ALT là một chỉ số men gan rất quan trọng, được theo dõi nhằm đánh giá các tổn thương ở gan cũng như các vấn đề sức khỏe có liên quan. Chỉ số ALT thấp hay cao đều là dấu hiệu bất thường cần được theo dõi. Vậy ALT thấp cảnh báo điều gì? Làm thế nào khi chỉ số này ở mức thấp? Cùng theo dõi bài viết sau đây để giải đáp nhé!
Mục lục
Chỉ số ALT là gì?
ALT là viết tắt của enzyme có tên là Alanine aminotransferase. Đây là loại enzyme đặc trưng được tìm thấy chủ yếu ở các tế bào gan, ngoài ra tồn tại một lượng nhỏ tại thận, tim và cơ xương. Chức năng chính của ALT là chuyển hóa alanin thành pyruvate trong quá trình cơ thể chuyển hóa protein và chất béo.
Thông thường, ở người khỏe mạnh nồng độ ALT ở mức an toàn. Tuy nhiên, do tác động nào đó khiến nồng độ ALT trong cơ thể tăng cao hoặc giảm xuống thấp. Vì vậy, ALT được sử dụng để đánh giá tổn thương gan và các vấn đề sức khỏe khác. Xét nghiệm ALT được thực hiện để chẩn đoán, điều trị các bệnh lý về gan.
Xét nghiệm chỉ số ALT được bác sĩ chỉ định riêng lẻ hoặc kết hợp với một số xét nghiệm khác nhằm đánh giá chính xác tình trạng tổn thương gan. Thông thường, ALT thường kết hợp với AST – hai xét nghiệm quan trọng nhằm đánh giá chức năng cũng như tổn thương gan. Trong một số trường hợp, xét nghiệm ALT được dùng nhằm so sánh với các kết quả xét nghiệm khác như ALP, GGT, bilirubin… Dựa vào các kết quả xét nghiệm trên, bác sĩ đánh giá mức độ cũng như nguyên nhân gây ra tổn thương gan.
Bên cạnh đó, dựa vào chỉ số ALT bác sĩ đánh giá và theo dõi hiệu quả trong quá trình điều trị bệnh lý về gan. Từ đó, có hướng điều trị sao cho phù hợp, mang lại hiệu quả tốt hơn.
Khi nào chỉ số ALT là thấp?
Ở người khỏe mạnh, chỉ số ALT trong máu dao động ở mức 10 – 37U/L và hầu như không vượt quá ngưỡng 40U/L. Nếu chỉ số này tăng quá cao hoặc giảm thấp đều cần cảnh giác, bởi đây rất có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý.
ALT tăng nhẹ nằm trong mức 40 – 80UI/L cho đến 100 – 150UI/L. Chỉ số ALT cao sẽ nằm trên mức 200UI/L. Đây là tình trạng khá trầm trọng, nếu các chỉ số khác như AST, ALP và GGT đều tăng, có thể khẳng định gan đang bị tổn thương nặng nề, cần phải điều trị gấp.
Những người bị suy tuyến thượng thận, suy giáp thường có chỉ số ALT ở mức khá thấp. Bệnh nhân thiếu sắt, hạ đường huyết, hạ canxi huyết cũng là những đối tượng cần theo dõi sát sao chỉ số men gan ALT. Một số nguyên nhân khiến chỉ số ALT giảm mạnh do ăn đồ đóng hộp, thực phẩm nhiều chất béo, cơ thể không được cung cấp đủ đạm..
Khi kết quả chỉ số men gan ALT giảm quá thấp, bạn cần thực hiện thêm một số kiểm tra chuyên sâu khác nhằm xác định bệnh lý và có biện pháp điều trị kịp thời.
☛ Tham khảo thêm tại: Vai trò cụ thể của các chỉ số men gan
Chỉ số ALT thấp phản ánh điều gì?
Chỉ số ALT thấp cảnh báo nhiều mối nguy hiểm cho sức khỏe. Có không ít trường hợp men gan thấp nhưng khi phát hiện ra gan đã bị tổn thương khá nghiêm trọng. Một số nguyên nhân khiến chỉ số ALT thấp phải kể đến như:
- Bệnh lý về đường gan như suy gan nặng, xơ gan, nóng gan.
- Bệnh thận, suy giáp, suy thượng thận.
- Kém hấp thu.
- Cơ thể thiếu đạm, thiếu sắt.
- Hạ canxi máu, hạ đường huyết, nhiễm trùng.
- Sử dụng quá nhiều thuốc tránh thai và thuốc fibrat.
- Tiêu chảy cấp độ nặng.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh, tiêu thụ quá nhiều chất béo và thực phẩm đóng hộp.
Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp chức năng gan vẫn bình thường nhưng khi xét nghiệm chỉ số ALT lại tăng hoặc giảm bất thường. Nguyên nhân có thể do bạn sử dụng một số loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng trước khi xét nghiệm. Những yếu tố sau đây có thể làm sai khác kết quả xét nghiệm ALT, cụ thể như sau:
- Nhóm thuốc điều trị: Khi sử dụng một số loại thuốc sau có thể làm ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm ALT như các thuốc chuyển hóa angiotensin, thuốc lợi tiểu thiazid, allopurinol, thuốc tránh thai, Acetaminophen, Trifluoperazine, Metronidazol, thuốc tâm thần, thuốc chống co giật…
- Nhóm thuốc bổ, thực phẩm chức năng: Sử dụng các loại thuốc này sẽ khiến nồng độ ALT trong máu tăng lên, ảnh hưởng tới độ chính xác của kết quả xét nghiệm.
- Nhóm thuốc tiêm vào mô cơ.
- Thể dục thể thao gắng sức hoặc gặp các chấn thương ở vùng cơ xương.
- Mẫu xét nghiệm hồng cầu bị vỡ gây ảnh hưởng tới kết quả xét nghiệm.
Làm gì khi chỉ số ALT thấp?
Chỉ số ALT thấp cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cần được can thiệp y tế. Do đó, khi xét nghiệm máu kết quả chỉ số ALT thấp bạn cần xử trí đúng cách như sau:
Tìm ra nguyên nhân
Có rất nhiều nguyên nhân khiến chỉ số ALT giảm xuống thấp, bắt nguồn từ từ các nguyên do như:
- Bệnh lý
- Sử dụng thuốc, thực phẩm chức năng
- Chế độ ăn uống không hợp lý…
Để đưa chỉ số ALT về mức bình thường, cần xác định rõ căn nguyên gây ra, từ đó mới có biện pháp cải thiện triệt để. Khi nhận thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường, người bệnh nên lựa chọn các trung tâm y tế uy tín để thăm khám cụ thể, xác định nguyên nhân và thực hiện theo chỉ định mà bác sĩ đưa ra.
Điều trị dựa theo nguyên nhân
Sau khi tìm ra nguyên nhân khiến ALT thấp, bệnh nhân cần tuân thủ theo phác đồ điều trị mà bác sĩ đưa ra. Cụ thể:
Nguyên nhân do bệnh lý về gan: Suy gan nặng, xơ gan, nóng gan…
- Suy gan nặng: Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc điều trị, phẫu thuật cắt bỏ phần gan bị hư hại hoặc ghép gan.
- Xơ gan: Tùy giai đoạn tiến triển của xơ gan, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị. Xơ gan giai đoạn còn bù, sử dụng thuốc kết hợp thay đổi chế độ ăn uống sinh hoạt. Xơ gan chuyển sang giai đoạn mất bù, bên cạnh điều trị triệu chứng cần phòng các biến chứng có thể xảy ra.
- Nóng gan: Có nhiều nguyên nhân gây nóng gan như viêm gan, gan nhiễm mỡ, chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học. Tùy từng nguyên nhân bác sĩ hướng dẫn cách điều trị khác nhau như sử dụng thuốc, thay đổi chế độ ăn và sinh hoạt hàng ngày…
Nguyên nhân do bệnh lý về thận:
Bệnh nhân được kiểm tra, đánh giá cụ thể về mức độ bệnh, tình trạng sức khỏe. Dựa vào đó, bác sĩ lên kế hoạch điều trị cho từng bệnh nhân.
Nguyên nhân do kém hấp thu:
Tùy nguyên nhân gây ra tình trạng kém hấp thu, bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc điều trị. Bên cạnh đó, bác sĩ tư vấn về chế độ ăn uống đảm bảo đầy đủ vitamin và khoáng chất, hạn chế đồ ăn gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.
Nguyên nhân do thiếu đạm, thiếu sắt:
Bác sĩ chỉ định bổ sung đạm, sắt thông qua các chế phẩm. Kết hợp xây dựng chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung các thực phẩm giàu đạm, sắt để cung cấp các chất cần thiết cho cơ thể.
Nguyên nhân do dùng nhiều thuốc tránh thai và thuốc fibrat:
Để đưa chỉ số ALT về mức bình thường, bác sĩ tư vấn cho bạn sử dụng biện pháp tránh thai khác hoặc thay thế loại thuốc khác để không gây ảnh hưởng tới chỉ số ALT.
Nguyên nhân do ăn uống không lành mạnh:
Bác sĩ tư vấn cho bạn thiết lập chế độ ăn uống phù hợp bằng cách:
- Tránh các thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ, thức ăn chứa nhiều đường, chất béo, muối.
- Hạn chế ăn động vật có vỏ còn sống hoặc chưa nấu chín.
- Tăng cường chất xơ bằng cách bổ sung các loại ngũ cốc nguyên hạt, trái cây tươi và rau củ.
- Lựa chọn thực phẩm sạch để chế biến món ăn giúp hạn chế độc tố đưa vào cơ thể.
- Tuyệt đối không sử dụng rượu bia, đồ uống có chứa cồn, các chất kích thích.
Bên cạnh thay đổi chế độ ăn uống, bạn cần có chế độ sinh hoạt sao cho khoa học. Cân đối thời gian làm việc và nghỉ ngơi sao cho hợp lý, hạn chế căng thẳng . Bên cạnh đó, nên tập thể dục thường xuyên mỗi ngày. Hoạt động thể chất đều đặn là yếu tố quan trọng giúp cải thiện sức khỏe của bạn, hỗ trợ trong điều trị bệnh lý về gan.
Nguyên nhân do tiêu chảy cấp độ nặng:
Tiêu chảy cấp độ nặng cần được hỗ trợ y tế. Bác sĩ chỉ định các loại thuốc để giảm triệu chứng tiêu chảy, bù nước và điện giải và thay đổi chế độ ăn uống hợp lý.
Ngoài ra, chỉ số ALT có thể do các nguyên nhân khác như hạ canxi máu, hạ đường huyết, nhiễm trùng… Tùy từng nguyên nhân cụ thể và thể trạng của bệnh nhân mà bác sĩ có phác đồ điều trị khác nhau.