn đề nào thắc mắc về bệnh xơ gan, các bạn có thể gọi về hotline 18001190 (miễn cước) để được giải đáp.

Nguồn tham khảo:

https://www.verywellhealth.com/what-is-the-best-diet-for-cirrhosis-1760062

Thế nào là xơ gan cổ trướng?

Xơ gan cổ trướng là giai đoạn cuối cùng của bệnh xơ gan, ở giai đoạn này chức năng gan của người bệnh bị suy giảm kiệt quệ, các tế bào, mô gan bị tổn thương gần hết, không còn khả năng phục hồi.

Khi bị xơ gan cổ trướng, bụng của người bệnh sẽ phình to do dịch bị ứ đọng lại giữa lá thành và tạng (tràn dịch màng bụng). Hiện tượng này có thể giải thích như sau: Ở người bình thường, khoang bụng chỉ chứa một lượng dịch nhỏ để bôi trơn nhưng với những người bị xơ gan, các mô xơ làm gan bị suy yếu, khiến tăng áp lực trong các mạch, dẫn đến việc dịch bị đẩy vào ổ bụng. Lượng dịch vượt quá mức cho phép làm bụng bệnh nhân phình to ra, da bụng nổi nhiều mạch máu, gây cảm giác nặng nề, mệt mỏi, đau đớn.

Nguyên nhân dẫn đến xơ gan cổ trướng

Tình trạng xơ gan cổ trướng có thể khởi phát từ nhiều nguyên nhân nhưng phổ biến nhất có thể kể đến như:

• Virus gây viêm gan mãn tính: Người bệnh bị viêm gan B và C nếu không được phát hiện và điều trị tích cực sẽ dẫn đến xơ gan, bệnh kéo dài sẽ dẫn đến xơ gan cổ trướng. Đây là biến chứng nghiêm trọng của xơ gan, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới tử vong.
• Uống nhiều bia rượu: Uống nhiều bia rượu ảnh hưởng xấu đến gan, làm giảm chức năng gan, người uống rượu thường không chú trọng đến việc bảo vệ gan nên rất dễ mắc xơ gan cổ trướng
• Nhiễm hóa chất độc hại: Nếu cơ thể bị nhiễm các chất độc hại như thạch tín, asen,..  chức năng giải độc của gan sẽ suy giảm dẫn đến xơ gan. Ngoài ra những hóa chất này cũng là tác nhân khiến các bệnh về gan tiến triển nhanh hơn, tăng nguy cơ tử vong.
• Lạm dụng thuốc: Việc thường xuyên sử dụng sai cách một số loại thuốc như Oxyphenisatin, Methotrexate Methyl… cũng có thể khiến gan bị tổn thương, gây xơ gan và lâu dần có thể tiến triển thành xơ gan cổ trướng.
• Các yếu tố khác: Một số yếu tố như gan nhiễm mỡ, viêm đường mật, viêm gan tự miễn hoặc các bệnh liên quan đến rối loạn chuyển hóa như Wilson, Hemochromatosis… cũng có thể là nguyên nhân thúc đẩy xơ gan tiến triển.

Triệu chứng xơ gan cổ trướng điển hình

Bụng phình to (cổ trướng): Các tế bào gan xơ hóa khiến gan không thể thực hiện chức năng lọc máu và tổng hợp protein hiệu quả. Điều này khiến áp lực trong mao mạch tăng lên nhưng áp lực thẩm thấu lại giảm, dẫn đến việc nước và các chất khác bị đẩy ra khỏi lòng mạch. Những chất này sau đó ứ lại trong khoảng màng bụng, khiến bụng của người bệnh phình to, các mạch máu ở hai bên mạn sườn và vùng da bụng cũng nổi rõ. Lượng dịch tích tụ càng nhiều thì áp lực lên vùng bụng của bệnh nhân càng lớn, gây cảm giác nặng nề và đau đớn.

Da và mắt có màu vàng: Thông thường, khi tế bào hồng cầu bị phá vỡ, chúng sẽ giải phóng ra hợp chất bilirubin. Sau đó hợp chất này sẽ được gan xử lý, loại bỏ qua phân và nước tiểu. Tuy nhiên, với các trường hợp xơ gan cổ trướng, khả năng hoạt động của gan bị suy giảm, điều này khiến bilirubin không được loại bỏ hiệu quả, dẫn đến tình trạng tích tụ bilirubin. Đây chính là thủ phạm khiến da và kết mạc mắt của người bệnh chuyển sang màu vàng.

Phù nề: Phù nề cũng là một trong những dấu hiệu thường gặp ở người bệnh xơ gan cổ trướng. Ban đầu, bệnh nhân có thể chỉ trải qua tình trạng phù ở hai chân. Tuy nhiên, với sự suy giảm chức năng gan ngày càng tăng lên, hiện tượng phù này có thể xảy ra trên toàn bộ cơ thể.

Xuất huyết tiêu hóa: Với các trường hợp xơ gan cổ trướng, nguyên nhân xuất huyết tiêu hóa thường là do tăng áp lực tại cửa tĩnh mạch, dẫn đến sự mở rộng của các mạch máu lớn trong thực quản hoặc dạ dày. Khi những mạch máu này ngày càng mở rộng, áp lực bên trong tăng cao, có khả năng gây vỡ thành mạch, gây hiện tượng chảy máu trong hệ thống tiêu hóa. Thông thường, có thể nhận biết tình trạng này qua các dấu hiệu như nôn ra máu hoặc đi ngoài phân màu đen (hắc ín).

Một số dấu hiệu khác: Người bệnh xơ gan cổ trướng cũng có thể gặp phải một số dấu hiệu khác như cơ thể mệt mỏi, uể oải, suy nhược, sút cân không chủ đích, thiếu máu, hoa mắt, chóng mặt, suy thận, tiểu ít, niêm mạc lưỡi và môi nhợt nhạt, xuất hiện các vết bầm tím dưới da….

☛ Nên xem: Các triệu chứng bệnh xơ gan

Sự nguy hiểm của xơ gan cổ trướng

Khi bị xơ gan cổ trướng, các tế bào và mô gan hầu như đã bị tổn thương hết, không còn khả năng hồi phục dẫn tới chức năng gan bị suy giảm trầm trọng. Vì vậy mức độ nguy hiểm là rất cao, một số biến chứng có thể đi kèm:

• Ung thư gan: Là biến chứng nguy hiểm của bệnh, có tỷ lệ tử vong cao. Theo thống kê, có tới 80% số ca bệnh ung thư gan khởi phát từ tình trạng xơ gan.
• Não gan: Sự xuất hiện của ác mô xơ trong gan làm giảm khả năng loại bỏ độc tố, dẫn đến sự tích tụ chất độc trong máu. Chúng sẽ tấn công tế bào não, và gây ra chứng rối loạn tri giác, tình trạng hôn mê, thậm chí có thể khiến người bệnh tử vong.
• Nhiễm trùng dịch cổ trướng: Gan suy yếu làm giảm sức đề kháng và khả năng đào thải độc tố, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng dịch cổ trướng và ổ bụng. Ngoài ra, người bệnh cũng dễ gặp phải tình trạng viêm phổi, nhiễm trùng máu…
• Suy thận: Khi gan xơ hóa nặng, áp lực tĩnh mạch cửa tăng, làm giảm lưu lượng máu đến thận và gây suy thận. Triệu chứng bao gồm lượng nước tiểu tăng, sưng mặt, sưng chân, đau ở vùng lưng và mệt mỏi.

Chẩn đoán xơ gan cổ trướng bằng cách nào?

Để chẩn đoán mức độ nghiêm trọng của bênh lý. Người bệnh nên đến các cơ sở y tế có chuyên môn. Ở đây bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện một số phương pháp xét nghiệm như:

• Xét nghiệm máu
• Chụp cắt lớp (chụp CT)
• Chụp cộng hưởng từ (MRI)
• Sinh thiết gan.

Việc thực hiện các xét nghiệm cần thiết sẽ giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh cũng như loại trừ các nguyên nhân khác có thể dẫn tới xơ gan.

Phương pháp điều trị xơ gan cổ trướng

Như đã nói ở trên, xơ gan cổ trướng là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan với những tổn thương không thể phục hồi. Các phương pháp điều trị trong giai đoạn này chủ yếu giúp bệnh nhân giảm đau và hạn chế biến chứng có thể xảy ra.

Tùy trường hợp cụ thể, xơ gan cổ trướng có thể được điều trị bằng các phương pháp khác nhau như:

Giảm muối trong chế độ ăn

Đây là phương pháp kết hợp điều trị nhưng rất quan trọng với người bệnh xơ gan cổ trướng. Theo đó, người bệnh chỉ nên tiêu thụ 4 – 5 gam muối mỗi ngày (tương đương 2.000 mg natri) hoặc ít hơn.

Ngoài ra, bệnh nhân có thể sử dụng chất thay thế muối không chứa kali, vì nồng độ kali có thể tăng khi sử dụng một số loại thuốc điều trị cổ trướng. Tốt nhất hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để chọn lựa chất thay thế muối an toàn, phù hợp.

Sử dụng thuốc lợi tiểu

Để loại bỏ bớt lượng dịch tích tụ do xơ gan cổ trướng, thường bác sĩ sẽ kê đơn cho bệnh nhân sử dụng thuốc lợi tiểu như spironolactone (Aldactone) hoặc furosemide (Lasix). Liều lượng cụ thể sẽ được điều chỉnh phù hợp với từng tình trạng của bệnh nhân.

Tuy nhiên, việc sử dụng những viên thuốc này có thể tạo ra vấn đề về cân bằng điện giải trong máu, bao gồm nồng độ natri và kali. Do đó, cần thực hiện kiểm tra máu đều đặn để theo dõi tình hình. Đồng thời, hiệu quả của thuốc chỉ đảm bảo khi kết hợp với việc giữ lượng muối tiêu thụ trong giới hạn.

Chọc hút dịch cổ trướng

Khi thuốc và chế độ ăn hạn chế muối không đủ để kiểm soát sự tích tụ chất lỏng, bệnh nhân có thể cần thực hiện việc chọc hút dịch cổ trướng loại bỏ lượng lớn chất lỏng trong ổ bụng.

Ngoài ra, với những ca bệnh khó, bác sĩ cũng có thể áp dụng phương pháp khác đặt ống dẫn lưu trong gan (gọi là TIPS) để ngăn chặn sự tích tụ chất lỏng quá mức.

Ứng dụng tế bào gốc

Đây được xem là phương pháp tiên tiến nhất trong việc cải thiện xơ gan cổ trướng. Với phương pháp này, các tế bào gốc sẽ được tách chiết từ tủy xương khỏe mạnh sau đó được nuôi cấy ngoại vi và cuối cùng chúng sẽ được truyền trở lạnh vào cơ thể qua động mạch gan.

Những tế bào gốc này không chỉ ngăn chặn quá trình xơ hóa, giảm viêm mà còn tăng cường mạch máu để nuôi dưỡng gan. Điều này giúp hỗ trợ khôi phục tế bào gan hư tổn, đồng thời một phần của tế bào gốc có thể biệt hóa thành tế bào gan lành. Tuy nhiên, nhược điểm của phương pháp này là chi phí khá cao, không phải tất cả bệnh nhân đều có khả năng thực hiện.

Cấy ghép gan

Trường hợp gan bị tổn thương nặng nề, mất đi hoàn toàn vai trò của mình và không thể cứu vãn, bệnh nhân có thể cần được phẫu thuật cấy ghép gan để cải thiện sức khỏe và bảo toàn tính mạng. Tuy nhiên, việc thực hiện phương pháp này sẽ có mức chi phí cao, đồng thời người bệnh cũng dễ gặp khó khăn do nguồn tạng khan hiếm.

Giải đáp nhanh về xơ gan cổ trướng

Dưới đây là thông tin giải đáp một số thắc mắc về tình trạng xơ gan cổ trướng:

Xơ gan cổ trướng có phải ung thư không?

Xơ gan cổ trướng không phải là ung thư. Tuy nhiên, những người mắc bệnh xơ gan cổ trướng, đặc biệt là các trường hợp có liên quan đến viêm gan virus B, C nếu không được phát hiện, điều trị đúng cách sẽ có nguy cơ cao tiến triển thành ung thư gan.

Xơ gan cổ trướng sống được bao lâu?

Nếu đã được chẩn đoán là xơ gan cổ trướng thì bệnh lý đã vào giai cuối. Tính theo mức trung bình thì người bệnh có thể sống được từ 1 – 3 năm.

Xơ gan cổ trướng có lây không?

Thực tế bệnh xơ gan cổ trướng không lây từ người sang người, tuy nhiên nguyên nhân gây xơ gan cổ trướng lại có thể là yếu tố lây nhiễm. Theo đó, các trường hợp bị xơ gan cổ trướng do nhiễm virus viêm gan B, viêm gan C, người bệnh có thể lây nhiễm virus cho người khác qua đường sinh hoạt tình dục, đường máu hoặc truyền từ mẹ sang con.

Xơ gan cổ trướng ăn gì, kiêng gì?

Với người bệnh xơ gan cổ trướng, dinh dưỡng đóng vai trò hết sức quan trọng. Trong chế độ ăn hàng ngày, bệnh nhân nên tăng cường ăn các thực phẩm giàu chất xơ và vitamin, khoáng chất như rau xanh, hoa quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt. Đồng thời nên duy trì chế độ ăn nhạt, tránh ăn các thực phẩm nêm nếm quá nhiều muối và gia vị.

Mặt khác, người bệnh xơ gan cũng không nên ăn các thực phẩm có tính nóng, chứa nhiều đường hoặc các món ăn có nhiều chất béo… tránh làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn. Hãy luôn tuân thủ nguyên tắc ăn chín – uống sôi, ưu tiên các loại thực phẩm tươi sống và không sử dụng các thực phẩm chế biến sẵn có chứa chất bảo quản.

☛ Tham khảo thêm: Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh xơ gan

Chữa xơ gan cổ trướng ở đâu?

Để đảm bảo an toàn, sức khỏe, người bệnh nên đến khám và điều trị xơ gan cổ trướng ở các cơ sở y tế chuyên khoa uy tín, có đội ngũ y bác sĩ giàu chuyên môn như: BV Bạch Mai, BV Trung ương Quân đội 108, BV Đại học Y Hà Nội, BV Nhiệt đới TP Hồ Chí Minh….

☛ Xem chi tiết: Top địa chỉ khám bệnh gan tin cậy

Kết luận

Trên đây là những thông tin quan trọng mà bạn cần biết nhất về xơ gan cổ trướng. Nếu có thắc mắc về bệnh gan hãy gọi điện tới tổng đài tư vấn 0912571190 – 18001190 (miễn cước) để được hỗ trợ nhanh nhất.

Nguồn tham khảo:

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17819-liver-failure

Xơ gan độ 3 là gì?

Xơ gan khiến tế bào bị tổn thương nghiêm trọng và hình thành mô sẹo, các mô này ngày càng lan rộng tùy theo giai đoạn tiến triển của bệnh. Hiện xơ gan được phân thành 4 cấp độ từ nhẹ đến nặng, tương ứng từ độ 1 đến độ 4. Trong đó, xơ gan độ 3 (F3) là tình trạng xơ hóa đã tiến vào giai đoạn nặng, động mạch, tĩnh mạch và mạch máu trong gan đã bị xơ góa, chức năng gan cũng vì thế mà suy giảm rõ rệt.

☛ Tìm hiểu: Xơ gan độ F0 – F1

Khi xơ gan tiến triển đến mức độ này, các tế bào gan khỏe mạnh còn sót lại sẽ phải hoạt động nhiều hơn, cố gắng thay thế cho cả phần của những tế bào xơ hóa, làm tăng áp lực lên gan. Cuối cùng các tế bào sẽ bị tổn thương ngày càng nhiều, lượng độc tố tích tụ tại gan cũng lớn hơn.

Nếu không được phát hiện điều trị kịp thời, bệnh sẽ nhanh chóng tiến triển sang giai đoạn 4 hay còn gọi là xơ gan cổ trướng (giai đoạn cuối của bệnh), khiến gan mất hoàn toàn chức năng, tăng nguy cơ suy gan, ung thư gan, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh.

Dấu hiệu nhận biết xơ gan độ 3

Khi quá trình xơ gan tiến triển đến giai đoạn F3, các triệu chứng bệnh thường đã được biểu hiện khá rõ ràng. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết cụ thể:

Rối loạn tiêu hóa: Người bệnh có thể gặp phải các chứng đầy bụng, khó tiêu, đi ngoài… Các triệu chứng này xảy ra thường xuyên, kéo dài, khác với tình trạng rối loạn tiêu hóa thông thường. Ngoài ra, tình trạng này có thể bao gồm: đi ngoài phân đen, buồn nôn và nôn ra máu do xuất huyết tiêu hóa gây ra.

Chảy máu bất thường: Chức năng gan suy giảm có thể làm ảnh hưởng đến các yếu tố đông máu, khiến người bệnh dễ gặp tình trạng xuất huyết dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, rong kinh hoặc rong huyết ở nữ giới.

Vàng da, vàng mắt: Tình trạng này có thể xuất hiện từ giai đoạn 2 của bệnh xơ gan, do chức năng lọc và thải độc của gan suy giảm, hoạt động của ống mật bị ảnh hưởng, gây ứ đọng bilirubin. Tuy nhiên sang đến giai đoạn 3 màu sắc sẽ trở nên đậm hơn, mắt và da toàn thân người bệnh đều chuyển vàng, rõ nhất ở vùng tay và chân.

Xuất hiện tình trạng phù nề: Trường hợp các mô gan bị xơ hóa nghiêm trọng, sự xuất hiện của mô sẹo có thể làm áp lực trong mạch máu gia tăng đáng kể, gây tình trạng tích tụ dịch ở các chi, đặc biệt là vùng chi dưới. Nếu dùng tay ấn vào sẽ xuất hiện vết lõm không thể đàn hồi lại ngay.

Cổ trướng: Tế bào gan xơ hóa cùng sự xuất hiện của mô sẹo khiến áp lực mạch máu tăng lên, làm tăng lượng dịch bị đẩy vào và ứ đọng tại khoang bụng. Tình trạng này khiến phần bụng của người bệnh căng trướng, kèm theo cảm giác nặng nề, đau đớn.

Các dấu hiệu khác: Cơ thể mệt mỏi, xanh xao, đề kháng kém và dễ nhiễm bệnh, cân nặng sụt giảm nhanh chóng, nước tiểu sậm màu, có thể bị sốt nhẹ, suy giảm ham muốn tình dục, có thể xuất hiện tình trạng vô kinh ở nữ và liệt dương ở nam giới…

Lưu ý: Triệu chứng xơ gan độ 3 có thể khác nhau ở mỗi người. Bệnh nhân cần thực hiện những xét nghiệm chuyên sâu để đánh giá chính xác nhất

Xơ gan độ 3 có chữa khỏi được không?

Như đã nói ở trên, khi xơ gan tiến triển đến giai đoạn 3 thì gan gần như mất khả năng đào thải độc tố, chức năng gan cũng suy giảm đáng kể. Đáng nói, một khi tế bào gan đã xơ hóa thì sẽ không thể phục hồi lại như ban đầu.

Chính vì vậy, để chữa khỏi hoàn toàn xơ gan, nhất là xơ gan độ 3 là điều không thể. Các giải pháp điều trị sẽ hướng đến việc kéo dài tuổi thọ.

Tuy nhiên, việc điều trị xơ gan giai đoạn 3 thực sự rất cần thiết để hạn chế tiến triển của bệnh, ngăn ngừa những biến chứng có thể xảy ra, cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài thời gian sống cho người bệnh.

Nếu được điều trị kịp thời, đúng cách, thời gian sống của người bệnh xơ gan độ 3 có thể kéo dài từ 6 – 10 năm, thậm chí lâu hơn tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, tinh thần, việc đáp ứng thuốc và chế độ chăm sóc, sinh hoạt…

Điều trị xơ gan độ 3 bằng cách nào?

Bác sĩ sẽ dựa trên tình hình của người bệnh để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất. Các phương pháp này có thể bao gồm:

Sử dụng thuốc

Sử dụng thuốc là phương pháp điều trị phổ biến cho các trường hợp xơ gan độ 3 nhằm làm chậm quá trình xơ hóa và ngăn ngừa biến chứng.

Tùy trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định các thuốc điều trị phù hợp, ví dụ như:

• Thuốc kháng virus: Dùng cho các trường hợp xơ gan có liên quan đến virus viêm gan B hoặc C để ngăn chặn sự nhân lên của virus, hạn chế tiến triển của bệnh.
• Thuốc lợi tiểu: Giúp loại bỏ bớt lượng dịch tích tụ trong ổ bụng với các trường hợp có cổ trướng.
• Thuốc chống chảy máu: Dùng cho các trường hợp giảm chức năng đông máu do gan bị tổn thương.
• Thuốc kháng sinh: Trường hợp bệnh nhân xơ gan độ 3 có các yếu tố nhiễm trùng, nhiễm khuẩn, thuốc kháng sinh có thể được chỉ định để ngăn ngừa viêm nhiễm lan rộng, tránh biến chứng.
• Thuốc bổ sung dinh dưỡng: Các loại vitamin, khoáng chất tốt cho sức khỏe cũng có thể được sử dụng để cải thiện sức khỏe tổng thể của bệnh nhân xơ gan.

☛ Tìm hiểu chi tiết: Thuốc trị xơ gan có những loại nào?

Phẫu thuật cấy ghép gan

Phẫu thuật cấy ghép gan là phương pháp điều trị tiên tiến, cho phép thay thế phần gan tổn thương của người bệnh bằng mô gan lành của người hiến, giúp phục hồi chức năng gan một cách hiệu quả nhất.

Tuy nhiên, để thực hiện được phương pháp này, người bệnh cần được đánh giá kỹ lưỡng về tình trạng sức khỏe xem có đủ điều kiện cấy ghép hay không, đồng thời cũng cần tìm được nguồn hiến tạng phù hợp. Mặt khác, chi phí cấy ghép gan là tương đối lớn, không phải bệnh nhân nào cũng đủ điều kiện thực hiện.

Biện pháp hỗ trợ

Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị được bác sĩ chỉ định, để kiểm soát bệnh một cách hiệu quả, người bệnh xơ gan độ 3 cũng cần:

Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học

Chức năng gan suy giảm nhiều, dẫn đến tình trạng thường xuyên mệt mỏi, ăn ngủ kém… làm sức khỏe bệnh nhân xơ gan độ 3 càng thêm suy yếu. Vì thế, xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý là một trong những cách giúp cải thiện sức khỏe cho người bệnh, đồng thời giúp quá trình điều trị diễn ra hiệu quả hơn.

Theo đó, chế độ dinh dưỡng của bệnh nhân xơ gan giai đoạn 3 cần lưu ý:

• Giảm bớt muối trong chế độ ăn, tránh tình trạng tích nước trong cơ thể làm hiện tượng phù và cổ trướng thêm nghiêm trọng.
• Bổ sung thêm chất xơ từ rau xanh và trái cây tươi vào khẩu phần ăn để cải thiện hoạt động của hệ tiêu hóa, giảm táo bón, góp phần hạn chế nguy cơ biến chứng não – gan.
• Giảm đạm thông thường trong chế độ ăn, thay vào đó nên ưu tiên các loại đạm chứa acid amin phân nhánh BCAA để hạn chế sinh amoniac trong quá trình tiêu hóa. Loại đạm này có nhiều trong các thực phẩm như đậu hũ, sữa đậu nành và các chế phẩm từ đậu khác…
• Hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, gan động vật… tránh tình trạng ứ sắt do suy giảm chức năng gan gây tổn thương đến các cơ quan nội tạng khác.
• Bổ sung các loại trái cây giàu kali như bưởi, bơ, chuối… để bù lại lượng kali mất đi khi dùng thuốc lợi tiểu.
• Hạn chế tiêu thụ thực phẩm nhiều dầu mỡ, các món chiên xào và đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn…
• Thêm sữa chua vào chế độ ăn để bổ sung lợi khuẩn, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, đồng thời hóa giải một phần amoniac.
• Chia nhỏ khẩu phần ăn trong ngày, buổi sáng có thể ăn nhiều hơn một chút, trong khi đó bữa tối có thể ăn ít hơn và không ăn quá khuya, nên ăn trước giờ đi ngủ khoảng 3 – 4h để tránh tình trạng đầy bụng, buồn nôn…
• Uống nước với lượng vừa phải, không uống quá nhiều, có thể bổ sung các loại nước lợi tiểu như nhân trần, râu ngô… hoặc các nước uống tốt cho gan như nước cà gai leo, actiso…

☛ Xem thêm: Thực đơn 7 ngày cho người bệnh xơ gan

Thay đổi lối sống lành mạnh

Thay đổi lối sống, sinh hoạt lành mạnh cũng là một trong những việc cần thiết giúp cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh xơ gan độ 3.

Một số gợi ý bao gồm:

• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya: Thức khuya có thể ảnh hưởng đến quá trình đào thải độc tố và cả chức năng gan. Theo đó, bệnh nhân xơ gan nên đi ngủ trước 23h đêm và ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày.
• Không sử dụng rượu bia, thuốc lá: Các chất độc hại có trong rượu bia và thuốc lá có thể khiến gan tổn thương thêm, thúc đẩy xơ gan tiến triển nhanh hơn, làm tăng nguy cơ biến chứng. Do đó, bệnh nhân xơ gan độ 3 cần tuyệt đối tránh xa các chất này.
• Kết hợp vận động thể chất, tập luyện nhẹ nhàng để tăng cường sức khỏe tổng thể, đồng thời hỗ trợ quá trình trao đổi chất, chuyển hóa và sử dụng năng lượng hiệu quả hơn, góp phần làm tăng hiệu quả điều trị xơ gan.
• Dành thời gian nghỉ ngơi để cơ thể phục hồi, tránh các hoạt động nặng nhọc hoặc phải gắng sức có thể làm tổn hại sức khỏe, gây ảnh hưởng không tốt tới gan.
• Tránh tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại có khả năng tác động tiêu cực đến gan.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, stress kéo dài làm ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.

☛ Tham khảo: Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân xơ gan tại nhà

Lời kết:

Xơ gan tiến triển đến giai đoạn 3 là tình trạng bệnh tương đối nghiêm trọng, không thể chữa khỏi hoàn toàn. Để cải thiện chức năng gan và ngăn các biến chứng có thể xảy ra, người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ. Nếu bạn còn bất cứ vấn đề nào thắc mắc về bệnh xơ gan, các bạn có thể gọi về hotline 18001190 (miễn cước) để được giải đáp.

Nguồn tham khảo:

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15572-cirrhosis-of-the-liver

Độ xơ hóa gan F0-F1 có nghĩa là gì?

Xơ gan là tình trạng tế bào gan bị tổn thương dẫn tới sự thay đổi về cấu trúc. Tế bào gan bị thay thế bởi các mô xơ, sẹo và sự thành lập các nốt tân sinh khiến chức năng gan dần suy giảm. Xơ gan được phân làm các cấp độ xơ hóa khác nhau (dựa theo phân loại Metavir của giải phẫu bệnh):

• Giai đoạn F0: Không có xơ hóa.
• Giai đoạn F1: Xơ hóa khoảng cửa.
• Giai đoạn F2: Xơ hóa khoảng cửa với vài cầu nối.
• Giai đoạn F3: Xơ hóa bắt đầu.
• Giai đoạn F4: Xơ gan.

Như vậy độ xơ hóa gan ở mức F0 – F1 tức là gan bị tổn thương ở giai đoạn nhẹ, gan vẫn có khả năng phục hồi tương đối tốt. Việc chẩn đoán và điều trị kịp thời ở giai đoạn này có thể ngăn chặn tiến triển của xơ gan, tránh tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Kết quả của fibroscan trong giai đoạn này thường nằm trong khoảng 2.5 – 7.4 kPa.

☛ Đọc thêm: Phân độ xơ gan và cách nhận biết các cấp độ

Những yếu tố nào gây ra xơ hóa gan F0-1?

Xơ hóa gan giai đoạn F0 – F1 là giai đoạn đầu của quá trình xơ hóa gan. Gan bị tổn thương nhẹ và chưa gây ra các ảnh hưởng nghiêm trọng. Có nhiều yếu tố gây ra xơ hóa gan giai đoạn này bao gồm:

• Bệnh lý viêm gan: Mắc các bệnh lý về gan như viêm gan B, C, viêm gan cấp tính làm tăng nguy cơ xơ hóa gan từ giai đoạn F0 lên F1.
• Rượu bia và chất độc: Sử dụng nhiều rượu bia, tiếp xúc với các hoá chất độc hại như hóa chất công nghiệp, thuocs, ma túy có thể gây tổn thương gan và dẫn tới xơ hóa.
• Dị ứng và vi khuẩn: Bị dị ứng do tiếp xúc với các yếu tố dị ứng như thực phẩm, hóa chất, mỹ phẩm cũng như nhiễm vi khuẩn cũng khiến gan bị viêm và xơ hóa.
• Yếu tố di truyền: Một số yếu tố di truyền được phát hiện trong trường hợp xơ hóa gan từ F0 – F1. Tuy nhiên, đây khong phải nguyên nhân chính mà chỉ làm gia tăng thêm nguy cơ xơ hóa gan.
• Tuổi tác, lối sống: Tuổi tác ngày càng cao nguy cơ xơ hóa tăng lên do quá trình lão hóa của cơ thể. Nếu bạn có lối sống không lành mạnh, ăn uống không cân đối, thiếu chất và ít hoạt động cũng là yếu tố gây xơ hóa gan lên F1.
• Béo phì: Người béo phì có nguy cơ xơ hóa gan cao hơn, giảm cân và duy trì cân nặng lành mạnh có thể giảm nguy cơ này.
• Yếu tố khác: Bệnh lý về gan như mỡ gan không cồn, viêm gan tự miễn, sử dụng thuốc kéo dài… làm tăng nguy cơ xơ hóa gan.

Giảm các yếu tố nguy cơ này có thể làm giảm nguy cơ xơ hóa gan từ F0 – F1. Bạn cần kiểm tra thường xuyên sức khỏe gan, thực hiện phòng ngừa và điều trị khi cần thiết để ngăn chặn xơ hóa tiến triển.

Dấu hiệu nhận biết

Xơ hóa gan độ F0 – F1 thường không có triệu chứng đáng kể và dấu hiệu ra bên ngoài. Ở giai đoạn này, bệnh nhân không biết mình bị xơ hóa gan cho tới khi thực hiện các kiểm tra y tế chuyên sâu. Nhìn chung, nếu có thì phần lớn bệnh nhân xơ gan F1 thường có một số dấu hiệu như sau đây:

• Hay mệt mỏi vô cớ, không thể khắc phục bằng cách nghỉ ngơi, ăn uống hợp lý.
• Hay gặp các vấn đề về tiêu hóa như chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu, dễ đau bụng, đi ngoài, táo bón, buồn nôn…

Nhiều người vẫn lầm tưởng đó là triệu chứng của bệnh lý khác mà chủ quan, nên bỏ lỡ giai đoạn điều trị hiệu quả. Để xác định chính xác các giai đoạn xơ hóa thường thực hiện thông qua các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như fibroscan, siêu âm gan hoặc việc thực hiện biopsy gan.

Cách chẩn đoán

Các phương pháp sau đây có thể được sử dụng để chẩn đoán xơ gan giai đoạn F0 – F1:

Đánh giá lâm sàng: Đây là bước đầu tiên bác sĩ thực hiện trong quá trình thăm khám để kiểm tra và theo dõi xơ hóa gan để xác định các triệu chứng có liên quan. Bạn có thể thấy các dấu hiệu như đau bụng, mệt mỏi, chảy máu dạ dày, cơ thể giãn cơ…

Xét nghiệm máu: Bác sĩ có thể yêu cầu bạn thực hiện các xét nghiệm máu để đánh giá chức năng gan và phát hiện ra một số bất thường, bao gồm các chỉ số như AST, ALT, bilirubin… Kết quả xét nghiệm đánh giác được mức độ viêm và tổn thương ở gan.

Siêu âm gan: Giúp xem xét kích thước gan, cấu trúc và mật độ của gan. Phương pháp này chỉ ra sự hiện diện của xơ hóa và nhiễm mỡ trong gan hay không.

Fibroscan: Phương pháp này không xâm lấn và không đau được dùng để đánh giá mức độ xơ hóa của gan. Thiết bị sử dụng sóng siêu âm nhằm đô độ cứng của gan, kết quả cho biết mức độ xơ hóa của gan từ đó xác định giai đoạn bệnh.

Biopsy gan: Đây là phương pháp chính xác nhất để xác định mức độ xơ hóa gan nếu các phương pháp chẩn đoán trên không đủ để chẩn đoán chính xác. Tuy nhiên, đây là phương pháp xâm lấn và có nguy cơ gây biến chứng, nó thường được sử dụng sau các phương pháp không xâm lấn đã được thực hiện. Quá trình này bao gồm lấy một mẫu mô gan để kiểm tra mức độ xơ hóa và tổn thương gan.

Đánh giá độ xơ hóa gan F0 – F1 có ý nghĩa rất quan trọng để xác định mức độ tổn thương gan và giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị sao cho phù hợp. Kiểm tra và theo dõi định kỳ gan là điều cần thiết để xác định sự tiến triển của bệnh và hướng dẫn điều trị.

Hướng dẫn điều trị

Xơ gan độ F1 được coi là thời điểm tốt nhất trong điều trị. Việc điều trị chủ yếu làm khống chế nguyên nhân gây bệnh đồng thời điều trị bảo tồn, tăng cường chức năng gan mới mang lại hiệu quả tốt nhất. Các cách điều trị xơ hóa gan F0 – F1 như sau:

• Cai rượu bia: Rượu bia là nguyên nhân gây ra bệnh gan phổ biến, nếu không bỏ rượu bia thì dù điều trị có tích cực tới đâu cũng không thể khôi phục lại được chức năng gan.
• Điều trị bệnh lý gân xơ gan: Nhiều bệnh nhân xơ gan do sự tấn công của virus viêm gan B, C cần có biện pháp điều trị tích cực bằng thuốc kháng virus, … mới có thể ngăn chặn diễn tiến của xơ gan. Điều trị nguyên nhân gây tắc mật hoặc ứ mật tại gan nếu có.
• Không lạm dụng thuốc: Nói chuyện với bác sĩ để ngưng những loại thuốc có thể gây ảnh hưởng tới gan. Chỉ nên dùng thuốc theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn.
• Chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý: Cần xây dựng cho bản thân một chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý, tăng cường các thực phẩm có lợi cho gan và dễ tiêu hóa. Tham khảo ý kiến của bác sĩ để sử dụng thêm một số sản phẩm thanh nhiệt hoặc giải độc gan.
• Thay đổi lối sống lành mạnh: Ăn ngủ đúng giờ, vận động vừa phải, không nên thức khuya và suy nghĩ tiêu cực. Tránh sử dụng các chất gây hại cho gan như rượu bia, thuốc lá, các chất kích thích khác.
• Theo dõi chuyên sâu: Cần theo dõi định kỳ sức khỏe của gan qua kiểm tra định kỳ, xét nghiệm chức năng gan, siêu âm gan, Fibroscan… để đánh giác mức độ tổn thương của gan, tiến triển của bệnh. Điều này giúp bác sĩ theo dõi và điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần thiết.
• Theo dõi tại bệnh viện: Nếu xơ hóa F0 – F1 tiến triển nhanh hoặc có nguy cơ cao, bác sĩ có thể đề nghị bạn tham gia và chương trình điều trị tại bệnh viện bao gồm sử dụng thuốc, các phương pháp điều trị khác như cấy tế bào gan, …

Các phương pháp phòng ngừa, kiểm soát bệnh

Để phòng ngừa và kiểm soát xơ gan ở giai đoạn này, bạn cần thực hiện các biện pháp như sau:

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Bằng cách hạn chế tiêu thụ các thực phẩm nhiều chất béo, đường, đồ uống có cồn. Bên cạnh đó, cần tăng cường các thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất như rau xanh, trái cây, các loại ngũ cốc nguyên hạt, đạm từ nguồn thuần chay hoặc các loại hải sản không béo. (Đọc thêm: Chế độ dinh dưỡng cho người bị xơ gan)
• Vận động thể chất đều đặn: Thể dục hàng ngày ít nhất là 30 phút như chạy bộ, đi bộ, bơi lội hoặc tham gia các lớp thể dục như yoga, aerobic… giúp tăng cường sức khỏe gan, giảm mức độ xơ hóa.
• Điều chỉnh cân nặng ở mức phù hợp: Nếu thừa cân bạn cần có biện pháp giảm cân cần thiết như ăn ít calo hơn, tăng hoạt động thể chất và tuân thủ chế độ ăn uống cân đối.
• Kiểm soát các yếu tố nguy cơ khác: Hạn chế tiếp xúc với hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, chất bảo quản… Nếu có bệnh lý khác như tiểu đường, tăng mỡ máu, huyết áp cao… cần tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ để kiểm soát chúng.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ: Khám bác sĩ định kỳ để kiểm tra sức khỏe của gan, theo dõi các dấu hiệu xơ hóa gan sớm. Bác sĩ sẽ đưa ra những đánh giá cụ thể về tình trạng gan, đề xuất các phương pháp điều trị nếu cần thiết.

Ngoài ra, nếu bạn là người hay uống rượu bia, đã bị nhiếm các loại virus viêm gan thì bạn càng cần nâng cao ý thức tăng cường chức năng gan. Bạn có thể sử dụng đều đặn các sản phẩm có nguồn gốc từ cây thuốc Cà gai leo để ngăn ngừa bệnh phát triển, cải thiện chất lượng cuộc sống.

Sử dụng Sản phẩm Giải độc gan Tuệ Linh để giải độc gan sau cho người uống nhiều bia rượu, người vị viêm gan virus là cách hiệu quả để phòng ngừa xơ gan.

Tóm lại:

Trên đây những thông tin trên sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về độ xơ hóa gan F0 – F1 và có biện pháp phòng trị một cách hiệu quả nhất. Nếu bạn còn bất cứ vấn đề nào thắc mắc về bệnh xơ gan, các bạn có thể gọi về hotline 18001190 (miễn cước) để được giải đáp.

Nguồn tham khảo:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/fatty-liver-grade-1

Xơ gan còn bù là gì?

Xơ gan còn bù là giai đoạn đầu của bệnh xơ gan. Đây là giai đoạn bệnh tương đối nhẹ khi các tế bào gan chưa bị tổn thương nhiều, số lượng tế bào tổn thương tương đối ít và có thể được bù trừ bởi các tế bào gan khỏe mạnh. Do đó, chức năng gan chưa bị suy giảm nhiều, gan vẫn thực hiện được các chức năng vốn có của nó.

Khi  một người bệnh phát hiện mình bị xơ gan và mới ở giai đoạn còn bù thì có thể áp dụng ngay các phiện pháp kiêng khem, điều trị để bệnh thuyên giam. Tuy nhiên nếu không có các biện pháp phù hợp thì bệnh lý có thể chuyển sang giai đoạn mất bù khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn, bệnh nhân phải đối mặt với các biến chứng nguy hiểm, nguy cơ tử vong cao.

Xơ gan còn bù sống được bao lâu?

Như đã chia sẻ ở trên, xơ gan còn bù là giai đoạn ít nghiêm trọng nhất của bệnh xơ gan. Nếu được phát hiện từ sớm và điều trị đúng cách ngay ở giai đoạn này thì cơ hội phục hồi lớn và tiên lượng sống là rất cao. Tỷ lệ sống của người bệnh ở giai đoạn đầu có thể lên tới 15 – 20 năm với những người tuân thủ phương pháp điều trị và áp dụng lối sống lành mạnh ngay sau đó. Trong một số trường hợp, thời gian sống có thể lên đến trên 20 năm.

Tuy nhiên, giai đoạn còn bù sẽ phát triển bệnh rất nhanh nếu không điều trị kịp thời. Bệnh chuyển sang giai đoạn mất bù với nhiều biến chứng nguy hiểm, nguy cơ tử vong cao nếu không được phát hiện kịp thời. Nếu bệnh nhân để bản thân bị chuyển sang giai đoạn xơ gan F4 (xơ gan cổ trướng giai đoạn cuối), tuổi thọ thậm chí chỉ kéo dài từ 1 – 3 năm.

Do đó, bệnh nhân nên có kế hoạch điều trị ngay từ những dấu hiệu đầu tiên của bệnh. Bởi càng bước sang những giai đoạn sau thì cơ hội sống của bệnh nhân cũng thấp hơn. Điều trị xơ gan còn bù thường được tiến hành với các mục đích chính như sau:

•  Kìm hãm và ngăn ngừa sự phát triển của các tế bào xơ hóa.
•  Kích thích sự tái tạo của các tế bào gan mới.
•  Phục hồi các tế bào gan bị tổn thương do xơ hóa.

Lợi thế của điều trị xơ gan còn bù là lúc này sức khỏe người bệnh vẫn còn khá tốt. Vì thế, người bệnh có khả năng đáp ứng cao với các phương pháp điều trị.

Các yếu tố ảnh hưởng đến việc kéo dài tuổi thọ

Mục đích lớn nhất của điều trị xơ gan còn bù là kéo dài thời gian sống của bệnh nhân. Để làm được điều này, người bệnh và bác sĩ cần nắm được các yếu tố gây ảnh hưởng đến thời gian sống của người bệnh như sau:

• Thời gian phát hiện bệnh xơ gan còn bù: Thời gian phát hiện bệnh có vai trò quan trọng trong việc kéo dài thời gian sống cho người bệnh. Cơ hội sống càng cao nếu bệnh được phát hiện càng sớm. Do đó, bệnh nhân cần chú ý các dấu hiệu, triệu chứng của bệnh để điều trị kịp thời.
• Sự ảnh hưởng của các bệnh lý khác: Một số biến chứng từ bệnh lý khác cũng có thể khiến xơ gan còn bù tiến triển nhanh hơn, từ đó tuổi thọ của người bệnh cũng bị rút ngắn đi. Chính vì vậy, người bệnh cần nói chuyện với bác sĩ về các bệnh lý kèm theo để có thể điều trị song song cả 2 căn bệnh.
• Khả năng đáp ứng với các phương pháp điều trị: Mỗi bệnh nhân sẽ phù hợp với một phác đồ điều trị phù hợp, để mang lại hiệu quả điều trị tốt nhất bệnh nhân cần thăm khám để được tư vấn phác đồ phù hợp, hiệu quả.
• Tuân thủ theo phác đồ điều trị: Bên cạnh phác đồ điều trị phù hợp thì người bệnh cần tuân thủ theo đúng chỉ định điều trị của bác sĩ, không nên tự ý thực hiện các phương pháp điều trị ngoài phác đồ khi chưa tham khảo ý kiến của bác sĩ.
• Chế độ chăm sóc tại nhà: Chế độ chăm sóc hợp lý góp phần cải thiện bệnh lý. Việc cần làm là người bệnh cần xây dựng chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi, dinh dưỡng khoa học phù hợp để hỗ trợ quá trình điều trị hiệu quả và ngược lại.

Nhận biết xơ gan còn bù như thế nào?

Để nhận biết xơ gan giai đoạn còn bù, bạn có thể thông qua triệu chứng lâm sàng và kết quả xét nghiệm cần thiết. Tuy nhiên, xơ gan còn bù là giai đoạn nhẹ nên các dấu hiệu lâm sàng chưa rõ rệt và dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Tuy nhiên, bạn có thể nhận thấy một số triệu chứng như:

• Thường xuyên rối loạn tiêu hóa: Đau bụng, ăn uống không tiêu, đầy hơi, sụt cân.
• Mệt mỏi không rõ nguyên nhân.
• Vùng hạ sườn phải hay bị đau nhức, khó chịu. Tuy nhiên, không đau thường xuyên mà thỉnh thoảng đau theo cơn.
• Nước tiểu màu vàng sẫm
• Chảy máu cam
• Giảm ham muốn tình dục, nam có thể liệt dương, nữ có thể vô sinh.
• Xuất hiện sao mạch ở lưng, ngực, cổ, bụng.
• Gan to chắc, lách to.

☛ Chi tiết hơn: Dấu hiệu cảnh báo xơ gan còn bù cần cảnh giác

Những dấu hiệu lâm sàng trên tuy không cụ thể nhưng nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường trên, bạn nên chủ động tới cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám và chẩn đoán sớm. Bởi nếu xơ gan còn bù không được khắc phục sẽ nhanh chóng tiến triển sang giai đoạn mất bù, nguy cơ biến chứng cao.

Thực tế, nếu dựa vào các dấu hiệu trên chưa thể chẩn đoán chính xác bệnh lý. Bên cạnh việc khai thác các triệu chứng lâm sàng, bác sĩ chỉ định các phương pháp xét nghiệm cần thiết như:

• Siêu âm gan: Phát hiện xơ gan dựa vào sự thay đổi kích thước gan, vang âm của nhu mô gan thô và không thuần nhất.
• Xét nghiệm công thức máu: Nếu nhận thấy tiểu cầu giảm xuống có thể cảnh báo bệnh xơ gan. Bên cạnh đóa, mức albumin và prothrombin time (INR) giảm cũng gợi ý dấu hiệu suy gan trong xơ gan.
• Chụp cắt lớp (CT): Dựa vào hình ảnh thu được guips bác sĩ đánh giá bất thường trong gan, phát hiện sớm xơ gan còn bù.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Thu được hình ảnh của lá gan ở nhiều mức độ khác nhau, giúp chẩn đoán bệnh ở giai đoạn nào.
• Sinh thiết gan: Được chỉ định để đánh giá xơ gan chính xác nhất. Tuy nhiên, phương pháp này tồn tại nhiều nguy hiểm như chảy máu, nhiễm trùng, tổn thương các bộ phận lân cận…

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Những xét nghiệm chẩn đoán xơ gan hiện nay

Cần làm gì để kéo dài tuổi thọ?

Thực tế, xơ gan không thể chữa khỏi hoàn toàn. Nếu bệnh ở giai đoạn còn bù, bệnh có thể phục hồi và kiểm soát tốt và kéo dài tuổi thọ nếu bạn điều trị tích cực. Tùy theo thể trạng của người bệnh cũng như mức độ nghiêm trọng mà bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị sao cho phù hợp.

Nguyên tắc điều trị trong giai đoạn này là loại bỏ nguyên nhân gây xơ gan như rượu bia, nhiễm độc… kết hợp chế độ ăn uống, nghỉ ngơi sao cho khoa học để phục hồi chức năng gan ở giai đoạn còn bù.

Cai rượu bia

Người bị xơ gan do uống nhiều rượu bia, cần cai loại đồ uống này ngay lập tức. Nếu trong quá trình này gặp khó khăn, có thể nhờ bác sĩ tư vấn một chương trình cai rượu để người bệnh ngưng dùng rượu bia bằng bất cứ giá nào. Ngoài ra, người bệnh cần loại bỏ các chất gây hại cho gan như đồ uống có cồn, thuốc lá…

Kiểm soát tốt bệnh viêm gan

Xơ gan còn bù có thể gây nên do hậu quả của viêm gan mạn tính, đặc biệt là viêm gan B, C. Do đó, để cải thiện xơ gan còn bù, ngăn chặn tiến triển sang giai đoạn nặng hơn cận kiểm soát tốt bệnh viêm gan bằng cách ngăn chặn sự phát triển của virus vieemg an, tránh để chuyển sang bệnh gan mạn tính.

Kiểm soát trọng lượng cơ thể, gan nhiễm mỡ

Xơ gan còn bù do gan nhiễm mỡ, tiểu đường gây nên thì bệnh nhân cần giảm cân, kiểm soát lượng đường và cholesterol trong máu. Cần duy trì một chế độ ăn uống hợp lý, chế độ tập luyện thể dục thể thao đều đặn để phục hồi chức năng gan, nâng cao sức khỏe.

Thuốc điều trị

Bệnh nhân xơ gan còn bù thường được dùng các loại thuốc như thuốc lợi tiểu, lactulose để không bị táo bón, phòng ngừa biến chứng não trên bệnh nhân xơ gan, propranolol… phòng ngừa xuất huyết tiêu hóa. Thuốc chống xơ hóa thường dùng là Colchicine. Thuốc nhóm Corticoid dùng trong viêm gan tự miễn.

Chế độ chăm sóc

Chế độ ăn uống và sinh hoạt đối với bệnh nhân xơ gan còn bù vô cùng quan trọng. Một chế độ ăn uống khoa học, sinh hoạt lành mạnh sẽ hỗ trợ điều trị, giúp hiệu quả điều trị tăng cao và ngược lại. Cụ thể:

Về ăn uống: Cần đảm bảo thực đơn đầy đủ chất dinh dưỡng, ưu tiên bổ sung các thực phẩm giàu dưỡng chất để cải thiện xơ gan tốt. Tăng cường rau xanh, hoa quả để cung cấp nhiều vitamin, chất xơ. Một số thực phẩm tốt cho người xơ gan như:

• Nhóm thực phẩm giàu vitamin A, E, D, B1, B6 và khoáng chất như rau quả tươi.
• Nhóm thực phẩm giàu chất xơ giúp giải độc gan hiệu quả như ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh, bánh mì, các loại đậu…
• Thực phẩm giàu vitamin B, C, E như cá, trứng, sữa…
• Thực phẩm giàu Omega-3 Fatty Acids như cá ngừ, cá hồi, cá mòi.
• Uống đủ nước mỗi ngày giúp mát gan và giải độc hiệu quả.

Khi chế biến món ăn cần nấu những món dễ tiêu, món ăn thanh đạm, tăng cường các thực phẩm làm mát gan, thanh lọc và cung cấp dưỡng chất cho gan. Bổ sung đủ chất sẽ giúp bạn tăng cường thể lực, tăng khả năng đề kháng, có đủ sức khỏe để chối chọi lại bệnh tật cũng như tiếp nhận các phương pháp điều trị.

Về chế độ sinh hoạt:

Bệnh nhân xơ gan còn bù cần nghỉ ngơi hợp lý, không nên lao động nặng và quá sức. Cần ăn uống đúng giờ, đi ngủ sớm và đủ giấc. Thường xuyên rèn luyện cơ thể bằng các bài tập thể dục nhẹ nhàng, nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát, sạch sẽ.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Chế độ dinh dưỡng và cách chăm sóc cho người bị xơ gan

Thăm khám định kỳ

Mặc dù xơ gan còn bù được coi là giai đoạn đầu của bệnh xơ gan, hiệu quả điều trị rất cao. Tuy nhiên, bạn không nên chủ quan, không thăm khám và điều trị đúng phác đồ, bệnh chuyển biến rất nhanh, chuyển sang xơ gan giai đoạn cuối, thậm chí ung thư.

Do đó, việc thăm khám định kỳ là điều rất cần thiết giúp nắm bắt được chuyển biến của xơ gan, hiệu quả điều trị. Từ đó, giúp người bệnh nắm được khả năng phục hồi bệnh, có phương pháp hỗ trợ điều trị tốt hơn.

Tóm lại:

Xơ gan còn bù sống được bao lâu phụ thuộc vào thời gian phát hiện bệnh cũng như chất lượng điều trị. Nếu phát hiện và điều trị sớm, khả năng phục hồi rất cao tuổi thọ của người bệnh có thể nâng cao trên 20 năm. Còn với những bệnh nhân phát hiện bệnh lý muộn, không tuân thủ biện pháp điều trị để chuyển sang giai đoạn mất bù thì sự sống có thể chỉ kéo sài thêm 2-4 năm.

Trên đây là giải đáp của Viemgan.com.vn về câu hỏi xơ gan còn bù sống được bao lâu, nếu bạn thấy bài viết là hữu ích, hãy like và share để chúng tôi có động lực chia sẻ kiến thức mỗi ngày. Nếu bạn có thêm những câu hỏi nào khác về bệnh xơ gan, hãy gọi cho chúng tôi theo số hotline: 18001190 (miễn cước). Chuyên gia của chúng tôi sẽ tư vấn cho bạn.

Nguồn tham khảo:

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10523240/

Ý nghĩa trong việc điều trị xơ gan

Với các trường hợp xơ gan giai đoạn sớm, chức năng gan chưa bị ảnh hưởng nhiều, nếu được phát hiện và điều trị tích cực thì khả năng hồi phục là rất cao. Ngược lại, trong trường hợp xơ gan mất bù, việc áp dụng biện pháp điều trị thích hợp sẽ giúp hạn chế tiến triển của bệnh, làm giảm triệu chứng, ngăn biến chứng và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân.

Điều trị xơ gan phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và mức độ tổn thương gan. Để đảm bảo an toàn, sức khỏe, người bệnh chủ động thăm khám thường xuyên và ngay khi có các dấu hiệu bất thường.

Phương pháp Điều trị xơ gan bằng Tây y

Đây là phương pháp điều trị xơ gan được nhiều người lựa chọn. Đặc biệt bộ y tế cũng đưa ra hướng dẫn điệu trị khá chi tiết (Phác đồ điều trị xơ gan). Ở bài viết này chúng tôi sẽ chỉ tóm tắt như sau:

Loại bỏ nguyên nhân gây bệnh

Quá trình điều trị xơ gan cần bắt đầu từ việc loại bỏ các nguyên nhân gây bệnh, tránh xơ hóa tiến triển nặng hơn. Cụ thể:

• Xơ gan do viêm gan virus: Cần phải kiểm soát nồng độ virus trong máu, ngăn ngừa virus tấn công làm tổn thương gan
• Xơ gan do bia rượu: Tuyệt đối không sử dụng rượu bia và các loại đồ uống chứa cồn
• Xơ gan do sử dụng thuốc dài ngày: Trước mắt cần ngừng dùng thuốc và trao đổi với bác sĩ chuyên khoa để có giải pháp thay thế trong trường hợp cần thiết.
• Xơ gan do gan nhiễm mỡ, tiểu đường: Kiểm soát cân nặng và đường huyết qua chế độ ăn uống.

Sử dụng thuốc

Tùy nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng của xơ gan, các thuốc có thể được sử dụng gồm:

• Thuốc ức chế virus: Trong trường hợp xơ gan do virus, có thể sử dụng các loại thuốc kháng và ức chế sự phát triển của virus như adefovir, entecavir, divipoxil…
• Thuốc cải thiện chức năng gan: Có khả năng tăng cường bảo vệ gan khỏi tác nhân gây hại, kích thích tái tạo tế bào gan và cải thiện quá trình chuyển hóa ở gan. Các loại thuốc bao gồm Vitamin C, Vitamin B12, Cyanidanol, Prednizolon, Testosteron, và Flavonoit Sylimarin (Carsil, Legalon)…
• Thuốc tiêm, truyền: Đối với trường hợp xơ gan có protein máu giảm, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng plasma đậm đặc và dung dịch albumin 20%. Nếu tỷ lệ rothrombin giảm, truyền máu có thể được thực hiện.
• Thuốc lợi tiểu Aldacton cũng có thể được sử dụng cho người bệnh xơ gan cổ trướng để loại bỏ lượng dịch ứ đọng…

☛ Tìm hiểu thêm: Thuốc chữa bệnh xơ gan hiện nay?

Các phương pháp nâng cao

Một số phương pháp nâng cao cũng được áp dụng trong điều trị xơ gan bằng Tây y gồm:

Chọc Hút Dịch: Phương pháp này thường được áp dụng cho người mắc xơ gan cổ trướng giai đoạn cuối nhằm tránh biến chứng nặng sang suy gan. Bác sĩ sẽ đặt lịch định kỳ để hút dịch trong khoang bụng, giúp kiểm soát tình trạng của bệnh nhân.

Ghép Gan: Là phương pháp điều trị xơ gan giai đoạn cuối cho hiệu quả cao. Tuy nhiên, để thực hiện cần có người hiến tặng gan phù hợp và không phải lúc nào cũng có nguồn tạng sẵn. Chi phí thực hiện ghép gan cũng rất cao nên không phải tất cả bệnh nhân đều có thể tiếp cận phương pháp này.

Tế Bào Gốc: Phương pháp tiên tiến nhất hiện nay sử dụng tế bào gốc từ máu bệnh nhân để tái tạo tế bào gan mới. Điều này giúp chống lại tế bào xơ hóa trong gan và thải chất độc vào máu mà không cần phải thực hiện phẫu thuật lớn hoặc sử dụng thuốc liều cao trong thời gian dài. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi chi phí lớn, trang thiết bị hiện đại và trình độ chuyên môn bác sĩ cao.

Bên cạnh đó, bệnh nhân xơ gan cũng cần chú ý nhiều hơn đến chế độ ăn uống. Theo đó, mỗi ngày người bệnh chỉ nên ăn tối đa 1g Protein/1kg cân nặng, trừ trường hợp suy dinh dưỡng nặng có thể cân nhắc lượng nhiều hơn. Đồng thời người bệnh cũng cần thực hiện chế độ ăn nhạt, hạn chế muối, hạn chế tối đa mỡ động vật, các món ăn chiên xào, thay vào đó chế biến dưới dạng hấp, luộc. Tránh xa rượu bia, chất kích thích.

Điều trị xơ gan bằng Đông y

Theo quan điểm Đông y, xơ gan được mô tả trong triệu chứng hoàng đản (vàng da), tích tụ và hiếp thống. Theo đó, khi cơ thể gặp thấp nhiệt tà, chức năng sơ tiết của Can sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến việc Can khí không được tiết ra ngoài, Tỳ vị không thể vận hóa thủy cốc, gây tình trạng Thấp và Nhiệt, cuối cùng dẫn đến chứng hoàng đản. Theo thời gian, khí huyết của Tỳ vị ngày càng hao tổn, gây tình trạng chán ăn, đầy bụng, sút cân, đi ngoài phân sống, xuất huyết, chướng bụng…

Tùy thuộc vào triệu chứng người bệnh gặp phải cũng như nguyên nhân gây bệnh, Đông y chia xơ gan thành các thể khác nhau, trong đó mỗi thể bệnh sẽ có bài thuốc điều trị riêng.

Dưới đây là một số bài thuốc tham khảo:

Bài thuốc Tiêu giao tán gia giảm

Bài thuốc này được dùng trong trường hợp người bệnh xơ gan chỉ có dấu hiệu về đường tiêu hóa (can uất tỳ hư, can tỳ bất hòa) với các triệu chứng như da vàng sạm, mệt mỏi, choáng váng, chán ăn, ăn uống kém, đau tức thượng vị, đau tức hạ sườn phải, ợ hơi, ợ chua, chậm tiêu, bụng chướng căng, rêu lưỡi mỏng, đại tiện lỏng…

Vị thuốc: Bạch truật 12g; Bạch Linh, Bạch thược, Sài hồ, Hoàng kỳ mỗi vị 10g; Ý dĩ, Đan sâm 16g; Sinh khương, Đại phúc bì, Cam thảo, Đại táo mõi vị 6g; Nhân trần 20g; Ngũ gia bì và Chi tử mỗi vị 8g.

Bài thuốc Cách hạ trúc ứ thang gia giảm

Bài thuốc Cách hạ trúc ứ thang gia giảm được dùng trong các trường hợp người bệnh xơ gan bị tăng áp lực tĩnh mạch cửa khiến khí trệ, huyết ứ với các triệu chứng: đau nhiều tại vùng hạ sườn phải, bụng căng chướng, cơ thể gầy yếu, lách to, mạch tế, môi lưỡi tím.

Vị thuốc: Đào nhân, Đương quy, Xích thược, Đan sâm mỗi vị 12g; Hồng hoa, Tam lăng, Nga truật, Hương phụ chế, Chỉ xác mỗi vị 8g.

Bài thuốc Lục địa vị hoàng thang gia giảm

Bài thuốc này được dùng cho bệnh nhân xơ gan cổ trướng thể âm hư thấp nhiệt. Một số triệu chứng thường gặp ở người bệnh bao gồm: sắc mặt vàng tối, chân răng chảy máu, chảy máu cam, bụng chướng to, chân phù, sốt nhẹ hoặc sốt cao, miệng và họng khô, tiểu ít, nước tiểu có màu đỏ, táo bón, lưỡi đỏ và ít rêu…

Vị thuốc: Thục địa, Bạch truật, Địa cốt bì, Hoài sơn mỗi vị 12g; Sơn thù, Trạch tả, Đan bì, Phục sinh, Đương quy mỗi vị 8g; Bạch mao căn 20g.

Bài thuốc Phụ tử trung thang gia giảm

Bài thuốc này dùng cho người bệnh xơ gan cổ trướng thể thận dương hư. Các triệu chứng bao gồm: mệt mỏi, ăn uống kém, bụng chướng, tiểu ít, đi ngoài phân lỏng, chân phù, sợ lạnh, lưỡi nhạt màu và có rêu trắng mỏng, sắc mặt xanh nhợt hoặc vàng, mạch trầm tế.

Vị thuốc: Phụ tử chế, Phục linh, Trạch tả, Đại phúc bì, Hoàng kỳ 12g; Quế chi, Can khương, Hậu phác, Xuyên tiêu 6g.

Bài thuốc Thập táo thang

Thập táo thang được dùng cho các trường hợp người bệnh bị cổ trướng nhiều, bụng đầy không thể nằm, đại tiện không thông, tiểu tiện ít…

Vị thuốc: Nguyên hoa, Cam toại, Đại kích mỗi vị 4g; Đại táo 10 quả.

Chữa xơ gan từ cây thuốc Nam

Ngoài điều trị xơ gan bằng Tây y và Đông y, nhiều người bệnh cũng tìm đến cây thuốc Nam với mong muốn kiểm soát và cải thiện triệu chứng một cách an toàn. Dưới đây là một số cây thuốc bạn có thể tham khảo:

• Nhân trần: Theo Đông y, nhân trần có đặc tính hàn, có khả năng thanh nhiệt, giải độc, và hỗ trợ chữa trị tình trạng vàng da do vấn đề gan. Cách sử dụng nhân trần rất đơn giản, người bệnh chỉ cần pha một ít nhân trần khô với nước nóng và uống trong ngày.
• Diệp hạ châu: Diệp hạ châu có khả năng thanh nhiệt, giải độc, sát trùng nên cũng được dùng trong điều trị bệnh xơ gan. Cách dùng: Cho 300g Diệp hạ châu tươi, 300g dứa dại khô, 50g mã đề, nấu với 2l nước, đun nhỏ lửa đến khi còn 500ml thì tắt bếp, chắt nước thuốc chia ra thành 3 phần, uống trong ngày. Mỗi lần dùng pha cùng 2g bột tam thất để tăng hiệu quả.
• Cỏ nhọ nồi: Có tính ấm, vị ngọt, hỗ trợ bổ thận âm và làm dịu can nhiệt. Chúng cũng chứa nhiều hợp chất quan trọng như tinh dầu, tanin, caroten, ancaloit, Flavonoids, Isoflavonoids… với khả năng tác động tích cực đối với sức khỏe gan, phục hồi tổn thương gan. Chuẩn bị: cỏ nhọ nồi 30g, Đương quy và Trạch tả mỗi vị 15g, Nữ trinh tử 20g. Đem tất cả dược liệu sắc uống.

Đặc biệt, nổi bật nhất trong số những cây thuốc có tác dụng chữa xơ gan phải kể đến Cà gai leo – dược liệu duy nhất được bào chế và kiểm chứng có hiệu quả trong điều trị lâm sàng trên các bệnh nhân bị viêm gan B mạn tính, giúp hạ men gan, cải thiện chức năng gan, bảo vệ gan trước tác động của viêm gan do rượu bia hay viêm gan do virus, các hóa chất độc hại. Cà gai leo cũng trải qua các công trình nghiên cứu cấp nhà nước và được chứng minh rằng có khả năng ức chế tạo thành các sợi collagen, từ đó phòng ngừa và hỗ trợ điều trị xơ gan hiệu quả.

Vậy nên lựa chọn phương pháp nào?

Như đã đề cập ở trên thì chúng ta có rất nhiều phương pháp điều trị xơ gan như Đông y, Tây y và thuốc Nam. Mỗi phương pháp có những ưu và nhược điểm riêng, cũng như khả năng tương thích với cơ địa của mỗi người bệnh nên việc lựa chọn phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào tình trạng từng người.

Với các trường hợp xơ gan giai đoạn đầu, mức độ tổn thương nhẹ, người bệnh có thể sử dụng thảo dược để cải thiện chức năng gan và hạn chế xơ gan tiến triển. Trường hợp nghiêm trọng hơn, bệnh nhân cần kết hợp thêm việc điều trị Tây y. Những biện pháp như hút dịch thực sự cho thấy khả năng kéo dài tuổi thọ cho nhiều người. Còn các biện pháp phức tập hơn như ghép gan, tế báo gốc thì chi phí rất cao, cần cân nhắc kỹ trước khi sử dụng

Trên đây là bài viết phân tích về các phương pháp điều trị xơ gan của Viemgan.com.vn. Nếu bạn thấy bài viết này hay và hữu ích, hãy like hoặc share để chúng tôi có động lực chia sẻ mỗi ngày. Nếu bạn còn câu hỏi nào khác về bệnh xơ gan, hãy gọi đến số hotline: 0912571190 – 18001190 (miễn cước) để được các chuyên gia giải đáp.

Ý nghĩa của việc dùng thuốc trị xơ gan

Xơ gan là một bệnh lý mạn tính nguy hiểm. Các nguyên nhân gây xơ gan có thể bao gồm: viêm gan siêu vi B, C, nghiện rượu, béo phì, tiểu đường… Khi gan bị xơ hóa, các tế bào gan bị hư hại và sẽ được thay thế bằng sợi xơ, làm mất đi chức năng gan và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: xuất huyết tiêu hoá, nhiễm trùng dịch cổ trướng, hôn mê gan, ung thư gan..

Đáng nói, các tổn thương do xơ gan không thể phục hồi hoàn toàn, tính đến nay vẫn chưa có phương pháp hay loại thuốc đặc trị nào có thể điều trị dứt điểm tình trạng xơ gan. Tuy nhiên, việc dùng thuốc vẫn được đánh giá là vô cùng quan trọng và cần thiết.

Theo đó, sử dụng thuốc trị xơ gan đúng cách sẽ giúp kiểm soát triệu chứng, hạn chế tiến triển của bệnh, đồng thời phục hồi chức năng gan và dự phòng biến chứng, ngăn chặn nguy cơ ung thư gan.

Thuốc trị xơ gan có những loại nào?

Hiện nay có rất nhiều loại thuốc được sử dụng trong điều trị xơ gan, tùy tình trạng cụ thể, bác sĩ sẽ chỉ định các thuốc phù hợp.

Thuốc cải thiện chức gan

Các thuốc này có tác dụng tăng khả năng bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại, kích thích tái tạo tế bào gan, đồng thời giúp quá trình chuyển hóa ở gan diễn ra hiệu quả hơn. Một số thuốc thường được sử dụng gồm:

• Vitamin C: Giúp tối ưu chuyển hóa tế bào gan. Thuốc có thể dùng qua hình thức tiêm tĩnh mạch trong chu kỳ 7-10 ngày.
• Vitamin B12: Hỗ trợ giải độc gan, điều hòa chức năng gan. Liều lượng 200 microgam mỗi ngày, dùng liên tục trong 10 ngày. Thuốc có thể được tiêm vào cơ hoặc sử dụng Lipochol dạng uống. Trong trường dùng đường uống, ngày uống 1-2 lần, mỗi lần 2 viên.
• Cyanidanol: Hỗ trợ quá trình chăm sóc sức khỏe của gan. Ngày sử dụng 3 lần, mỗi lần 1 viên 500mg.
• Prednizolon: Là loại thuốc chống viêm steroid, có khả năng chống viêm mạnh, giúp giảm viêm nhiễm và hạn chế tiến triển của xơ gan. Prednizolon có thể dùng 20 – 25mg/ngày trong 1 – 2 tuần sau đó dùng liều duy trì 5-10mg/ngày, kéo dài hàng tháng.
• Testosteron: Được dùng để giảm viêm nhiễm và làm chậm quá trình xơ hóa gan. Thuốc có thể dùng dạng tiêm bắp với liều 100mg, dùng cách nhật trong vòng 4 tuần đầu. Sau đó sử dụng kéo dài hàng năm với 300mg/14 ngày. Lưu ý khi dùng Testosteron cần phải thường xuyên theo dõi, kiểm tra sức khỏe.
• Flavonoit Sylimarin (biệt dược Carsil, Legalon): Có khả năng tăng cường chức năng thải độc gan, kích thích tái tạo tế bào gan, bảo vệ gan. Trong đó, Legalon có thể dùng liều viên 70mg, ngày uống 2 – 3 lần. Carsil 90mg được dùng 1/lần x 2 – 3 viên/ngày tùy tình trạng bệnh.

Thuốc tiêm truyền dịch

Trường hợp bệnh nhân xơ gan có protein máu bị giảm nhiều, đặc biệt là albumin thì các bác sĩ có thể chỉ định sử dụng plasma đậm đặc và dung dịch albumin 20% hoặc truyền các loại đạm tổng hợp như alvezin, moriamin tuần hoặc hai tuần 1 lần để cải thiện.

Ngoài ra, nếu người bệnh có tỷ lệ rothrombin giảm, lâm sàng có chảy máu dưới da, niêm mạc hoặc xuất huyết tiêu hoá… phương pháp truyền máu có thể được thực hiện tùy theo mức độ mất máu.

Thuốc điều trị xơ gan theo tình trạng bệnh

Tùy tình trạng xơ gan, các thuốc khác nhau có thể được sử dụng.

Xơ gan cổ trướng

Các trường hợp xơ gan cổ trướng (xơ gan giai đoạn cuối) có thể sử dụng thuốc lợi tiểu chống thải kali Aldacton với liều viên 25mg cho 150 – 200mg/24 giờ liên tục trong 1 tuần. Sau đó hạ xuống 100 -150 mg/24 giờ.

Trường hợp Aldacton kém hiệu quả thì có thể chuyển sang dùng các thuốc lợi tiểu mất kali mạnh hơn như Furocemid (Lasix): 20 – 40mg/24 giờ, cho một đợt 10 -14 ngày, khi cần cho thêm Kali 2 – 6g/ngày.

Đối với trường hợp cổ trướng dai dẳng khi dùng thuốc như trên không có kết quả thì phải chọc hút nước cổ trướng nhiều lần (thậm chí rút hết nước cổ trướng), kết hợp truyền Albumin, Dextran tĩnh mạch.

Xơ gan có xuất huyết tiêu hóa

Trường hợp xơ gan có vỡ giãn tĩnh mạch thực quản, gây xuất huyết tiêu hóa người bệnh có thể cần:

• Dùng thuốc truyền nhỏ giọt tĩnh mạch Glanduitrin 20 – 40 đơn vị hoà trong Glucoza 50% 300ml.
• Nội soi cầm máu bằng cách tiêm thuốc gây xơ hoá ở chỗ chảy máu (polidocanol).

Thuốc điều trị theo nguyên nhân xơ gan

Các thuốc điều trị xơ gan cũng có thể được cân nhắc dựa trên nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ:

• Xơ gan do virus (viêm gan B, viêm gan C): Trong trường hợp xơ gan được xác định do virus, người bệnh có thể dùng các loại thuốc kháng và ức chế sự phát triển của virus như adefovir, entecavir, divipoxil… tùy theo tình trạng bệnh.
• Xơ gan do gan nhiễm mỡ: Một số thuốc như Ursodiol (Actigall, Urso), Avandia (Rosiglitazone), Orlistat sẽ được chỉ định.

Lưu ý khi dùng thuốc trị xơ gan

Những điểm cần lưu ý khi dùng thuốc trong quá trình trị xơ gan:

• Tuân theo chỉ định của bác sĩ: Người bệnh xơ gan cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian điều trị mà bác sĩ đã chỉ định. Khi muốn thay đổi, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ.
• Đọc hướng dẫn sử dụng: Trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào, người bệnh cần đọc kỹ thông tin sử dụng để nắm rõ liều lượng, cách dùng và tác dụng phụ có thể xảy ra.
• Thông báo cho bác sĩ nếu đang sử dụng thuốc khác: Nếu người bệnh đang dùng bất kỳ loại thuốc hay thực phẩm bổ sung nào khác, hãy nói cho bác sĩ biết vì một số thuốc dùng chung có thể tương tác với nhau làm giảm hiệu quả điều trị hoặc gây tổn thương cho gan.
• Không tự ý sử dụng thuốc: Người bệnh tuyệt đối tự mua thuốc về sử dụng mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ. Việc làm này có thể gây tổn thương cho gan khiến tình trạng xơ gan trở nên nghiêm trọng hơn.
• Theo dõi tác dụng phụ: Trong quá trình sử dụng thuốc điều trị xơ gan, người bệnh cần theo dõi các tác dụng phụ có thể xảy ra, chẳng hạn như buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi… Nếu những triệu chứng này trở nên nghiêm trọng thì phải báo ngay cho bác sĩ để có hướng khắc phục kịp thời.
• Tái khám định kỳ: Người bệnh cần tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi tiến trình điều trị đồng thời điều chỉnh lượng thuốc nếu cần.
• Cải thiện lối sống: Sử dụng thuốc điều trị chỉ là một phần của quá trình điều trị xơ gan. Để có được kết quả tốt, người bệnh cần duy trì một lối sống lành mạnh, tập thể dục vừa sức và có một chế độ dinh dưỡng phù hợp.

Kết hợp thuốc với các biện pháp điều trị khác

Để cải thiện tình trạng bệnh một cách nhanh chóng, ngăn ngừa xơ gan tiến triển, người bệnh có thể kết hợp áp dụng các biện pháp hỗ trợ như:

• Ăn chế độ đầy đủ chất đạm, chất xơ, giảm muối.
• Kiêng rượu, bia, các thức uống có cồn.
• Chủ động tình trạng bệnh và phòng tránh biến chứng.

Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng có thể kết hợp sử dụng các loại dược liệu tốt cho gan như Cà gai leo, Mật nhân, Nhân trần, Actiso… để cùng phối hợp điều trị.

Chế độ ăn uống cho người bị xơ gan

Song song với việc sử dụng thuốc, chế độ ăn uống khoa học và phù hợp sẽ giúp quá trình sử dụng thuốc điều trị diễn ra hiệu quả hơn. Dưới đây là một số gợi ý để bạn có cách ăn uống phù hợp:

Thực phẩm nên ăn

Các thực phẩm người bệnh xơ gan nên thêm vào thực đơn bao gồm:

Thực phẩm giàu chất xơ: Chất xơ có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể, chúng giúp cần bằng chất dinh dưỡng, đồng thời hỗ trợ giải các chất độc ở gan và loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể. Những thực phẩm giàu chất xơ bao gồm: rau xanh, các loại ngũ cốc nguyên hạt, trái cây tươi…

Thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất: Nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất dồi dào phải kể tới các loại rau củ quả tươi. Dung nạp những thực phẩm thuộc nhóm này giúp cải thiện tình trạng sức khỏe của người bệnh. Nên bổ sung những thực phẩm giàu vitamin A, E, C, B1, B6, B9 và B12 vào thực đơn ăn uống hàng ngày.

Thực phẩm giàu chất Beta-carotene: Beta-carotene là chất chống oxy hóa mạnh có tác dụng bảo vệ gan, hỗ trợ chống lại bệnh xơ gan, đồng thời giúp loại bỏ các gốc tự do ra khỏi cơ thể. Người bệnh có thể bổ sung chất này từ cà rốt, bí ngô, khoai lang, quả mơ…

Thực phẩm giàu Omega-3: Acid béo Omega-3 có khả năng chống viêm, chống oxy mạnh, rất tốt cho người bệnh gan. Các loại thực phẩm giàu omega-3 có thể kể tới như cá hồi, cá mòi, cá ngừ, cá thu sẽ giúp cải thiện tình trạng xơ gan hiệu quả.

Bổ sung nước mỗi ngày: Cần uống 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày giúp cân bằng và đảm bảo lượng nước cần thiết cho các hoạt động của cơ thể, giúp làm mát gan và loại bỏ các chất độc trong cơ thể ra ngoài.

Thực phẩm không nên ăn

Những thực phẩm dưới đây có thể gây ảnh hưởng không tốt đến gan, do đó người bệnh cần hạn chế sử dụng:

Thực phẩm nhiều chất béo: Các loại đồ ăn chiên xào, thức ăn nhanh, sản phẩm sữa ( bơ, sữa, phô mai…) chứa nhiều chất béo không có lợi cho gan cần được hạn chế. Đặc biệt là nội tạng động vật có chứa nhiều cholesterol gây tích lũy mỡ khiến diễn tiến bệnh xơ gan càng nặng thêm.

Thực phẩm nhiều đường: Người bệnh cần tránh những thực phẩm nhiều đường như kẹo, bánh ngọt, kem, các loại nước đồ uống…để tránh gây tổn hại lên gan.

Thực phẩm có chứa nhiều natri: Natri có chứa nhiều trong muối – gia vị được sử dụng rất phổ biến trong chế biến món ăn. Khi sử dụng nhiều thực phẩm có chứa natri khiến cơ thể không thể chuyển hóa hết nhất là những người bị xơ gan. Từ đó dẫn tới tình trạng cơ thể bị tích nước hay sưng phù lên gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe người bệnh. Tốt nhất, người bệnh nên duy trì thói quen ăn nhạt.

Tuyệt đối không sử dụng rượu, bia: Việc thường xuyên sử dụng đồ uống này là một trong những nguyên nhân dẫn tới xơ gan, khiến gan tích tụ nhiều độc tố. Người xơ gan sử dụng rượu bia sẽ càng khiến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng.

☛ Chi tiết: Chế độ dinh dưỡng cho người bị xơ gan

Kết luận:

Trên đây là bài viết về các loại thuốc và những lưu ý khi sử dụng với bệnh nhân xơ gan. Nếu bạn thấy bài viết là hữu ích, hãy like hoặc share để Viemgan có thêm động lực chia sẻ kiến thức mỗi ngày. Nếu bạn có câu hỏi nào khác về bệnh xơ gan, hãy gọi đến hotline 18001190 (miễn cước) – 091 257 1190 để được chuyên gia giải đáp.

Triệu chứng nhận biết xơ gan còn bù

Xơ gan còn bù là giai đoạn đầu của xơ gan chức năng gan khi này chưa bị suy giảm quá nhiều. Bởi phần gan khỏe mạnh vẫn còn khả năng bù trừ cho phần gan bị xơ hóa.  Vì vậy, các dấu hiệu bệnh không rõ rệt nên nhiều người vẫn không phát hiện ra cho tới khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng. Ở giai đoạn này bạn cần phải chú ý hơn nếu người có một hoặc vài đấu hiệu sau:

Mệt mỏi, chán ăn

Ngay khi mắc xơ gan ở giai đoạn còn bù, các tế bào gan bị viêm liên tục nên gan cố gắng tự đảo ngược lại quá trình này và hình thành sự xa hóa. Người bệnh sẽ luôn cảm thấy mệt mỏi và thiếu năng lượng ở giai đoạn này.

Gan bị xơ làm giảm sự thèm ăn, ăn uống không còn cảm thấy ngon miệng khiến cơ thể thiếu chất dinh dưỡng, kèm theo các cơn đau âm ỉ khiến họ càng thêm mệt mỏi, không muốn làm bất cứ việc gì.

Rối loạn tiêu hóa

Xơ gan còn bù khiến người bệnh có cảm giác khó chịu, mệt mỏi kể cả khi không làm việc. Kèm theo đó là tình trạng rối loạn tiêu hóa với các dấu hiệu như chán ăn, đầy bụng, ăn uống không tiêu, không có cảm giác ngon miệng khi ăn.

Nhiều người thường nhầm lẫn triệu chứng này với các bệnh lý đường tiêu hóa khác nên chủ quan không thăm khám. Điều này làm lỡ cơ hội điều trị xơ gan còn bù khiến bệnh chuyển sang giai đoạn mất bù, chức năng gan bị suy giảm trầm trọng.

Đau tức nhẹ vùng hạ sườn phải

Gan nằm ở vị trí hạ sườn phải, nên khi bị xơ gan bạn sẽ bị đau tức nhẹ vùng hạ sườn phải. Tuy không xảy ra thường xuyên nhưng xu hướng các cơn đau lại tăng dần về mức độ đau. Do xơ hóa nên lá gan trở nên yếu hơn, không còn hoạt động như bình thường. Bạn sẽ đối mặt với các cơn đau nhẹ vùng mạn sườn bên phải, chướng bụng, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn và bị sụt cân nhanh chóng.

Chảy máu cam không rõ nguyên nhân

Thông thường, chảy máu cam thường có liên quan tới bệnh lý như viêm mũi xoang, u nang mũi, lệch vách ngăn, tăng huyết áp…, thậm chí là xơ gan còn bù. Đặc biệt hơn, nếu bạn gặp phải hiện tượng này đang cảnh báo cho thấy bệnh tiến triển nghiêm trọng, cần được điều trị càng sớm càng tốt.

Nước tiểu có màu vàng sẫm

Màu nước tiểu thay đổi bất thường là dấu hiệu của bệnh lý mà bạn không nên chủ quan. Nếu nước tiểu màu vàng sẫm có thể do các bệnh lý về gan, xơ gan

Thông thường, gan sử dụng bilirubin để tạo ra mật và giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn. Gan khỏe mạnh sẽ loại bỏ hầu hết bilirubin ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, khi bị xơ gan, các tế bào gan đang bị tổn thương quá trình này sẽ bị ảnh hưởng, bilirubin sẽ tích tụ lại trong máu và đi vào nước tiểu gây ra màu vàng sẫm. Dựa vào cảnh báo này, bạn sẽ nhận biết sớm gan của mình đang gặp vấn đề.

Giảm ham muốn, suy giảm khả năng tình dục

Xơ gan còn bù còn là tác nhân gây suy giảm ham muốn và khả năng tình dục của bệnh nhân. Đối với bệnh nhân nữ bị vô kinh, mất kinh, ở nam giới bị liệt dương.

Xơ gan gây ra rối loạn nghiêm trọng hệ bài tiết, từ đó ảnh hưởng tới khả năng tình dục. Tác động tiêu trừ của gan đối với hormone sinh dục nữ tương đối yếu nên hàm lượng trong máu cao. Trong khi đó, hormone sinh dục nam có xu thế giảm, gây ra suy giảm ham muốn tình dục và liệt dương.

Lưu ý: Việc phát hiện và điều trị xơ gan trong giai đoạn này là rất cần thiết. Ngay khi nghi ngờ các dấu hiệu trên, bạn cần nhanh chóng thăm khám để xác định chính xác bệnh lý, từ đó có phương pháp điều trị sao cho phù hợp. Bạn cần quan tâm đến cơ thể của mình ngay khi còn có thể, tránh trường hợp để xơ gan chuyển sang giai đoạn mất bù khiến mọi việc khó khăn hơn rất nhiều.

☛ Xem thêm: Phân biệt xơ gan còn bù và mất bù

Các triệu chứng của xơ gan mất bù

Xuất huyết tiêu hóa

Huyết áp cao nội bộ tại tĩnh mạch cửa gan khiến cho hệ thống tĩnh mạch dạ dày – ruột bị áp lực, giãn ra và phồng to. Theo các bác sĩ, 50% bệnh nhân xơ gan đều có triệu chứng xuất huyết nội tạng. Vì các tĩnh mạch này có thành khá mỏng manh nên sẽ rất dễ vỡ, gây hiện tượng xuất huyết.  Nguy cơ xuất huyết cũng tăng cao khi khả năng chuyển hóa vitamin K giúp cầm máu của gan giờ đây đã tê liệt nên khả năng cầm máu cũng không còn nhiều ý nghĩa.

Cổ trướng

Dấu hiệu dễ nhận thấy nhất khi bị giai đoạn xơ gan mất bù là cổ trướng . Tình trạng này xuất hiện ở 85% ở những người xơ gan. Dịch cổ trường tập trung ở khoang bụng gây nên một áp lực vùng bụng, gây đau đớn, nặng nề và ảnh hưởng đến hô hấp của bệnh nhân, có thể dẫn đến viêm phúc mạc màng bụng

Vàng da, vàng mắt

Trong giai đoạn cuối bệnh nhân xuất hiện dấu hiệu vàng da vàng mắt hay móng tay của bệnh nhân. Hiện tượng này là do chức năng gan bị tê liệt khiến cho sự giải độc gan và hoạt động của ống mật không hoạt động khiến bilirunbin bị tích tụ lại.

Người bệnh bị vàng da, vàng mắt, vàng móng

Chứng não gan

Chức năng cơ bản của gan là giúp chuyển hóa các chất như vitamin, protein… thành các chất đơn giản và thải độc, nhưng do giai đoạn cuối chức năng gan không còn đảm bảo khiến cho độc tố bị tồn lại trong máu nhất là amoniac và gây a chứng não gan.

Bệnh nhân sẽ mất ý thức về hành vi, lời nói, mắt mờ mất định hướng, mệt mỏi và yếu cơ. Ở trường hợp này chỉ cần một cơn co giật nguy hiểm sẽ xảy ra và bệnh nhân có thể tử vong nếu không có sự can thiệp kịp thời.

Triệu chứng khác

• Giảm cân, mệt mỏi, uể oải chỉ muốn nằm một chỗ, da khô, sắc mặt kém, thiếu máu, viêm lưỡi, quáng gà, viêm phù dây thần kinh.
• Bị sốt nhẹ do tế bào gan bị hoại tử, gan bị ung thư, mất khả năng giải độc làm cho chất độc tấn công vào đường tiêu hóa.
• Đau ở vùng gan, có thể đau liên tục hoặc đau dữ dội. Gan bị đau là do khối u tăng trong gan phát triển thành gan bị kéo ra. Cơ hoành có thể bị đau vai phải. Trong thời gian gan kết thành ung thư, có thể bị đau đột ngột. Nếu xuất huyết máu quá nhiều bệnh nhân có thể ngất hoặc sốc

Làm gì khi bị xơ gan

1. Thăm khám định kỳ

Để tránh nhần lẫn, bệnh nhân thường được bác sĩ yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm để nhận biết chính xác bệnh lý và xác định mức độ tiến triển của bệnh lý.

Xét nghiệm máu:

Các xét nghiệm này để xác định có bất thường trong máu và nước tiểu hay không. Xét nghiệm cụ thể như sau:

• Xét nghiệm sinh hóa, đông máu: Kiểm tra chỉ số cơ bản để đánh giá chức năng gan, tổn thương của gan như Định lượng albumin, protein, các yếu tố đông máu APTT hoặc INR, bilirubin; Đo hoạt độ các men AST/GOT, ALT/GPT, GGT, ALP, LDH)
• Tổng phân tích tế bào máu để kiểm tra số lượng tế bào máu, đặc biệt là số lượng tiểu cầu có trong máu.

Ngoài ra, bệnh nhân được chỉ định thực hiện xét nghiệm để tìm hiểu, xác định các yếu tố nguy cơ hay nguyên nhân gây xơ gan như:

• Xét nghiệm xác định nhiễm virus viêm gan B,C, D hoặc do các nhiễm khuẩn khác gây xơ gan hay không.
• Xét nghiệm tự kháng thể nếu nghi ngờ do bệnh tự miễn.

Siêu âm gan: Nhận biết về sự thay đổi kích thước gan, các bất thường nhu mô gan… Tuy nhiên, siêu âm chỉ là phương pháp bổ sung vì không cho thấy được tổn thương gan ở mức độ nặng hay nhẹ.

Chụp CT, chụp MRI: Phương pháp này giúp bác sĩ nhận biết rõ mức độ tổn thương gan.

Soi ổ bụng, sinh thiết gan: Thực hiện phương pháp này nhằm xác định tiến triển của quá trình xơ gan qua các giai đoạn. Từ đó, bác sĩ lên hướng điều trị sao cho phù hợp với từng người bệnh.

2. Điều chị theo chỉ định của bác sĩ

Sau khi đã làm những xét nghiệm cần thiết, bạn sẽ được bác sĩ tư vấn cho những biện pháp điều trị phù hợp với giai đoạn xơ gan của mình. Nếu thực sự bạn mới chỉ ở giai đoạn xơ gan còn bù thì vẫn còn rất nhiều biện pháp điều trị phù hợp dành cho bạn.

Nếu bạn đã bị chuyển sang giai đoạn xơ gan mất bù, việc can thiệp y tế chuyên sâu là cần thiết. Dưới đây là một số biện pháp có thể cần sử dụng ở giai đoạn này:

Dùng thuốc lợi tiểu

Thông thường, bệnh nhân xơ gan cổ trướng được yêu cầu dùng thuốc lợi tiểu để điều trị bệnh. Thuốc có tác dụng đào thải muối và nước ở thận, từ đó giúp giảm lượng nước trong hệ thống tuần hoàn cũng như nước ở không gian đa bào.

Thuốc lợi tiểu thường được sử dụng là spironolactone (Aldactone), furosemide (Lasix), tùy từng bệnh nhân mà được điều chỉnh liều lượng phù hợp. Thuốc chỉ có tác dụng khi chúng được uống cùng với lượng muối hạn chế.

Chọc dịch cổ trướng

Sự tích tụ chất lỏng không được cải thiện bằng thuốc và chế độ ăn uống hạn chế muối thì người bệnh có thể yêu cầu loại bỏ một lượng lớn chất lỏng bằng chọc hút dịch nhằm giảm các triệu chứng.

Bác sĩ thực hiện bằng cách đặt một ống dẫn lưu trong gan (TIPS) để ngăn ngừa sự tích tụ chất lỏng đáng kể từ cổ trướng. Tuy nhiên, bệnh nhân có thể đối mặt với các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng, vỡ ổ dịch có thể đe dọa tính mạng bệnh nhân.

Ghép gan

Bệnh nhân có thể được chỉ định ghép gan, nhưng phương pháp này rất tốn kém và không phải người bệnh nào cũng có đủ kinh tế để thực hiện. Mặt khác, nguồn hiến tạng rất hiếm, sau khi ghép gan cơ thể có thể đáp ứng được hay không nên phương pháp này cần cân nhắc rất kỹ.

3. Thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt

Ngoài dùng thuốc điều trị, người mắc xơ gan cần thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt để nâng cao quá trình hồi phục chức năng gan. Người bệnh cần lưu ý những điểm sau đây:

• Tuyệt đối không được sử dụng rượu bia, các chất kích thích
• Hạn chế sử dụng muối.
• Bổ sung các loại đạm có giá trị sinh học cao như thịt lợn nạc, gà nạc, trứng, sữa bột tách bơ.
• Giảm lượng chất béo từ động vật, hạn chế ăn các món chiên rán.
• Tăng cường các chất bột, đường dễ hấp thu như gạo, khoai củ…
• Tránh bánh kẹo ngọt nhiều bơ sữa béo, mứt, nước ngọt…
• Bổ sung tăng cường các loại rau xanh, hoa quả chín như rau xanh lá đậm (rau cải, rau ngót, rau bina…), cà rốt, cà chua, bí đỏ, giá đỗ, các loại trái cây (cam, bưởi, xoài, đu đủ chín…).
• Uống đủ nước mỗi ngày.
• Tập thể dục đều đặn mỗi ngày với các bộ môn yêu thích với cường độ vừa phải như đạp xe, yoga, bơi lội, đi bộ…

Xem thêm: Chăm sóc bệnh nhân xơ gan mất bù

Lời kết:

Trên đây là bài viết về các triệu chứng nhất biệt bệnh xơ gan gồm xơ gan giai đoạn còn bù và đã mất bù. Hi vọng những thông tin này sẽ giúp bạn sớm phát hiện ra bệnh lý khi vẫn còn có thể điều trị. Nếu bạn thấy bài viết này là hữu ích, hãy like hoặc share để chúng tôi có thêm động lực chia sẻ mỗi ngày. Nếu bạn còn câu hỏi khác về bệnh gan, bạn hãy gọi cho chúng tôi theo số hotline: 1800.1190 để chúng tôi trực tiếp tư vấn cho bạn.

Nguồn tham khảo:

https://en.wikipedia.org/wiki/Cirrhosis

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15572-cirrhosis-of-the-liver

Người xơ gan bị sốt do đâu?

Xơ gan là bệnh lý mạn tính ở gan mà các tế bào gan bình thường được thay thế bởi các mô xơ khiến chức năng gan bị suy giảm trầm trọng. Xơ gan nếu không được phát hiện, điều trị sẽ làm tăng nguy cơ tiềm ẩn của ung thư gan. Người bệnh xơ gan bị sốt là tình trạng gặp khá phổ biến. Và hầu hết họ đều có tâm lý hoang mang, thậm chí hoảng sợ vì cho rằng đây là dấu hiệu bệnh đang nặng dần lên. Thực tế, điều này chưa đúng hoàn toàn bởi sốt có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra như:

• Hội chứng gan – phổi (HPS): Biến chứng này sự kết hợp của bệnh gan, giãn mạch máu trong phổi và những bất thường trong trao đổi khí.
• Hội chứng gan – thận: Thường xảy ra ở người xơ gan mất bù với triệu chứng như báng bụng, vàng da, nước tiểu sậm màu, người mệt mỏi, ăn uống kém, sụt cân, thậm chí sốt…
• Ung thư gan: Xơ gan làm tăng nguy cơ phát triển ung thư gan (carcinoma tế bào gan), và ung thư này có thể gây sốt.
• Do nhiễm trùng: Nhiều bệnh nhân xơ gan có nguy cơ cao bị nhiễm trùng do hệ miễn dịch suy yếu. Một số nhiễm trùng phổ biến bao gồm: Nhiễm trùng dịch cổ trướng, nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm phổi, nhiễm trùng da…
• Do dùng thuốc: Một số loại thuốc người xơ gan dùng điều trị bệnh hoặc triệu chứng khác có thể gây tác dụng phụ sốt.
• Bệnh lý khác: Người bệnh xơ gan có thể mắc một số bệnh lý khác như viêm gan B, C hoặc các bệnh lý mạn tính nào đó và các bệnh lý này có thể gây sốt.

Xơ gan bị sốt uống thuốc gì?

Người bệnh xơ gan cần phải thận trọng khi bị sốt bởi đây rất có thể là dấu hiệu của các biến chứng nguy hiểm hoặc nhiễm trùng. Khi bị sốt, điều đầu tiên bệnh nhân cần làm là nghỉ ngơi nhiều để giảm bớt gánh nặng cho gan, cho phép cơ quan này tập trung vào quá trình hồi phục và đối phó với các vấn đề hiện tại. Nghỉ ngơi đầy đủ còn giúp cải thiện hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng và bệnh tật.

Người bị xơ gần tham khảo kỹ ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc. Cần tuân thủ đúng liều lượng và thời gian uống bác sĩ đã hướng dẫn. Tránh việc sử dụng thuốc không đúng liều hoặc tự ý ngưng thuốc có thể làm tình trạng bệnh nặng hơn. Dưới đây là một số loại thuốc thông thường mà bác sĩ có thể kê đơn hoặc khuyến cáo:

1. Thuốc hạ sốt

Paracetamol (Acetaminophen): Đây là loại thuốc hạ sốt sử dụng khá thông dụng hiện nay, thường an toàn khi dùng với liều thấp ở bệnh nhân xơ gan. Tuy nhiên, liều dùng cần phải được giám sát chặt chẽ, theo sự chỉ dẫn của bác sĩ để tránh gây hại cho gan. Liều khuyến cáo là không quá 2 gram mỗi ngày.

Với Ibuprofen và các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) khác thường không được khuyến cáo cho người bệnh xơ gan. Sử dụng loại thuốc này làm tăng nguy cơ tổn thương thận, tăng nguy cơ chảy máu. Vì vậy, chúng xếp vào danh sách “cấm” với người xơ gan bị sốt.

2. Thuốc kháng sinh

Người bệnh xơ gan bị sốt có thể do bệnh lý nhiễm trùng gây ra. Bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh cụ thể dựa trên loại vi khuẩn gây nhiễm trùng cũng như thể trạng của từng người bệnh.

Đối với nhiễm trùng dịch cổ trướng: Cefotaxim 2g tiêm tĩnh mạch mỗi 8h. Nếu bệnh nhân dị ứng với penicillin, có thể dùng Levofloxacin. Không được dùng Fluoroquinolones ở những bệnh nhân đã được dự phòng nhiễm trùng dịch cổ trướng bằng thuốc nhóm này trước đó. Nếu kháng Fluoroquinolones thay thế bằng Cefotaxime, đặc biệt ở người dùng fluoroquinolones để dự phòng nhiễm trùng dịch cổ trướng. Nếu kháng cephalosporins, levofloxacin có thể được dùng.

Với người bệnh bị sốt do nhiễm trùng đường tiết niệu: Thường dùng nhóm kháng sinh như Cephalosporin… Đối với nhiễm trùng không biến chứng, người bệnh được chỉ định dùng thuốc trong 2 – 3 ngày, một số người cần dùng 7 – 10 ngày.

Đối với nhiễm trùng gây sốt do các nguyên nhân khác như viêm phổi, viêm da… thì tùy mức độ viêm nhiễm, thể trạng người bệnh mà bác sĩ kê loại thuốc và liều lượng phù hợp.

3. Thuốc bảo vệ gan

Ở người mắc xơ gan, chức năng gan dần suy giảm nên không thực hiện vai trò vốn có của nó. Bác sĩ có thể kê các thuốc hỗ trợ chức năng gan, có tác dụng bảo vệ tế bào gan khỏi các yếu tố gây bệnh, kích thích tái tạo tế bào gan, tăng cường quá trình chuyển hóa ở gan. Một số loại thuốc thường dùng như:

• Vitamin C: Giúp tối ưu chuyển hóa ở gan, có thể tiêm qua tĩnh mạch trong 7 – 10 ngày.
• Vitamin B12:  Điều hòa chức năng gan, hỗ trợ giải độc gan cho cơ thể. Thuốc có thể được tiêm vào cơ hoặc sử dụng lipitor ở dạng uống.
• Cyanidanol: Hỗ trợ sức khỏe của gan.
• Prednisolon: Là thuốc chống viêm steroid, giúp giảm viêm nhiễm, hạn chế tiến triển xơ gan.
• Testosterone: Được sử dụng nhằm giảm viêm nhiễm và làm chậm quá trình xơ hóa gan. Thuốc dùng dưới dạng tiêm bắp và cần được thường xuyên theo dõi kiểm tra sức khỏe.
• Flavonoid Silymarin (biệt dược Carsil, Legalon): Tăng cường chức năng thải độc, kích thích tái tạo tế bào gan đồng thời bảo vệ gan.

4. Nhóm thuốc điều trị xơ gan

Bên cạnh các thuốc điều trị nguyên nhân gây sốt, bệnh nhân xơ gan vẫn dùng thuốc trị xơ gan theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn. Các thuốc thường dùng bao gồm:

Thuốc tiêm truyền dịch: Người bệnh xơ gan có protein máu giảm nhiều có thể được chỉ định dùng plasma đậm đặc và dung dịch albumin 20% hoặc truyền các loại đạm tổng hợp như alvesin, moriamin. Nếu tỷ lệ prothrombin giảm, lâm sàng có chảy máu dưới da, niêm mạc hoặc xuất huyết tiêu hoá… có thể chỉ định truyền máu tùy thuộc mức độ mất máu.

Thuốc điều trị xơ gan theo tình trạng bệnh: Tùy giai đoạn bệnh khác nhau mà bác sĩ có thể chỉ định loại thuốc phù hợp

• Xơ gan cổ trướng: Có thể sử dụng thuốc lợi tiểu chống thải kali Aldactone. Trường hợp Aldactone kém hiệu quả thì có thể chuyển sang dùng các thuốc lợi tiểu mất kali mạnh hơn như Furosemid (Lasix). Cổ trướng dai dẳng khi dùng thuốc như trên không có kết quả thì phải chọc hút nước cổ trướng nhiều lần kết hợp truyền Albumin, Dextran tĩnh mạch.
• Xơ gan có xuất huyết tiêu hóa: Dùng thuốc truyền nhỏ giọt tĩnh mạch Glanduitrin hoà trong Glucoza. Nội soi cầm máu bằng cách tiêm thuốc gây xơ hoá ở chỗ chảy máu (polidocanol).

Thuốc điều trị theo nguyên nhân xơ gan: Bác sĩ điều trị xơ gan có thể cân nhắc thuốc dựa trên nguyên nhân gây bệnh.

• Xơ gan do virus  viêm gan B, C: Người bệnh có thể dùng các loại thuốc kháng và ức chế sự phát triển của virus như adefovir, entecavir, dipivoxil… tùy theo tình trạng bệnh.
• Xơ gan do gan nhiễm mỡ: Một số thuốc như Ursodiol (Actigall, Urso), Avandia (Rosiglitazone), Orlistat có thể được chỉ định

Điều quan trọng nhất, người bệnh xơ gan không tự ý dùng thuốc mà phải tham khảo ý kiến của bác sĩ. Việc tự ý dùng thuốc có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm do gan bị tổn thương và chức năng gan suy giảm.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Thuốc trị xơ gan có những loại nào?

Đang dùng thuốc xơ gan uống thuốc hạ sốt có sao không?

Đang uống thuốc xơ gan bác sĩ vẫn có thể chỉ định cho bệnh nhân dùng thuốc hạ sốt nếu có sốt cao. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc hạ sốt cho người xơ gan cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng và thường tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng. Bởi một số thuốc hạ sốt có thể gây hại cho gan, làm tình trạng xơ gan càng trở nên xấu hơn.

Nguy cơ tổn thương gan, suy gan nếu dùng hạ sốt không đúng loại, đúng cách, đúng liều lượng.

Nếu không được quản lý cẩn thận, sử dụng thuốc hạ sốt có thể khiến bệnh nhân xơ gan đối mặt với các rủi ro như:

• Với Paracetamol (Acetaminophen): Loại thuốc này người bệnh xơ gan vẫn có thể dùng nhưng ở liều thấp hơn bình thường, không nên sử dụng lâu dài. Bởi thuốc được chuyển hóa ở gan, nếu dùng liều cao hoặc kéo dài có thể gây tổn thương gan, thậm chí dẫn đến suy gan cấp. Thông thường, liều tối đa khuyến cáo cho người xơ gan là dưới 2 gram mỗi ngày, so với 4 gram cho người khỏe mạnh.
• Với Ibuprofen và các thuốc NSAIDs khác: Các thuốc này vốn không được khuyến cáo cho người xơ gan. Nếu đang điều trị xơ gan mà dùng loại thuốc hạ sốt này làm tăng nguy cơ xuất huyết dạ dày, tổn thương thận và làm trầm trọng thêm tình trạng giữ nước và phù.

Tóm lại, nếu không dùng đúng cách, đúng liều lượng thuốc hạ sốt có thể gây tổn thương gan, làm trầm trọng thêm tình trạng xơ gan hiện có. Do đó, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc hạ sốt nào. Đồng thời, khi dùng thuốc hạ sốt cần theo dõi sát sao các dấu hiệu bất thường, báo ngay cho bác sĩ nếu có bất kỳ triệu chứng nào xấu đi.

Thận trọng khi dùng thuốc ở người xơ gan bị sốt

Riêng với thuốc, bệnh nhân xơ gan kèm sốt cần phải hết sức thận trọng. Không được sử dụng bừa bãi mà cần theo chỉ định của bác sĩ đang điều trị. Bởi gan là nơi chuyển hóa thuốc, có trách nhiệm xử lý hầu hết các loại thuốc. Nên chúng dễ chịu các tác dụng phụ của thuốc, dễ bị tổn thương và ảnh hưởng tới sự phục hồi chức năng gan, khiến xơ gan lâu cải thiện hoặc tình trạng xấu đi. Bệnh nhân xơ gan cần tránh nhóm thuốc sau đây:

Các thuốc giảm đau chống viêm:

• Paracetamol rất hại cho gan, đặc biệt khi sử dụng quá liều hoặc dùng quá dày giữa các lần uống.
• Thuốc chống viêm không steroid: tránh dùng diclofenac ở bệnh nhân gan nặng, có thể gây phù
• Các thuốc acetylsalicylic acid, ibuprofen, indomethacin, ketoprofen, naproxen, meloxicam, tenoxicam có nguy cơ cao xuất huyết tiêu hóa.
• Thuốc giảm đau nhóm opi như morphin, pethidin, fentanyl, dextropropoxyphen, codein, dextromethorphan…có thể gia tăng hôn mê ở người bệnh gan.

Thuốc kháng sinh:

• Nhóm beta-lactam (ceftriaxon, cloxacilin…)
• Nhóm macrolid (erythromycin, clarithromycin, azithromycin.).
• Nhóm quinolon: acid nalidixic, norfloxacin, ofloxacin.

Thuốc kháng histamin: Clorpheniramin, promethazin, diphenhydramin, dimenhydrinat…

Bên cạnh sử dụng thuốc điều trị, người bệnh cần xây dựng chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý giúp giảm triệu chứng bệnh gan, tăng hiệu quả khi phải dùng thuốc điều trị. Cần cân đối giữa các nhóm thực phẩm, ăn nhiều rau xanh và trái cây, bổ sung đạm dễ tiêu như cá, đậu phụ… Không ăn đồ chế biến sẵn, hạn chế dùng các chất kích thích, thức ăn chua cay. Tuyệt đối không sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn, thay vào đó nên uống nước lọc hoặc các loại nước trái cây. Ngủ đúng giờ và đủ giấc, giữ tinh thần luôn thoải mái kết hợp tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày nhằm tăng cường sức khỏe gan nói riêng, sức khỏe tổng thể nói chung.

Tác dụng của bệnh án xơ gan

Bệnh án xơ gan mất bù không chỉ đơn thuần là tài liệu y tế mà còn là nguồn thông tin hữu ích về sức khỏe của bệnh nhân với những ý nghĩa quan trọng trong nhiều góc độ:

Chẩn đoán và Điều Trị: Bệnh án xơ gan mất bù ghi chép lại tất cả những thông tin cần thiết về triệu chứng, bệnh sử, kết quả xét nghiệm… qua đó giúp bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác bệnh lý và lập kế hoạch điều trị phù hợp.

Theo Dõi và Đánh Giá: Với việc ghi chép lại tất cả các dấu hiệu và diễn tiến của bệnh, bệnh án xơ gan mất bù cho phép bác sĩ theo dõi, đánh giá hiệu quả của các phương pháp điều trị, từ đó cân nhắc điều chỉnh phác đồ nếu cần.

Tiên lượng và ngăn ngừa biến chứng: Dựa trên những ghi chép chi tiết về triệu chứng, diễn tiến của bệnh, bác sĩ có thể căn cứ vào bệnh án xơ gan mất bù để tiên lượng biến chứng cũng như đưa ra hướng xử lý, ngăn chặn các diễn biến nguy hiểm.

Phục vụ công tác nghiên cứu: Thông tin được ghi chép lại trong bệnh án xơ gan mất bù có thể trở thành tài liệu quý giá cho các nghiên cứu y khoa, khoa học, đồng thời chúng cũng có thể được sử dụng cho việc học tập, khai thác thông tin của các bạn sinh viên, nghiên cứu sinh, thực tập sinh y khoa.

Mẫu bệnh án xơ gan mất bù do virus viêm gan B

I. Hành chính

Họ và tên: Nguyễn Văn D     42T     Nam

Nghề nghiệp: Công nhân

Quê quán: Đông Anh – Hà Nội

Vào viện: 15/03/2018

Ngày làm bệnh án: 21/03/2018

Chẩn đoán: Xơ gan do virus viêm gan B giai đoạn mất bù.

II. Hỏi bệnh

1. Lý do vào viện: Chán ăn, sợ mỡ, vàng da, bụng to ra.

2. Bệnh sử: 

Tháng 8/2015: Bệnh nhân chán ăn, sợ mỡ, khó chịu sau khi ăn, bụng ậm ạch, khó tiêu, mệt mỏi, giảm khả năng tập trung, đại tiểu tiện bình thường, khó ngủ. Đến khám tại phòng khám tư và được chẩn đoán viêm gan mạn tính, điều trị Eganin, Fortec 2 tuần, triệu chứng giảm và biến mất, không xuất hiện dấu hiệu khác, tự ý ngưng thuốc.

Tháng 7/2017: Các triệu chứng xuất hiện nhiều hơn, cơ thể mệt mỏi, đau nhức vùng gan, tức nặng hai chi dưới. Bệnh nhân khám và điều trị tại BV Đa khoa Đông Anh được chẩn đoán xơ gan, triệu chứng giảm, về nhà duy trì thường xuyên Eganin, Fortec.

Khoảng 1 tháng nay: Mệt mỏi, đầy bụng, ăn không tiêu, đi ngoài phân lỏng (1 –  2 lần/ngày), trí nhớ giảm nhiều, da vàng, nước tiểu màu vàng đậm và khoảng 1500ml/ngày, người gầy, sút khoảng 3kg/tháng, chi dưới tức nặng, bụng phình to nhanh, không điều trị gì, vào A1 – 103 ngày 15/03/2018 trong tình trạng:

• Mạch: 120 lần/phút, HA: 125/80 mmHg.
• Tần số thở: 18 lần/phút.

Chẩn đoán: Xơ gan

Điều trị: Lợi tiểu, bảo vệ tế bào gan, tăng cường chuyển hóa gan.

Ngày thứ 6 sau khi vào viện: Mệt mỏi, da vàng, ăn kém, bụng nhỏ lại, nước tiểu khoảng 2000ml/24 giờ, có màu vàng, đại tiện lỏng. Lúc 6 giờ sáng, mạch 75 lần/phút, HA 110/80 mmHg.

3. Tiền sử: 

Bản thân:

• Năm 2011: Phát hiện HBsAg(+)
• Uống rượu ít, không thường xuyên

Gia đình: Không có ai mắc bệnh lý gan mật, chưa trường hợp nào phát hiện HBsAg(+)

III. Khám bệnh

1. Toàn thân

• Ý thức tỉnh, tiếp xúc tốt
• Thể trạng gầy, BMI=16.5 (1m65, 45kg)
• Da niêm mạc: vàng, sạm, có nhiều sao mao mạch ở cổ ngực, củng mạc mắt vàng, móng tay khô dễ gãy, tóc dễ gãy rụng.
• Phù hai chi dưới, phù trắng, mềm, ấn lõm.
• Không sốt
• Tuyến giáp không sờ thấy, hạch ngoại vi không sưng đau.

2. Tuần hoàn

• Mỏm tim đập ở liên sườn V đường giữa đòn trái
• Tiếng T1, T2 rõ, không có tiếng tim bệnh lý
• Nhịp tim đều 80 lần/phút, HA: 120/70 mmHg.

3. Hô hấp

• Nhịp thở đều, 18 lần/phút, lồng ngực cân đối
• Rì rào phế nang 2 phế trường rõ
• Không có ran.

4. Tiêu hóa

• Bụng chướng nhẹ, có tuần hoàn bàng hệ trên rốn
• Gan không sờ thấy
• Lách to dưới bờ sườn 3cm, bờ sắc, bề mặt nhẵn, mật độ chắc
• Gõ đục vùng thấp.

5. Tiết niệu

• 2 hố thận không căng gồ
• Chạm thận (-)
• Bệnh thận (-)
• Rung thận (-)

6. Thần kinh

HCMN (-), 12 đôi dây thần kinh sọ não hiện không có dấu hiệu bệnh lý.

7. Các cơ quan khác

• Đồng tử 2 bên đều, 2 ly, phản xạ ánh sáng (+)
• Niêm mạc họng nhợt, 2 amidan không sưng, không đau.

8. Các xét nghiệm đã làm

8.1. Xét nghiệm máu:

Công thức máu

– Lúc vào viện

• • HC: 3.35 T/l; HST: 95 g/l; HCT: 0.325 l/l
  • BC: 2.78 G/l; N: 54.4%; TC: 90 G/l

– Gần nhất (19/03) đã truyền 500ml máu

• • HC: 3.55 T/l; HST: 105 g/l; HCT: 0.35 l/l
  • BC: 3.78 G/l; N: 53.4%; TC: 110 G/l

Đông máu

– Tỷ lệ Prothrombin: 55.6%

– Fibrinogen: 1.453 g/l

Sinh hóa máu

– Lúc vào viện

• • Ure 3.9 mmol/l; Glucose 5.3 mmol/l; Creatinin 74 umol/l
  • Protein: 58g/l; Albumin 23.2g/l
  • Bilirubin toàn phần 120 micromol/l; Bilirubin trực tiếp 90 micromol/l; Bilirubin gián tiếp 30 micromol/l
  • AST (GOT) 340U/l; ALT (GPT) 78U/l
  • CRP 0.3mg/dl

– Gần nhất (19/03)

• • Protein: 62g/l; Albumin 27.2 g/l
  • Bilirubin toàn phần 50 micromol/l; Bilirubin trực tiếp 35 micromol/l; Bilirubin gián tiếp 15 micromol/l
  • AST (GOT) 240 U/l; ALT (GPT) 68 U/l

Vi sinh: HBsAg (+); AntiHCV (-); Anti HIV (-)

8.2. Xét nghiệm dịch chọc ổ bụng

• Protein: 18.4 g/l
• Rivalta (-)

8.3. Chẩn đoán hình ảnh

– X-quang tim phổi thẳng: Không phát hiện tổn thương

– Siêu âm ổ bụng:

• Gan: Nhu mô gan thô, bề mặt gồ ghề, gan teo. Đường mật trong gan: Không giãn. Túi mật: Thành dày, kích thước bình thường. Ống mật chủ: 0.4cm. Tĩnh mạch cửa: 1.5cm.
• Tụy: Bình thường.
• Lách: Kích thước tương đối lớn.
• Thận: Thận trái, thận phải bình thường.

IV. Kết luận

1. Tóm tắt bệnh án

Bệnh nhân nam, 42 tuổi, vào viện ngày 15/03/2018 với lý do vàng da, chán ăn, sợ mỡ, bụng to nhanh. Bệnh diễn biến trong 3 năm với các triệu chứng và hội chứng sau:

Hội chứng suy chức năng gan: 

– Mệt mỏi, giảm khả năng tập trung, mất ngủ, người gầy, sút cân (khoảng 3kg/tháng)

– Da vàng, sạm, cùng mạc mắt vàng, tóc và móng dễ gãy

– Nước tiểu vàng, hiện tại 2000ml/ngày (sử dụng 1 viên Lasix + 4 viên Aldactone/ngày)

– Sao mạch, bàn tay son

– Hai chi dưới phù mềm, trắng, ấn lõm

– Rối loạn tiêu hóa: chán ăn, sợ mỡ, khó tiêu, phân lỏng

– Xét nghiệm:

Công thức máu

• • Lúc vào viện: HC:3.35T/l; HST: 95 g/l; BC: 2.78 G/l; TC: 90 G/l
  • Gần nhất (19/03) – đã truyền 500ml máu: HC: 3.55 T/l; HST: 105 g/l; BC: 3.78 G/l; TC: 110 G/l.

Sinh hóa máu

• • Lúc vào viện:
    • Protein: 58g/l; Albumin 23.2g/l
    • Bilirubin tp 120 micromol/l; Bilirubin tt 90 micromol/l; Bilirubin gt 30 micromol/l
    • AST (GOT) 340U/l; ALT (GPT) 78U/l
  • Gần nhất:
    • Protein: 62g/l; Albumin 27.2 g/l
    • Bilirubin tp 50 micromol/l; Bilirubin tt 35 micromol/l; Bilirubin gt 15 micromol/l
    • AST (GOT) 240 U/l; ALT (GPT) 68 U/l

Đông máu:

• • Tỷ lệ Prothrombin: 55.6%.

Hội chứng tăng áp lực tĩnh mạch cửa:

• • Lách to dưới bờ sườn 3cm, bờ sắc, bề mặt nhẵn, mật độ chắc
  • Tuần hoàn bằng hệ trên rốn
  • Cổ trướng ít

Xét nghiệm dịch cổ trướng:

• • Dịch thấm, không màu, trong
  • Protein: 18.4g/l; Rivalta (-)

Siêu âm:

• • Tĩnh mạch cửa 1.5cm
  • Lách khá lớn.

Triệu chứng thay đổi hình thái gan:

– Gan không sờ thấy

– Siêu âm: Nhu mô gan không đồng nhất, bề mặt mấp mô, gan teo.

Tiền sử bản thân:

– Phát hiện HBsAg(+) năm 2011

– Uống rượu ít, không thường xuyên

Hiện tại ngày thứ 6 sau khi vào viện: còn mệt mỏi, da vàng, ăn kém, bụng nhỏ lại, nước tiểu màu vàng với lượng 2000ml/24h, đi ngoài phân lỏng, mạch 80 lần/phút, HA: 120/70 mmHg, nhịp thở 18 lần/phút, thân nhiệt 36 độ 6.

2. Chẩn đoán: Xơ gan do virus B, giai đoạn mất bù.

3. Tiên lượng: Vừa (Child: 9 điểm)

4. Hướng xử lý:

– Làm thêm các xét nghiệm:

• Albumin, GOT, GPT để theo dõi tiến triển của bệnh
• Định lượng HBV-DNA

– Nguyên tắc điều trị

• Sử dụng liệu pháp bệnh gan cơ sở
• Điều trị cơ chế bệnh sinh: Dùng thuốc khác virus theo chỉ định
• Điều trị biến chứng: Cổ trướng.

– Điều trị cụ thể: đơn 1 ngày

1. Dextrose 5% x 500ml, truyền tĩnh mạch XL giọt/phút.
2. Philpovin 5g x 2 ống, pha vào glucose 5% truyền tĩnh mạch XL giọt/phút
3. RB 25 x 4 viên, uống sáng 2 viên, chiều 2 viên
4. Human albumin 20% x 50ml, truyền tĩnh mạch XX giọt/phút, dùng đến khi kết quả xét nghiệm Albumin máu > 30g/l
5. Lasix 40mg x 1 viên, uống sáng, dùng đến khi hết cổ trướng và hết phù
6. Aldacton 25mg x 4 viên, uống sáng 2 viên, chiều 2 viên, dùng đến khi hết cổ trướng và hết phù.

Mẫu bệnh án xơ gan mất bù do rượu

I. Hành chính

Họ và tên: Đinh Văn T       Tuổi 57       Nam

Nghề nghiệp: Làm ruộng

Địa chỉ: Yên Nghĩa, Hà Đông

Ngày giờ vào viện: Ngày 25/12/2023

II. Hỏi bệnh

1. Lý do vào viện: Vàng da, mệt mỏi, chán ăn

2. Bệnh sử: 

Tháng 11 năm 2023 bệnh nhân có cảm giác chán ăn, cơ thể mệt mỏi ngay cả khi nghỉ ngơi, không sốt, sút cân, đại tiểu tiện bình thường, không chảy máu mũi, không mẩn ngứa, không đau bụng.

Cách ngày nhập viện 1 tuần, bệnh nhân thấy mắt vàng, màu càng ngày càng đậm, da sạm, bụng to dần, cảm giác mệt mỏi chán ăn tăng lên, sút 3.5kg/tháng, nước tiểu vàng sậm hơn bình thường, không sốt, trí nhớ giảm nhiều. Bệnh nhân chưa điều trị gì, ngày 25/12/2023 đến viện trong tình trạng:

• Mạch: 80 lần/phút, HA: 125/80 mmHg.
• Nhịp thở: 18 lần/phút.

Chẩn đoán: Xơ gan do rượu giai đoạn III.

Điều trị: Lợi tiểu, bảo vệ tế bào gan, tăng cường chuyển hóa gan.

Sau 1 tuần điều trị, bệnh nhân đỡ mệt mỏi, ăn được nhiều hơn, các triệu chứng khác chưa giảm nhiều

Hiện tại sau 11 ngày điều trị, bệnh nhân đã ăn ngon hơn, không mệt mỏi, da đỡ vàng, không ho, không sốt, không khó thở, nước tiểu màu vàng khoảng 2.000ml/24h, đại tiện lỏng. Mạch lúc 6h sáng: 75 lần/phút, HA: 110/80 mmHg.

3.Tiền sử:

– Bản thân:

• Uống rượu thường xuyên, khoảng 400ml/ngày trong hơn 10 năm.
• Chưa tiêm phòng viêm gan B
• Không mắc bệnh tự miễn nào

– Gia đình: Không có ai mắc bệnh lý gan mật, dịch tễ chưa phát hiện vấn đề gì đặc biệt.

III. Khám bệnh

1. Khám toàn thân

• Ý thức tỉnh, tiếp xúc tốt, thể trạng hơi gầy
• Da vàng, sạm, có nhiều sao mao mạch hai bên má và cổ, ngực
• Niêm mạc nhợt nhạt, củng mạc mắt ánh vàng
• Không có xuất huyết dưới da, không phù
• Tuyến giáp và hạch ngoại vi không sờ thấy
• Thân nhiệt: 36 độ 7; mạch 72 lần/phút; HA: 130/70 mmHg; Nhịp thở: 17 lần/phút.

2. Tiêu hóa

• Bụng to bè sang 2 bên, có tuần hoàn bằng hệ trên rốn
• Bụng mềm, gan to dưới bờ sườn 3cm đường giữa đòn phải, mật độ chắc, bờ sắc, bề mặt nhẵn, ấn không thấy đau, phản hồi gan tĩnh mạch cổ (-).
• Lách không to
• Ấn bụng không phát hiện điểm đau khu trú
• Gõ bụng tại vùng thấp đục, vùng trong cao, sóng vỗ (-)

3. Tim mạch

• Mỏm tim đập liên sườn V đường giữa xương đòn trái
• Nhịp đều, tần số 72 lần/phút, T1 T2 rõ
• Không phát hiện tiếng tim bệnh lý.

4. Hô hấp

• Lồng ngực hai bên cân đối, không có kéo
• Rung thanh 2 bên đều
• Gõ trong
• Rì rào phế nang rõ, không phát hiện tiếng phổi bệnh lý.

5. Tiết niệu

• Hai hố thận không căng gồ
• Khó xác định vị trí của thận bằng tay, khó ấn điểm niệu quản trên giữa do bụng có dịch.

2.5. Thần kinh 

• Không phát hiện dấu hiệu tổn thương thần kinh

2.6. Các cơ quan khác

• Sơ bộ chưa thấy dấu hiệu bệnh lý

2.7. Xét nghiệm

Công thức máu

• • HC: 3,81T/l; HST: 93 g/l; HCT: 0,286 l/l
  • BC: 5.6 G/l; N: 23.03%;L:67.95%. TC: 90 G/l

Đông máu

• • Thời gian Prothrombin: 24,5s
  • Tỷ lệ Prothrombin : 43%
  • Fibrinogen: 1,72 g/l

Sinh hóa máu 

• • Ure 9.5 mmol/l; Glucose 5.63 mmol/l; Creatinin 104 umol/l
  • Protein: 58g/l; Albumin 23.2 g/l
  • Bilirubin tp 39.2 micromol/l; Bilirubin tt 10.6 micromol/l;
  • AST (GOT) 139 U/l; ALT (GPT) 69 U/l:GGT:56.5U/L

Xét nghiệm huyết thanh

• • HbsAg (-)
  • Anti HCV(-)

Huyết đồ

• • Thiếu máu mức độ vừa nhược sắc, kích thước hồng cầu nhỏ, không đều.

2.8. Chẩn đoán hình ảnh

Siêu âm

• • Gan: Kích thước của gan nhỏ hơn bình thường, nhu mô không đồng đều, tăng âm dạng nốt nhỏ
  • Đường mật trong gan: Không có dấu hiệu giãn nở
  • Túi mật: Thành dày, không phát hiện bất thường
  • Tĩnh mạch cửa: Đường kính 1.5cm.
  • Ổ bụng: Chứa nhiều dịch
  • Các cơ quan khác: Hiện chưa phát hiện bất thường.

Nội soi dạ dày, thực quản

• • Thấy hình ảnh giãn tĩnh mạch thực quản độ II.

* Không làm giải phẫu bệnh tế bào gan.

IV. Kết luận

Bệnh nhân nam 57 tuổi, tiền sử nghiện rượu nhiều năm, vào viện ngày 25/12/2023 với lí do vàng da, mệt mỏi, chán ăn. Qua khai thác thông tin và thăm khám nhận thấy các triệu chứng, hội chứng sau:

• Tăng áp lực tĩnh mạch cửa: Tuần hoàn bằng hệ trên rốn, cổ trướng
• Suy tế bào gan: Da vàng, sạm, củng mạc mắt ánh vàng, mệt mỏi, chán ăn, cổ trướng, sao mạch vùng cổ, ngực và má, người gầy, sút cân (khoảng 3.5kg/tháng).
• Rối loạn tiêu hóa: chán ăn, khó tiêu, bụng ậm ạch, phân lỏng
• Gan có kích thước nhỏ, thô, nhu mô không đồng nhất, tăng âm nốt nhỏ
• Hội chứng thiếu máu
• Không sút cân
• Không sốt
• Tiền sử bản thân: Thường xuyên uống rượu khoảng 400ml trong hơn 10 năm.

Hiện tại, ngày thứ 12 sau khi vào viện: còn mệt mỏi, ăn kém, bụng nhỏ hơn, vàng da, nước tiểu vàng với lượng 2.000ml/24h, đại tiện lỏng, thân nhiệt: 36 độ 7, mạch 80 lần/phút, HA: 120/70 mmHg, tần số thở 18 lần/phút.

Công thức máu

Lúc vào viện:

• • HC: 3,81T/l; HST: 93 g/l; HCT: 0,286 l/l
  • BC: 5.6 G/l; N: 23.03%;L:67.95%. TC: 90 G/l

Sinh hóa máu

Lúc vào viện:

• • Ure 9.5 mmol/l; Glucose 5.63 mmol/l; Creatinin 104 umol/l
  • Protein: 58g/l; Albumin 23.2 g/l
  • Bilirubin toàn phần 39.2 micromol/l; Bilirubin trực tiếp 10.6 micromol/l;
  • AST (GOT) 139 U/l; ALT (GPT) 69 U/l:GGT:56.5U/L

Đông máu:

• • Thời gian Prothrombin: 24,5s
  • Tỷ lệ Prothrombin : 43%
  • Fibrinogen: 1,72 g/l

Chẩn đoán: Xơ gan giai đoạn mất bù nguyên nhân do rượu.

Tiên lượng: Vừa (Child-pugh: 9 điểm).

Biến chứng: Cổ trướng.

Hướng xử lý:

Làm thêm các xét nghiệm:

• Albumin, GOT, GPT để theo dõi tiến triển bệnh.
• Sử dụng liệu pháp bệnh gan cơ sở
• Điều trị các biến chứng: cổ trướng

Đơn thuốc: Đơn 1 ngày

1. Glucose 5% 500ml 1 chai, truyền tĩnh mạch 40g/p
2. Vit B1 25mg 8 ống, chia uống sáng – chiều
3. Nootropyl 1g*2 ống, truyền tĩnh mạch sáng – chiều
4. Philponvin *2 ống pha dịch
5. Rabeloc 20mg IV *2 lọ, truyền tĩnh mạch sáng – chiều
6. Laknitil 5g/10ml *2 ống, tiêm tĩnh mạch.

Trên đây là một số thông tin hữu ích về bệnh án xơ gan mất bù. Hãy thường xuyên theo dõi Viemgan.com.vn để cập nhật kiến thức về bệnh gan cũng như tìm hiểu cách chăm sóc sức khỏe gan an toàn, hiệu quả.

Nếu còn bất cứ vấn đề nào thắc mắc về bệnh xơ gan, các bạn có thể gọi về hotline 18001190 (miễn cước) để được giải đáp.