Rối loạn chức năng gan – Nguyên nhân, triệu chứng và các phòng trị

Rối loạn chức năng gan là tình trạng gan không thực hiện đúng chức năng vốn có của nó, gây ra sự mất cân bằng trong các hoạt động của cơ thể. Nếu không có biện pháp cải thiện kịp thời sẽ dẫn tới suy giảm chức năng gan cùng nhiều bệnh lý nguy hiểm khác. Cùng tìm hiểu các thông tin liên quan tới tình trạng rối loạn chức năng gan để có biện pháp phòng trị đúng đắn nhé.

Rối loạn chức năng gan là gì?

Rối loạn chức năng gan là tình trạng gan không đảm bảo các chức năng vốn có của nó. Điều này nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới suy giảm chức năng gan, gây ra các bệnh lý về gan như viêm gan, xơ gan, thậm chí là ung thư gan.

Bình thường, gan hoạt động không ngừng nghỉ để duy trì sự sống và thanh lọc các loại hóa chất độc hại ra khỏi cơ thể. . Khi gan bị tổn thương, không hoạt động đúng vai trò của mình, các dấu hiệu rối loạn chức năng gan sẽ xuất hiện. Tình trạng này xảy ra khi cơ thể phải chống chọi với quá nhiều chất độc hại.

Rối loạn chức năng gan có thể khiến gan bị rối loạn một hoặc nhiều chức năng như sau:

• Chuyển hóa chất dinh dưỡng trong cơ thể.
• Thanh lọc, giải nhiệt và thải độc tố ra ngoài cơ thể.
• Sản xuất, lưu trữ năng lượng cho cơ thể dưới dạng các glycogen và triglyceride
• Sản xuất, tổng hợp các thành phần quan trọng protein, hormone angiotensinogen, albumin – protein,…
• Sản xuất mật
• Một số chức năng khác như duy trì cân bằng hormone, ngăn các tác nhân gây hại vào ruột…

Nguyên nhân gây rối loạn chức năng gan

Có rất nhiều nguyên nhân gây rối loạn chức năng gan, phải kể đến như:

Chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học

Thực đơn ăn uống chưa cân đối, thiếu dưỡng chất có thể gây ra rối loạn chức năng gan. Ngoài ra, dung nạp quá nhiều thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, đường, bánh kẹo ngọt, đồ ăn chứa nhiều natri… làm tăng áp lực lên gan, thúc đẩy rối loạn chức năng gan.

Lối sống thiếu lành mạnh

Thói quen lười vận động, không tập thể dục đều đặn mỗi ngày, thức khuya thường xuyên, thời gian ngủ ít, làm việc quá sức, sử dụng rượu bia, thuốc lá… là những nguyên nhân gây ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của lá gan. Điều này khiến gan làm việc kém hiệu quả hơn, góp phần gây ra tình trạng rối loạn chức năng gan.

Dùng thuốc bữa bãi

Có không ít người có thói quen tự ý điều chỉnh liều lượng thuốc hoặc không tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ . Điều này gây hại cho gan, bởi nhiều loại thuốc khi dùng quá liều, dùng không đúng thời điểm đều ảnh hưởng tiêu cực tới gan, gây rối loạn chức năng gan.

Môi trường ô nhiễm

Khói bụi, hóa chất độc hại… quanh môi trường sinh sống và làm việc cũng là yếu tố gây hại đến gan. Gan có nhiệm vụ loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Do đó, khi tiếp xúc thường xuyên với môi trường ô nhiễm khiến gan hoạt động quá tải, chức năng gan dần bị rối loạn.

Tuổi tác

Tuổi tác ngày càng cao khiến các cơ quan dần bước vào giai đoạn lão hóa. Gan cũng không ngoại lệ, dần yếu đi và không hoạt động tốt như trước khiến chức năng gan dần rối loạn.

Bệnh lý

Người mắc các bệnh lý mạn tính như viêm gan virus, xơ gan, viêm gan tự miễn, huyết áp cao, bệnh tim mạch, tiểu đường, suy thận… gây tổn thương tế bào gan, theo thời gian chức năng gan bị rối loạn, suy yếu ảnh hưởng tới sức khỏe của bệnh nhân.

Dấu hiệu nhận biết rối loạn chức năng gan

Thông thường, bạn thường khó phát hiện ra các rối loạn chức năng gan vì các dấu hiệu khá mờ nhạt. Khi có dấu hiệu khởi phát là tình trạng bệnh đã chuyển sang mức vừa hoặc nặng. Ngay khi thấy cơ thể có các dấu hiệu sau, bạn hãy đến gặp bác sĩ ngay:

Vàng da, vàng mắt

Khi gan bị rối loạn chức năng, dấu hiệu dễ nhận biết nhất chính là sự thay đổi sắc tố của da. Da bạn bị vàng hơn, màu da không đều; mắt, lòng bàn tay, bàn chân cũng trở nên vàng hơn, xuất hiện quầng thâm ở mắt mặc dù bạn không hề thức khuya.

Tình trạng này xuất hiện do lượng bilirubin tăng trong máu. Khi chức năng gan bị suy yếu, gan không dùng bilirubin để tạo dịch mật. Thành phần này tập trung trong máu, thấm vào các mô xung quanh; khi mô và các bilirubin bão hòa dẫn tới vàng da.

Mẩn ngứa ngoài da

Khi chức năng gan bị rối loạn, khả năng lọc và đào thải các chất độc của gan không còn hiệu quả như bình thường. Các chất độc hại tích tụ quá nhiều, lâu ngày gây ra tình trạng mẩn ngứa, ngứa ngáy khó chịu khắp cơ thể. Khi gặp điều kiện thời tiết nắng nóng, oi bức bệnh dễ tái phát, làm ảnh hưởng tới công việc và sinh hoạt của bệnh nhân.

Chán ăn, buồn nôn

Nếu gan bị tổn thương, bạn sẽ phải đối mặt với các triệu chứng như chán ăn, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa.  Gan giữ nhiệm vụ tiết dịch mật để tiêu hóa thức ăn, đặc biệt là chất béo và các vitamin tan trong dầu. Khi quá trình này gặp vấn đề, lượng dịch mật tiết ra giảm, tiêu hóa và hấp thu thức ăn giảm đi gây đầy bụng, khó tiêu kèm theo cảm giác chán ăn, buồn nôn.

Người mệt mỏi, suy nhược

Chức năng gan rối loạn khiến bạn luôn trong trạng thái mệt mỏi, suy nhược, uể oải, lừ đừ, mất tập trung và hay nhầm lẫn… gây ảnh hưởng không nhỏ tới sinh hoạt hàng ngày và kết quả công việc. Ngoài ra, những rối loạn chức năng kéo dài còn tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như suy gan cấp, viêm gan, xơ gan…

Phân và nước tiểu đổi màu

Gan tổn thương gây ra tình trạng tắc mất, lượng bilirubin hấp thu vào máu tăng. Điều này khiến cho bilirubin trong nước tieru tăng lên, màu nước tiểu vàng sậm hơn bình thường. Ngoài ra, khi tình trạng tắc mật xảy ra, lượng stercobilin trong phân sẽ trở nên ít đi, khiến phân có màu xám nhạt hoặc bạc.

Ngoài ra, bệnh nhân xuất hiện các dấu hiệu khác khi bị rối loạn chức năng gan như xuất hiện đốm nâu trên da, da xuất hiện vết đỏ, mắt có thể sưng đỏ…

☛ Tham khảo thêm tại: [Cảnh báo] Các triệu chứng suy giảm chức năng gan

Phương pháp chẩn đoán rối loạn chức năng gan

Người bệnh cần tìm cơ sở y tế chuyên khoa gan mật và thực hiện các xét nghiệm cần thiết theo hướng dẫn của bác sĩ để chẩn đoán rối loạn chức năng gan. Sau đây là một số xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán rối loạn chức năng gan.

1. Xét nghiệm sinh hóa

Các xét nghiệm sinh hóa được thực hiện để giúp bệnh nhanah biết được tình trạng hiện tại của gan, tổn thương gan nếu có thông qua việc xét nghiệm máu. Mục đích của các xét nghiệm này là:

• Định lượng các transaminase
• γGT (gamma-glutamyl transpeptidase)
• Phosphatase kiềm và bilirubin

2. Xét nghiệm bổ sung

Bên cạnh những xét nghiệm sinh hóa chính, bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm bổ sung nhằm hỗ trợ chẩn đoán như:

• Lượng cholesterol máu
• Albumin
• Tỷ lệ prothrombin (TP)

Rối loạn chức năng gan có nguy hiểm không?

Nhiều người thắc mắc, rối loạn chức năng gan có thực sự nguy hiểm không? Thực tế, rối loạn chức năng gan rất nguy hiểm. Bởi nếu không được điều trị kịp thời, bệnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, người bệnh có thể đối mặt với các nguy cơ bao gồm:

• Đề kháng của da suy giảm: Khi gan bị rối loạn chức năng dẫn tới các vấn đề về da như mụn trứng cá, ngứa da, nám sạm da, thậm chí gây nhiễm độc toàn thân. Các vấn đề về da gây ảnh hưởng lớn tới tâm lý cũng như sức khỏe của bệnh nhân.
• Suy giảm miễn dịch: Gan có chức năng lọc độc tố và tiết dịch mật để tiêu hóa. Khi các chức năng gan bị rối loạn khiến độc tố không được thải ra ngoài làm cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi, ăn uống không ngon miệng khiến cơ thể suy yếu, dễ mắc bệnh do nhiễm trùng, nhiễm khuẩn bởi hệ miễn dịch suy yếu.
• Tăng nguy cơ béo phì, gan nhiễm mỡ, viêm gan: Khi gan bị rối loạn chức năng, không thể đào thải các chất béo dư thừa ra khỏi cơ thể. Mỡ thừa sẽ tích tụ lại gan, vào máu, bám vào thành mạch gây hiện tượng xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim, thậm chí tử vong.
• Hôn mê: Chất độc tích tụ nhiều trong cơ thể khi gan hoạt động kém dễ khiến người bệnh có nguy cơ rơi vào tình trạng sa sút trí lực và hôn mê gan.
• Ảnh hưởng cơ quan khác: Gan có liên quan mật thiết tới các bộ phận khác trong cơ thể. Khi chức năng gan rối loạn, các cơ quan khác cũng sẽ bị ảnh hưởng như tiêu hóa, tim mạch, bài tiết…

Điều trị rối loạn chức năng gan

Để điều trị mang lại hiệu quả tốt, cần xác định chính xác nguyên nhân dẫn tới rối loạn chức năng gan. Tùy từng nguyên nhân sẽ có cách điều trị phù hợp. Người bệnh nên tới các trung tâm y tế chuyên khoa để được thăm khám, làm các kiểm tra, xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán và đánh giá tình trạng bệnh.

Trong quá trình điều trị, cần tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ. Không được tự ý sử dụng thuốc, thay đổi liều lượng thuốc hay dùng thuốc kê đơn của người bệnh khác.

Bên cạnh đó, cần xây dựng chế độ ăn uống, lối sống sao cho khoa học và lành mạnh hơn. Không nên uống rượu bia, đồ uống có cồn, hạn chế các đồ ăn nhanh, đồ ăn có chứa nhiều dầu mỡ. Thay vào đó, nên uống đủ nước, bổ sung nhiều rau xanh và trái cây, thịt nạc…

Cần sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi sao cho hợp lý, kiểm soát tốt căng thẳng giúp cải thiện chức năng gan. Ngủ đủ giấc và đúng giờ để cơ thể có thời gian cho quá trình giải độc và phục hồi.

Khi mắc các bệnh lý về gan, nhất là viêm gan siêu vi cần được điều trị triệt để để tránh bệnh nặng gây ra các biến chứng nguy hiểm tới sức khỏe.

☛ Tìm hiểu chi tiết tại: 10+ cách cải thiện chức năng gan đơn giản ngay tại nhà

Hướng dẫn phòng ngừa rối loạn chức năng gan

Để bảo vệ gan, hạn chế các rối loạn chức năng gan bạn hãy thực hiện theo một số điểm sau đây:

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh

Thiết lập một chế độ ăn uống khoa học giúp bạn có vóc dáng cân đối, khỏe đẹp mà còn đảm bảo gan không phải làm việc quá tải, phòng tránh tình trạng gan nhiễm mỡ. Hãy bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây tươi vào khẩu phần ăn uống hàng ngày giúp cải thiện tiêu hóa, loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể, hỗ trợ chức năng gan hiệu quả.

☛ Tham khảo thêm tại: Chức năng gan suy giảm nên ăn gì, kiêng gì?

Tập thể dục đều đặn

Đừng quên tập thể dục mỗi ngày, bạn không chỉ tăng cường sức khỏe lá gan mà tổng thể. Vận động giúp cải thiện lưu thông máu, tăng cường quá trình trao đổi chất, hỗ trợ hoạt động của gan trong việc loại bỏ các chất độc hại ra khỏi cơ thể.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Đây là một phần quan trọng để duy trì sức khỏe toàn diện. Đặc biệt là những người có bệnh đái tháo đường, viêm gan B, C, gan nhiễm mỡ hoặc biến chứng của gan xơ… Kiểm tra sức khỏe của gan định kỳ là điều cực kỳ quan trọng.

Tiêm phòng

Tiêm phòng đúng lịch là biện pháp quan trọng giúp bảo vệ lá gan. Tiêm vắc xin viêm gan A, B là biện pháp hiệu quả nhằm ngăn ngừa nhiễm viêm gan siêu vi A, B, phòng ngừa nguy cơ rối loạn chức năng gan do virus A,B.