Biến chứng nguy hiểm của xơ gan cần cảnh giác

Bệnh xơ gan là một bệnh lý phổ biến ở gan. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, việc chữa trị xơ gan sẽ trở nên khó khăn hơn, bệnh có thể tiến triển theo chiều hướng xấu, xuất hiện nhiều bến chứng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Xơ gan là gì? Nguyên nhân do đâu?

Xơ gan là tình trạng gan bị hư hại nặng do các nguyên nhân khác nhau, trong đó viêm gan và sử dụng quá nhiều rượu là nguyên phổ biến. Khi đó, các tế bào gan chết dần đi, thay thế bằng các dải mô xơ gây ảnh hưởng tới chức năng hoạt động của xơ gan tạo nên xơ gan.

Bệnh ở giai đoạn đầu thường không có triệu chứng cụ thể, cho tới khi xơ gan tiến triển sang giai đoạn nặng, các triệu chứng rõ rệt hoặc gây ra các biến chứng mới phát hiện bệnh. Nếu được phát hiện và điều tri kịp thời có thể ngăn chặn xơ gan và hạn chế tối đa các biến chứng gây nguy hiểm đến tính mạng.

Khi xuất hiện biến chứng tức là bệnh xơ gan đã vô cùng nghiêm trọng. Các biến chứng của xơ gan có thể kể đến là: xuất huyết tiêu hóa, cổ chướng, hội chứng gan thận, nhiễm trùng, bệnh não gan và cuối cùng là ung thư gan. Đây đều là những biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể khiến cho người bệnh tử vong.

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới xơ gan, một số nguyên nhân phổ biến phải kể tới:

• Viêm gan virus như viêm gan virus B, C
• Sử dụng nhiều rượu bia
• Tiếp xúc hóa chất độc hại
• Sử dụng thuốc không đúng cách hoặc quá liều
• Gan nhiễm mỡ
• Ứ mật
• Chế độ dinh dưỡng không hợp lý
• Thừa cân, béo phì…

Chức năng gan bị suy giảm trầm trọng dẫn tới xơ gan mất bù. Ở giai đoạn này các biến chứng xuất hiện thường xuyên, tỷ lệ tử vong lên tới 85% trong vòng 5 năm nếu không được điều trị tích cực và đúng cách.

Những biểu hiện của xơ gan

Bệnh xơ gan không có biểu hiện rõ rệt cho tới khi các tổn thương gan lan rộng. Các biểu hiện của bệnh thường gặp như:

• Cơ thể mệt mỏi
• Ăn uống không ngon miệng
• Buồn nôn
• Dễ bị chảy máu, xuất hiện các vết bầm tím
• Sưng phù chân
• Sụt cân không rõ nguyên nhân
• Ngứa
• Vàng da, vàng mắt, vàng niêm mạc
• Cổ trướng, báng bụng do tích tụ dịch trong bụng
• Mạch máu hình sao xuất hiện trên da
• Đỏ lòng bàn tay
• Đối với phụ nữ bị mất kinh không phải do mãn kinh
• Đối với nam giới, mất khả năng tình dục, tuyến vú phát triển hoặc teo tinh hoàn
• Nhầm lẫn, đãng trí, lơ mơ, người bệnh buồn ngủ, thay đổi tâm trạng, mất trí thậm chí hôn mê ( triệu chứng của chứng não gan).

Biến chứng nguy hiểm của xơ gan

Xuất huyết tiêu hóa

Xơ gan khiến cho dòng máu đi qua gan bị cản trở, dẫn đến  áp lực tại tĩnh mạch cửa cũng như tại các hệ nối cửa-chủ tăng cao, đặc biệt là làm giãn tĩnh mạch thực quản và tĩnh mạch phình dạ dày. Các tĩnh mạch này khi giãn quá mức sẽ bị vỡ, gây ra ói máu đỏ tươi lượng nhiều và đi ngoài phân đen. Nếu không xử trí kịp thời rất dễ gây tử vong.Giãn tĩnh mạch được điều trị bằng cách truyền thuốc, truyền máu, nội soi dạ dày cấp cứu để thắt hoặc chích xơ các búi giãn tĩnh mạch.

Xuất huyết tiêu hóa là biến chứng phổ biến của bệnh xơ gan

Cổ trướng

Xơ gan dẫn tới hậu quả tổng hợp protein giảm, tức là protein trong máu thấp, đồng thời hồng cầu cũng giảm dẫn tới áp lực của huyết tương giảm, không giữ được nước trong máu và tế bào. Do đó, nước và một số thành phần của huyết tương thoát ra các khoang trống (khoang ổ bụng, khoang màng phổi…) và mô cơ. Lượng nước thoát ra càng nhiều thì bụng càng trương lên. Đây là hiện tượng cổ trướng. Nước nhiều trong khoang màng phổi sẽ khó thở. Nước nhiều trong mô cơ, cơ thể sẽ bị phù, nhất là phần thấp của chân như bàn chân, cẳng chân.

Cổ trướng là giai đoạn nặng của xơ gan. Nếu không điều trị hợp lý thì bệnh nhân sẽ tử vong vì kiệt sức hoặc vỡ tĩnh mạch thực quản, máu chảy ồ ạt mà chết. Xơ gan cổ trướng không phải là không có phương pháp điều trị. Bệnh sẽ thuyên giảm nếu được áp dụng những biện pháp điều trị và hồi phục kịp thời.

>> Xem thêm: Bệnh xơ gan cổ trướng – những điều cần biết

Hội chứng gan thận

Suy thận cấp xảy ra ở 14% đến 25% trường hợp bệnh nhân xơ gan nhập viện. Hội chứng gan thận là một dạng suy thận trước thận do giãn mạch, làm giảm thể tích máu động mạch dẫn đến co mạch thận. Điều này thường xảy ra ở bệnh nhân xơ gan cổ trướng. Ở một bệnh nhân xơ gan, nguy cơ chức năng thận bị suy giảm đột ngột là hoàn toàn có thể. Áp dụng các biện pháp phục hồi gan là một trong những cách để phục hồi thận hiệu quả. Bệnh nhân nên dừng ngay việc sử dụng những thuốc lợi tiểu và sử dụng những phương pháp điều trị khác dưới sự tư vấn của các bác sĩ chuyên ngành.

Suy dinh dưỡng

Khi gan suy giảm chức năng nên không còn khả năng hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động. Từ đó khiến khả năng xử lý và hấp thu các dưỡng chất kém hơn bình thường khiến cơ thể suy dinh dưỡng.

Lách to (phì đại lách)

Hiện tượng tăng áp lực tĩnh mạch cửa kéo theo tình trạng lá lách bị sưng hay còn gọi là lách to (phì đại lách). Hệ quả của biến chứng này khiến số lượng bạch cầu và tiểu cầu suy giảm đáng kể.

Nhiễm trùng

Gan tham gia vào các chức năng miễn dịch bảo vệ cho cơ thể chống lại nhiễm trùng. Khi gan bị tổn thương nghiêm trọng trong xơ gan, chức năng miễn dịch của gan kém đi, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây ra nhiễm trùng. Tình trạng nhiễm trùng thường phổ biến ở những bệnh nhân xơ gan nhập viện, sự nhận thức để điều trị sớm là cách tốt nhất giúp cải thiện tỷ lệ sống còn cho những bệnh nhân này. Bệnh nhân bị biến chứng của xơ gan này sẽ có các triệu chứng như sốt, đau bụng hoặc quá nhạy cảm với đau, tăng bạch cầu, nhiễm trùng máu cần phải cấp cứu ngay lập tức.

Bệnh não gan

Bệnh não gan là bệnh não do nguyên nhân ở gan gây ra.  Một trong những vai trò của gan là chuyển hóa các chất độc thành không độc rồi đào thải ra khỏi cơ thể. Trong xơ gan, do chức năng gan bị suy giảm nên quá trình chuyển hóa các chất độc hại cũng bị cản trở. Amoniac là chất độc hại quan trọng nhất gây ra bệnh não gan. Nồng độ amoniac tương quan với độ nặng của bệnh não gan, lượng amoniac gan không chuyển hóa được càng nhiều thì bệnh não gan càng nặng. Cách điều trị chủ yếu của bệnh não gan là giảm lượng amoniac ứ đọng trong máu bằng cách hạn chế cung cấp chất đạm và sử kết hợp những phương pháp điều trị cụ thể khác.

Ung thư gan

Người mắc bệnh xơ gan nguy cơ rất cao dẫn đến tình trạng ung thư gan rồi tử vong, xơ gan chiếm 80% trường hợp ung thư gan nguyên phát.Người bị ung thư gan sẽ có gan ngày một to ra, cứng, bề mặt không nhẵn, có những khối u nhỏ không đồng nhất, thường bị đau tức ở vùng gan. Hơn 1/3 người mắc ung thư gan bị vàng da, thường gặp nhất ở giai đoạn cuối kèm theo các triệu chứng như sốt cao, ăn không ngon, nôn mửa và hay bị đi ngoài.

Với các thông tin đã được đưa ra, có thể khẳng định xơ gan là một bệnh lý nguy hiểm do bệnh diễn biến âm thầm trong giai đoạn đầu, thường khi phát hiện đã vào giai đoạn cuối, gây khó khăn cho điều trị; các nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan là rượu bia và viêm gan virus rất phổ biến ở Việt Nam; bệnh xơ gan có nhiều biến chứng nguy hiểm, trong đó có ung thư gan, khiến cho người bệnh có nguy cơ tử vong cao.

>> Xem thêm: Bệnh ung thư gan là gì?

Phòng các biến chứng xơ gan

Như  thông  tin đã đưa ra ở trên, biến chứng xơ gan là một mối lo ngại đối với bệnh nhân xơ gan. Vì vậy phát hiện và điều trị xơ gan kịp thời là một việc làm rất quan trọng để cải thiện sức khỏe cho bệnh nhân và tránh bệnh tiếp tục tiến triển xấu hơn. Người bệnh cũng cần thay đổi chế độ dinh dưỡng lành mạnh hơn như ăn đủ chất, ăn nhạt, hạn chế đồ chiên rán,… Rượu, bia, thuốc lá cũng như các yếu tố gây kích thích gây độc cho gan: thuốc, hóa chất độc hại,… cũng là những yếu tố mà bệnh nhân cần tránh xa.

Bệnh xơ gan cũng như các biến chứng của bệnh xơ gan đều khiến cho bệnh nhân suy giảm sức khỏe và chịu áp lực tâm lý nặng nề. Ngoài ra, chi phí điều trị cao cũng là một nỗi lo lắng của người bệnh xơ gan và gia đình. Tuy nhiên, đây là một bệnh có thể phòng tránh được nếu biết cách. Bạn có thể áp dụng những cách  sau để bảo vệ cho bản thân và gia đình trước nguy cơ xơ gan:

• Phòng viêm gan virut B và C bằng các biện pháp vệ sinh, tiêm phòng virut B cho trẻ em và những người lớn chưa bị bệnh, vô trùng và khử khuẩn thật tốt trong tiêm chọc, châm cứu, loại bỏ nguồn máu có virut B…
• Hạn chế uống rượu,bia, hút thuốc lá
• Chế độ ăn uống đủ chất.
• Phòng nhiễm sán lá gan nhỏ: không ăn cá sống.
• Điều trị tốt các bệnh đường mật.
• Thận trọng khi dùng các thuốc có thể gây hại cho gan.
• Dự phòng phòng điều trị tốt các bệnh viêm gan cấp, mạn tính.
• Tăng cường luyện tập thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe, ngăn ngừa bệnh tật.
• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh tật và điều trị kịp thời.

Khi bị xơ gan, ngoài việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sỹ, một xu hướng điều trị gần đây được nhiều người bệnh áp dụng và thấy hiệu quả là dùng thêm các loại thực phẩm có nguồn gốc từ các dược liệu lợi mật, nhuận gan như: cà gai leo, mật nhân, kế sữa, nhân trần, artiso, hạt dành dành, nghệ, lá gai, lá chanh… Các loại dược liệu này có ưu điểm hơn so với các dòng thuốc tây là an toàn cho người sử dụng, hầu như không có tác dụng phụ.