5 biến chứng nguy hiểm của xơ gan mất bù cần cảnh giác

Xơ gan mất bù là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan. Khi bệnh tiến triển tới mức độ này, bệnh nhân phải đối mặt với rất nhiều biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe, thậm chí ảnh hưởng trực tiếp tới tính mạng. Sau đây là những biến chứng thường gặp của bệnh xơ gan mất bù, mời bạn đọc cùng theo dõi.

5 biến chứng nguy hiểm của xơ gan mất bù

Xơ gan mất bù (xơ gan cổ trướng) là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan mạn tính. Khi đó, các tế bào gan khỏe mạnh không thể bù trừ về chức năng cho các tế bào đã bị xơ hóa. Gan đã bị tổn thương nghiêm trọng và hầu như không có khả năng phục hồi, tái sinh các tế bào mới. Mục đích điều trị bệnh ở giai đoạn này giúp làm giảm triệu chứng, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm và kéo dài tuổi thọ cho bệnh nhân.

Và nếu không được điều trị kịp thời sẽ dẫn tới các biến chứng vô cùng nguy hiểm như:

1. Tiến triển thành ung thư gan

Người bệnh xơ gan mất bù, đặc biệt là do nguyên nhân virus viêm gan B, C hoặc các chất độc hại tích tụ có nguy cơ tiến triển sang ung thư gan rất cao.

Ung thư gan ở giai đoạn đầu không có dấu hiệu cụ thể nào. Khi bệnh đã quá nghiêm trọng, khối u phát triển lớn, người bệnh sẽ có cảm giác đau tức vùng dưới sườn phải, ăn uống không ngon miệng, nôn mửa, hay bị đi ngoài, sụt cân nhanh chóng, cơ thể không có sức lực, suy kiệt hoặc xuất huyết ổ bụng do khối u bị vỡ.

Theo số liệu thống kê, bệnh ung thư gan có số lượng bệnh nhân mắc và tử vong thuộc hàng đầu tại Việt Nam. Do đó, bệnh nhân xơ gan cần thực hiện các xét nghiệm tầm soát, chẩn đoán ung thư gan 6 – 12 tháng một lần.

2. Vỡ dịch, nhiễm trùng ổ bụng

Gan giữ nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể như chức năng thanh lọc, giải độc và miễn dịch bảo vệ cho cơ thể. Bởi vậy mà khi bệnh nhân mắc xơ gan mất bù, chức năng gan dần suy yếu, không thực hiện được chức năng khử độc của mình, gan bị tổn thương nghiêm trọng sẽ gây ra tình trạng nhiễm trùng.

Các ổ dịch ở trong cơ thể bệnh nhân bị sưng lên, vỡ khiến vi khuẩn lây lan sang các cơ quan khác. Tình trạng nhiễm trùng này càng khiến tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn, thúc đẩy các biến chứng khác xuất hiện dồn dập như hôn mê gan, suy gan thận… gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của người bệnh.

Các dấu hiệu của nhiễm trùng như sốt, đau bụng, tăng bạch cầu, nặng hơn có thể dẫn tới nhiễm trùng máu, nhiễm trùng dịch báng, viêm phổi… Gặp phải tình trạng này, bệnh nhân cần được cấp cứu ngay lập tức.

3. Bệnh não gan

Khi gan bị xơ hóa nặng, khả năng đào thải độc tố suy giảm, đặc biệt là những độc tố như NH3. Những độc tố này sẽ đi vào máu, lên não, tích tụ lâu ngày gây ra chứng não gan khiến bệnh nhân bị rối loạn tri giác, hôn mê và có thể gây tử vong nhanh chóng.

Chứng não gan có thể khởi phát do một số yếu tố thúc đẩy như xuất huyết tiêu hóa, nhiễm trùng, cơ thể mất nước, táo bón hoặc lạm dụng sử dụng thuốc ngủ hay an thần…

4. Hội chứng gan thận

Biến chứng nguy hiểm của xơ gan mất bù không thể không nhắc tới chính là hội chứng gan thận. Theo nghiên cứu, có tới 14 – 25% tỷ lệ người bị xơ gan biến chứng thành suy thận.

Điều này xảy ra do giãn mạch làm giảm thể tích máu động mạch thận, gây ra hiện tượng co mạch thận. Bệnh nhân sẽ đi tiểu ít dần, lâu dần không thể đi tiểu được nữa. Biến chứng này thường xảy ra ở những người xơ gan mất bù, làm máu thoát ra ngoài ở khoang ổ bụng, khoang màng phổi hoặc các mô cơ. Bệnh nhân có nguy cơ tử vong cao do máu chảy ồ ạt dẫn tới kiệt sức.

5. Xuất huyết tiêu hóa

Các mô xơ trong gan gây cản trở máu lưu thông qua gan, dẫn tới tăng áp lực tại tĩnh mạch cửa cũng như tại các hệ nối cửa – chủ, đặc biệt gây giãn tĩnh mạch thực quản và tĩnh mạch phình vị dạ dày. Khi bị giãn quá mức sẽ gây vỡ, khiến bệnh nhân nôn ra máu với lượng nhiều hoặc đi ngoài ra máu. Việc mất máu nhiều khiến người bệnh choáng váng, lảo đảo, thiếu máu cấp tính. Đây là một biến chứng nguy hiểm của xơ gan mất bù, có khả năng tử vong rất cao nếu không can thiệp kịp thời.

☛ Tham khảo thêm tại: Xơ gan cổ trướng có chữa được không?

Hướng dẫn điều trị xơ gan mất bù

Theo số liệu thống kê, có tới 50% người bệnh xơ gan mất bù tử vong trong năm đầu tiên. Cho tới nay y học hiện đại vẫn chưa có phương pháp nào để điều trị bệnh xơ gan khỏi hoàn toàn. Hầu hết các phương pháp điều trị xơ gan giai đoạn mất bù nhằm giảm triệu chứng, phòng ngừa biến chứng và kéo dài thời gian sống. Các phương pháp điều trị bao gồm:

Điều trị bằng thuốc

Các loại thuốc được chỉ định trong điều trị xơ gan mất bù bao gồm:

• Thuốc rối loạn đông máu: Sử dụng vitamin K trong 3 ngày, nếu thấy cải thiện thì ngừng sử dụng.
• Thuốc tăng đào thải của mật: Cholestyramin, ursolvan
• Albumin human: Được dùng khi nồng độ albumin trong máu của người bệnh giảm xuống thấp hơn 25g/l, có xuất hiện phù hoặc tràn dịch màng thì truyền.
• Truyền dịch axit amin phân nhánh
• Tiêm hoặc uống vitamin nhóm B
• Thuốc dự phòng xuất huyết tiêu hóa…

Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể, mức độ tiến triển của bệnh mà bác sĩ kê toa thuốc sao cho phù hợp

Điều trị cổ trướng

Bệnh nhân cần giảm lượng muối nạp vào cơ thể mỗi ngày, dưới 2g/ngày, uống ít nước đồng thời kiểm tra cân nặng, nước tiểu, điện giải đồ từ 3 – 7 ngày/lần.

Ở những bệnh nhân bị xơ gan cổ trướng mức độ nhẹ và vừa, bác sĩ kê thuốc lợi tiểu hoặc chỉ định kết hợp chọc hút dịch cổ trướng để phòng tránh biến chứng suy gan. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển sang giai đoạn nghiêm trọng thì các phương pháp điều trị hầu như không mang lại hiệu quả nữa. Bác sĩ chỉ định chọc dịch nhiều lần trong 1 tuần, kết hợp truyền albumin.

Bác sĩ cũng cân nhắc giải pháp ghép gan khi bệnh ở giai đoạn cuối. Nhưng phương pháp này cần chi phí kinh tế cao và nguồn gan tương thích khan hiếm.

Điều trị nguyên nhân

Ngăn chặn nguyên nhân gây xơ gan có ý nghĩa rất lớn trong điều trị xơ gan mất bù giúp giảm dấu hiệu và ngăn bệnh tiến triển nặng hơn. Cụ thể như sau:

• Nếu xơ gan do rượu bia, cần tuyệt đối không sử dụng loại đồ uống này.
• Nguyên nhân do viêm gan virus B, C cần ức chế sự nhân lên của virus, điều trị kháng virus…
• Nguyên nhân do thừa cân, béo phì cần có chế độ giảm cân và kiểm soát cân nặng bằng cách ăn uống và sinh hoạt khoa học.
• Nguyên nhân do nhiễm độc từ hóa chất độc hại: Bệnh nhân cần ngưng tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại.
• Nguyên nhân do suy dinh dưỡng thì cần điều chỉnh lại chế độ ăn uống hàng ngày, sinh hoạt và ăn đủ chất, đủ bữa.

☛ Tham khảo thêm tại: Hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân xơ gan mất bù

Biện pháp phòng ngừa biến chứng xơ gan phát sinh

Bệnh xơ gan đã tiến triển tới giai đoạn mất bù thì người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ biến chứng nguy hiểm bất cứ lúc nào. Để phòng ngừa một số biến chứng thường gặp của xơ gan, bạn nên thực hiện:

• Hạn chế sử dụng rượu bia và các chất kích thích.
• Cần giảm lượng muối trong thực đơn, tránh ăn đồ nhiều dầu mỡ.
• Cần cải thiện, duy trì trọng lượng cơ thể ở mức cho phép.
• Thực hiện các biện pháp phòng ngừa viêm gan virus B bằng cách tiêm vắc xin phòng ngừa bệnh.
• Thể dục thể thao hàng ngày, ít nhất 30 phút mỗi ngày.