Nhận biết, đánh giá dấu hiệu bệnh viêm gan

Viêm gan là thể bệnh được biểu hiện qua các tổn thương mà gan phải gánh chịu do nhiễm độc, nhiễm khuẩn hay quá trình tự miễn gây ra. Căn bệnh này tiến triển âm thầm mang theo những triệu chứng rất khó nhận biết cho tới khi nó làm suy giảm chức năng gan của người bệnh.

Hầu hết các trường hợp viêm gan sẽ gây ra biến chứng nặng nếu tiếp tục tiến triển theo chiều hướng xấu mà không có hướng điều trị tích cực lẫn hợp lý. Mỗi loại có những đặc điểm khác nhau.

Biểu hiện

Viêm gan virus

Theo thống kê, trong thời kỳ khởi phát có tỉ lệ 3-5% người bệnh không hề có triệu chứng gì. Những triệu chứng nằm trong số phần trăm tỉ lệ còn lại bao gồm:

• Vàng da, kèm theo đó là rối loạn tiêu hóa (chán ăn, sợ mỡ, buồn nôn, nôn, đau bụng, rối loạn đại tiện)
• Xuất hiện sốt nhẹ.
• Có thể xuất hiện đau khớp (khởi phát kiểu viêm khớp).
• Viêm xuất tiết, sổ mũi, đau họng, ho khan cùng với sốt.
• Mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ (kiểu khởi phát suy nhược thần kinh).

Các dấu hiệu khởi phát bệnh kể trên thường kèm theo sốt nhẹ hoặc vừa, đau tức vùng hạ sườn phải. Khi có các dấu hiệu trên cần đi khám để được thăm khám và tiến hành các xét nghiệm cần thiết phuc vụ chẩn đoán bệnh.

Những dấu hiệu mệt mỏi, chán ăn, khó tiêu, rối loạn tiêu hóa, đau vùng hạ sườn phải cộng với các nốt sao mạch ở da mặt, cổ, ngực, lòng bàn tay son, có thể có gan to, lách to, chảy máu chân răng thì có thể nghĩ tới xơ gan thì phải làm các xét nghiệm hóa sinh, thăm dò chức năng gan, soi ổ bụng, sinh thiết gan để xác định chẩn đoán.

Viêm gan do rượu

Diễn biến có thể ở mức độ gia tăng từ nhẹ đến nặng. Thể nhẹ thường không có triệu chứng nếu có thì chỉ là sự phát hiện bất thường men gan trong máu. Một số trường hợp, trở nên mạn tính, gây phá hủy dần tế bào gan, cuối cùng dẫn đến xơ gan. Thể nặng hơn là có triệu chứng mệt mỏi, có dấu hiệu vàng da, đôi khi đau vùng gan. Đợt tấn công viêm gan cấp với biểu hiện: bệnh nhân nhanh chóng dẫn đến cơn hôn mê gan, vàng da sậm, rối loạn đông máu, suy giảm nhận thức, hôn mê, xuất huyết đường tiêu hóa, tỷ lệ tử vong cao.

Viêm gan do thuốc

Các triệu chứng của viêm gan do thuốc thường xuất hiện vài ngày hoặc vài tháng sau khi dùng thuốc. Thời gian xuất hiện triệu chứng tùy thuộc vào loại thuốc sẽ gây viêm gan theo kiểu nào, kiểu nhóm 1 hay nhóm 2. Các biểu hiện bệnh cũng giống hầu hết các loại viêm gan khác: mệt mỏi, chán ân, sốt thường không cao, đi giải vàng và vàng da. Cần lưu ý là dấu hiệu nước tiểu vàng sậm thường xuất hiện sớm trước khi có vàng da nên nếu thấy xuất hiện nước tiểu vàng cần đi khám bệnh ngay để được phát hiện bệnh kịp thời. Tuy nhiên, cũng có nhiều loại thuốc được đào thải qua đường tiểu và làm nước tiểu sẫm màu nên khó phân biệt được sự thay đổi màu sắc nước tiểu là do thuốc hay do viêm gan.

Chẩn đoán tổn thương gan do một loại thuốc nào đó gây ra thường dựa trên hoàn cảnh bệnh và sự nghi ngờ của thầy thuốc nhận thấy rằng thời điểm tổn thương gan liên quan đến lọai thuốc đang sử dụng mà thuốc này có khả năng gây độc cho gan. Giải quyết biểu hiện của tổn thương gan thường là ngưng dùng thuốc gây độc gan.

Các bệnh nhân ung thư gan ở giai đoạn sớm hầu như không có triệu chứng, khi phát hiện ra thì bệnh đã ở giai đoạn muộn.

Tìm hiểu thêm về bệnh ung thư gan giai đoạn cuối.

Triệu chứng của ung thư gan gồm: mệt, sốt, đau bụng, sụt cân không rõ nguyên nhân, ăn không ngon, dễ chảy máu hay dễ có vết bầm, vàng da, báng bụng. Đau bụng vùng hạ sườn trái là triệu chứng thường gặp nhất do u lớn. Triệu chứng khởi đầu cũng thường gặp là trên các bệnh nhân xơ gan đột ngột xuất hiện biến chứng (cổ trướng, vàng da, xuất huyết tiêu hoá do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản). Khi khám bệnh có thể sờ thấy gan to, ấn rắn chắc.

Chẩn đoán bệnh về gan

Khi xuất hiện các triệu chứng lâm sàng kể trên cần đến bác sĩ để được thăm khám và tiên hành xét nghiệm.

• Các xét nghiệm hóa sinh: Enzyme transaminase (SGOT, SGPT) tăng cao Bilirubin máu tăng (chủ yếu là bilirubin trực tiếp).
• Tìm kháng nguyên hoặc kháng thể (markers) của các virus viêm gan
• Sinh thiết làm các xét nghiệm giải phẫu bệnh lý
• Siêu âm, chụp cắt lớp điện toán (scanner)

Tìm hiểu thêm: Các xét nghiệm chẩn đoán viêm gan B

Chẩn đoán viêm gan do thuốc thường dựa vào:

• Đặc điểm khởi phát bệnh
• Vàng da bất ngờ
• Sinh thiết gan để biết mức độ tổn thương gan
• Men ALT tăng hơn gấp 3 lần bình thường
• Tuổi, giới tính, thuốc dùng, yếu tố p 450

Đồng thời, chẩn đoán quyết định viêm gan do thuốc phải dựa thêm các xét nghiệm loại trừ viêm gan do vi rút và các nguyên nhân khác.

Những người có nguy cơ mắc bệnh cao

Một số thói quen sinh hoạt và những căn bệnh có thể diễn tiến thành ung thư gan. Nếu bạn thuộc những nhóm người sở hữu những căn bệnh tiền thân và thói quen sinh hoạt xấu này, bạn cần có kế hoạch tầm soát chặt chẽ căn bệnh ung thư này.

Đương nhiên, việc thay đổi thói quen xấu và loại trừ những căn bệnh vốn là nguyên nhân gây ra ung thư gan là rất cần thiết.

Hãy thử xem mình có thuộc một trong những nhóm người có nguy cơ cao bị ung thư gan dưới đây không nhé.

Người bị nhiễm virus viêm gan B:

Hầu hết những người mắc viêm gan B đều có thể trở thành viêm gan B mãn tính. Viêm gan B mãn tính có thể tiến triển thành xơ gan và ung thư gan.

Tìm hiểu thêm: Viêm gan B – Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị​

Người bị nhiễm virus viêm gan C:

Viêm gan C dù ít gặp hơn viêm gan B nhưng lại nguy hiểm hơn nhiều vì nguy cơ phát triển thành xơ gan và ung thư gan lên đến 90%.

Viêm gan C qua thời gian sẽ tiến triển thành xơ gan, đồng thời các protein trong lõi của virus viêm gan C cản trở các chất ức chế khối u nên các tế bào độc hại có cơ hội sản sinh gây nên bệnh ung thư.

Người mắc bệnh tiểu đường:

Theo thống kê của các tổ chức y tế, số người mắc bệnh ung thư gan trên toàn thế giới đang gia tăng chóng mặt song song với việc gia tăng của bệnh tiểu đường bởi virus viêm gan C có thể tương tác với bệnh tiểu đường để gây nguy cơ ung thư gan.

Người mắc bệnh béo phì:

Béo phì chính là nguyên nhân làm tích tụ lượng mỡ trong gan gây nên chứng gan nhiễm mỡ rồi từ đó dẫn đến xơ gan. Những tiến triển này chính là nguyên nhân đưa người bệnh đến gần hơn với nguy cơ ung thư gan.

Người hút thuốc lá:

Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ung thư phổi, ung thư dạ dày… nhưng nó cũng là tác nhân dẫn đến ung thư gan mà nhiều người không biết.

Các nhà nghiên cứu cho rằng hút thuốc lá thường xuyên cộng với lượng hút trong ngày nhiều và thời gian hút thuốc kéo dài là nguy cơ rất cao gây nên bệnh ung thư gan.

Người nghiện rượu:

Rượu là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên bệnh ung thư gan. Người nghiện rượu có nguy cơ mắc ung thư cao rất cao và thời gian sống của người nghiện rượu cũng rút ngắn so với người bình thường khoảng 10 năm.

Biến chứng của bệnh

Tùy loại virut gây viêm gan, bệnh có thể có những tiến triển và biến chứng khác nhau. Các loại virut có thể gây nên biến chứng viêm đường mật, viêm gan ác tính…. Viêm gan do HEV ở phụ nữ có thai dễ dấn đến viêm gan ác tính và tử vong cao. Viêm gan cấp do HBV, HCV và bội nhiễm HDV ở người mang HBsAg mạn tính dễ dẫn đến viêm gan mạn tính và xơ gan và ung thư tế bào gan (HCC).

Viêm gan do thuốc thường là cấp tính, ít khi là viêm mạn tính. Nếu ngừng thuốc gây viêm gan kết hợp với các thuốc bảo vệ tế bào gan và chế độ ăn uống hợp lý, có thể bệnh sẽ thuyên giảm dần.

Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp bệnh diễn biến cấp tính rầm rộ và nặng. Nói chung, khi bị viêm gan do thuốc bắt buộc phải điều trị tại các bệnh viện chuyên khoa.