Nguyên nhân gây bệnh xơ gan và cách phòng ngừa đúng

Xơ gan là bệnh lý khá nguy hiểm và có thể dẫn đến các vấn đề vô cùng nghiêm trọng như: xuất huyết tiêu hóa, nhiễm trùng ổ bụng, ung thư gan… Tuy nhiên bênh lý lại rất khó nhận biết vì ở nhiều người đôi khi chỉ cảm thấy hơi mệt mỏi. Vậy việc hiểu rõ những nguyên nhân và các phòng ngừa là điều cần thiết để đảm bảo sức khỏe cho mọi người. Tại bài viết này Viemgan.com.vn sẽ chia sẻ những nguyên nhân và cách phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm này.

 

Nguyên nhân gây xơ gan thường gặp

Xơ gan là bênh lý mô sẹo thay thế cho các mô bình thường của nhu mô gan. Các mô sẹo sẽ thay thế mô bình thường nên ngăn cản mạch máu tới gan khiến hoạt động của gan trở nên rối loạn. Tổn thương do xơ gan thường khó hồi phục nhưng nếu điều trị đúng hướng có thể  làm chậm hoặc dừng sự tiến triển của bệnh. Điều trị xơ gan phụ thuộc vào nguyên nhân và từng cá thể người bệnh. Sau đây là những nguyên nhân gây xơ gan thường gặp:

Do viêm gan virus

Đây được xem là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới bệnh xơ gan, đặc biệt là viêm gan virus B. Từ số liệu thống kê cho thấy, có khoảng 20% số người nhiễm viêm gan virus (A,B,C…) có khả năng biến chứng thành xơ gan

Khi cơ thể không may bị nhiễm viêm gan virus, virus gây bệnh sẽ tồn tại trong cơ thể một thời gian dài và tấn công tế bào gan. Theo thời gian, các tế bào gan dần yếu đi, tổn thương gan dần trở nên nghiêm trọng, chức năng gan bị suy giảm. Các vùng gan bị tổn thương lâu dần sẽ hình thành nên các sẹo, mô xơ và dẫn tới xơ gan.

Do uống nhiều rượu bia

Theo số liệu thống kê, có khoảng 71,7% nam giới bị xơ gan do sử dụng nhiều rượu bia. Tỷ lệ người mắc xơ gan do rượu bia chỉ đứng thứ hai, sau nguyên nhân do viêm gan virus. Phần lớn người nghiện rượu bị xơ gan cao do họ thường uống các loại rượu chưa qua khử chất độc.

Khi các chất độc vào cơ thể trong thời gian dài sẽ gây tổn hại tế bào gan, dẫn tới gan nhiễm mỡ, rồi gâ ra tình trạng viêm gan mạn rồi cuối cùng chuyển thành xơ gan. Bởi vậy mà xơ gan xảy ra trong một khoảng thời gian khá dài, có khi hàng chục năm kể từ khi nghiện rượu.

Do ứ mật

Đây là những trường hợp mật bị ứ đọng do viêm hoặc tắc đường mật. Đường mật trong và ngoài gan sẽ gây tác động, ảnh hưởng tới tế bào gan khiến chúng bị tổn thương, dần dần dẫn tới xơ gan.

Do ký sinh trùng

Một số loại ký sinh trùng cũng gây nên bệnh xơ gan như amip, ký sinh trùng sốt rét, sán lá gan khiến tế bào gan bị tổn thương và dẫn tới xơ gan.

Do ứ đọng máu kéo dài

Những bệnh lý làm giảm lưu lượng máu như viêm tắc tĩnh mạch trên gan, suy tim làm tổn thương gan. Các tổn thương gan theo thời gian dần dẫn tới xơ gan.

Do gan nhiễm mỡ

Gan bị nhiễm mỡ xảy ra khi cơ thể sản xuất quá nhiều chất béo dẫn tới dư thừa hoặc cơ thể xử lý không đúng cách. Mỡ tích tụ nhiều trong gan gây gan nhiễm mỡ, tổn thương gan. Nếu để lâu dần, các tổn thương này dẫn tới viêm nhiễm nghiêm trọng hơn và cuối cùng là dẫn tới xơ gan.

Do nhiễm độc

Tiếp xúc với các hóa chất (DDT, urethane, phosphor, tetraclorocarbon…) và sử dụng các thuốc dài ngày như Méthotrexate, maleate de perhexilene, methyl dopa, thuốc ngừa thai, oxyphenisatin, izoniazide… cũng có nguy cơ bị xơ gan.

Do bệnh lý di truyền hiếm gặp

Một số bệnh di truyền như như bệnh Wilson, Alagille, tình trạng thiếu alpha-1 antitrypsin…cũng có thể gây ra xơ gan.

Do rối loạn miễn dịch

Xơ gan mật nguyên phát, viêm gan tự miễn là những bệnh lý rối loạn miễn dịch. Bệnh gây ra do hệ thống miễn dịch của cơ thể không phân biệt được tế bào tốt và xấu nên tấn công các mô khỏe mạnh, làm gan bị tổn thương. Tổn thương gan lâu ngày dần hình thành các mô sẹo dẫn tới xơ gan.

Do bẩm sinh

Trẻ sinh ra không có ống dẫn mật do bị teo ống dẫn mật cũng là nguyên nhân dẫn tới xơ gan.

Nguyên nhân khác

Một số yếu tố gây xơ gan khác đã được đề cập tới nhưng chưa được chứng minh gồm bệnh viêm ruột mạn tính, tiểu đường, sarcoidosis. Thậm chí, một số trường hợp xơ gan vẫn chưa biết nguyên nhân.

Các giai đoạn của xơ gan

Xơ gan trải qua 4 giai đoạn cụ thể như sau:

Độ F1: Gan bắt đầu bị viêm và hình thành các mô xơ sẹo, các tổn thương chưa đáng kể. Giai đoạn này thường không có dấu hiệu lâm sàng do sự xơ hóa chưa nhiều, người bệnh chỉ cảm thấy mệt mỏi. Nếu được điều trị đúng cách ở thời điểm này, gan vẫn có thể phục hồi và trở lại như bình thường.

Độ F2: Các mô xơ sẹo đã dần xuất hiện nhiều hơn, bệnh nhân có dấu hiệu tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Ở giai đoạn này, loại bỏ nguyên nhân gây bệnh sẽ làm tăng cơ hội khỏi bệnh.

Độ F3: Các mô xơ hóa đã rất nhiều trong gan, người bệnh có các dấu hiệu như cổ trướng, ăn uống không ngon, sụt cân, mệt mỏi, vàng da vàng mắt, thiếu máu, phù (phù chân, mắt cá chân), ngứa ngáy, đường huyết tăng giảm thất thường… Khi bệnh đã tiến triển tới giai đoạn này, gan không thể trở lại bình thường, ghép gan thường được đề xuất để chữa khỏi bệnh.

Độ F4: Xơ gan tiến triển nghiêm trọng nhất, do các mô xơ đã thay thế hoàn toàn tế bào gan dẫn tới suy gan nặng. Người bệnh có các dấu hiệu khác như buồn ngủ, sốt, bàn tay son, viêm phúc mạc, suy thận, xuất huyết tiêu hóa, não gan… Giai đoạn này là giai đoạn cuối cùng của bệnh, ghép gan vẫn được đề xuất để chữa bệnh.

☛ Tham khảo thêm : Sự nguy hiểm của bệnh xơ gan ?

Hướng dẫn phòng ngừa xơ gan đúng cách

Để phòng ngừa xơ gan hiệu quả, mỗi chúng ta cần bảo vệ gan của mình bằng những cách sau đây:

Hạn chế dùng rượu bia

Rượu bia là nguyên nhân hàng đầu khiến gan bị tổn thương và dẫn tới xơ gan. Do đó, để phòng ngừa bệnh bạn cần hạn chế rượu bia cũng như các loại đồ uống có cồn. Để giảm khả năng mắc bệnh, hãy hạn chế loại đồ uống này không quá 14 đơn vị rượu mỗi tuần.

Tiêm vắc xin phòng bệnh

Viêm gan virus được biết đến là yếu tố thường gặp gây ra viêm gan. Do đó, để phòng ngừa xơ gan một trong những việc bạn nên làm là ngăn ngừa viêm gan virus bằng cách tiêm vắc xin phòng bệnh. Hiện nay, có vắc xin phòng bệnh viêm gan A, B cho trẻ em và người lớn chưa từng bị bệnh. Trẻ em và đối tượng có nguy cơ cao cần cân nhắc việc tiêm ngừa vắc xin phòng bệnh viêm gan virus nhé.

Chú ý đến chế độ ăn uống hàng ngày

Sử dụng nhiều chất béo trong thực đơn ăn uống khiến chất béo tích tụ nhiều trong gay gây ra viêm gan nhiễm mỡ không do rượu và là yếu tố dẫn tới xơ gan.

Do đó, bạn cần tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, nên ăn chín uống sôi để không bị nhiễm ký sinh trùng. Cần sử dụng các thực phẩm sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm để phòng ngừa nhiễm hóa chất độc hại gây tổn thương gan. Nên kiểm soát khẩu phần ăn để duy trì cân nặng hợp lý, bạn sẽ giảm nguy cơ viêm gan nhiễm mỡ và xơ gan.

Kiểm tra gan định kỳ mỗi 6 tháng hoặc 1 năm

Kiểm tra gan định kỳ có ý nghĩa quan trọng, phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý như viêm gan, tắc mật… giảm nguy cơ tiến triển xơ gan. Đối với người bệnh viêm gan B, C mạn tính cần theo dõi định kỳ 3 – 6 tháng/lần để phát hiện và điều trị sớm đối với những trường hợp viêm gan tiến triển, hạn chế biến chứng nặng có thể xảy ra như xơ gan, ung thư gan.

Điều trị tích cực bệnh lý về gan mật

Bệnh lý về gan mật nếu không điều trị tích cực có nguy cơ cao dẫn tới xơ gan. Người bệnh cần chữa trị kịp thời, đúng cách để tránh bệnh tiến triển sang xơ gan.

Tham khảo ý kiến bác sĩ khi dùng thuốc

Lạm dụng thuốc là nguyên nhân khiến gan bị tổn thương dẫn tới xơ gan. Vì vậy, trong quá trình sử dụng thuốc bạn cần có sự hướng dẫn của chuyên gia bởi có nhiều loại thuốc có thể gây hại cho gan của bạn.

Không nên tin theo lời truyền miệng hoặc tự ý sử dụng sản phẩm thuốc không rõ nguồn gốc, không có bằng chứng khoa học chứng minh rõ ràng về mức độ an toàn và hiệu quả. Trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Bảo vệ cơ thể khỏi hóa chất độc hại

Các hóa chất độc hại có thể xuất hiện ở bất cứ đâu, bạn có thể vô tình tiếp xúc khi phun thuốc trừ sâu, xịt muỗi, mối mọt, sơn xịt hoặc các loại hóa chất khác. Để phòng ngừa bệnh gan, bạn nên bảo vệ cơ thể bằng cách đeo găng tay, khẩu trang chuyên dụng, mặc áo dài tay, quần dài, trang phục bảo hộ. Khi thực hiện sơn, xịt hóa chất trong phòng cần đảm bảo phòng luôn phải thông thoáng không khí.

Tóm lại:

Trên đây là bài viết chia sẻ về nguyên nhân và cách phòng ngừa bệnh xơ gan. nếu bạn thấy bài viết này là hữu ích, hãy like hoặc share để chúng tôi có động lực chia sẻ kiến thức mỗi ngày.

Nếu bạn cần được tư vấn chi tiết hơn về bệnh gan từ chuyên gia gan mật, hãy  gọi ngay tới số 0912571190 – 18001190 (miễn cước). Chuyên gia của chúng tôi sẽ liên hệ lại trong thời gian sớm nhất.

Nguồn tham khảo:

https://www.niddk.nih.gov/health-information/liver-disease/cirrhosis/symptoms-causes

https://en.wikipedia.org/wiki/Cirrhosis