Bà bầu bị viêm gan B tiềm ẩn nhiều nguy hiểm tới sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Song việc lựa chọn thuốc điều trị viêm gan B cho mẹ bầu lại cần hết sức cẩn trọng để an toàn cho bé. Bài viết sau đây sẽ giới thiệu cho mẹ bầu các loại thuốc dùng điều trị viêm gan B khi mang thai. Cùng theo dõi nhé.
Mục lục
Bà bầu bị viêm gan B khi nào cần dùng thuốc điều trị?
Trong trường hợp mẹ bầu mắc viêm gan B sẽ có nguy cơ cao lây truyền virus viêm gan B (HBV) cho con trong thai kỳ và quá trình sinh đẻ. Nguy cơ lây truyền HBV cho thai nhi cao nhất ở những thai phụ có tải lượng virus trong máu cao (dựa vào chỉ số HBeAg). Thai phụ mang HBeAg (+) có nguy cơ lây nhiễm cho thai nhi lên tới 80%. Do đó, việc điều trị bệnh cần được duy trì ngay cả khi đang mang thai để kiểm soát lượng virus HBV xuống mức an toàn. Điều trị bằng thuốc vẫn được khuyến cáo để giảm tải lượng virus.
Hiện chưa có thuốc điều trị viêm gan B an toàn tuyệt đối với bà bầu
Cho tới nay, vẫn chưa có loại thuốc diệt virus HBV nào được chứng minh là an toàn tuyệt đối với thai phụ. Việc lựa chọn thuốc điều trị viêm gan B lại cần đề cao đến sự an toàn cho sự phát triển của thai nhi. Để đánh giá mức độ an toàn của các loại thuốc dùng mẹ bầu, các bác sĩ dựa vào phân loại nhóm thuốc A, B, C, D, X, NA… với mức độ an toàn giảm dần. Trong đó, A là nhóm thuốc an toàn; nhóm B, C, D được chỉ định trong trường hợp cần thiết; nhóm X, NA là cấm chỉ định.
Với các dòng thuốc điều trị viêm gan B hiện nay thì chưa có loại thuốc nào được xếp vào nhóm an toàn là nhóm A. Chỉ có thuốc điều trị viêm gan B được xếp vào nhóm B bao gồm Tenofovir và Telbivudine. Các thuốc còn lại được xếp vào nhóm C. Thông thường, khi điều trị viêm gan B cho mẹ bầu các bác sĩ sẽ ưu tiên sử dụng Tenofovir và Lamivudine. Mặc dù Lamivudin được xếp loại C nhưng đã có lịch sử lâu dài về dữ liệu an toàn trên phụ nữ nhiễm HIV. Tenofovir là một lựa chọn tốt hơn ở những phụ nữ sẽ điều trị lâu dài vì nguy cơ đề kháng thấp. Một số trường hợp cân nhắc sử dụng thêm thuốc Telbivudine.
Mẹ bầu cần lưu ý, việc sử dụng thuốc điều trị viêm gan B cần được thực hiện dưới sự chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa nhằm đảm bảo an toàn cho cả mẹ và con.
☛ Tham khảo thêm tại: Mẹ bị viêm gan b nên sinh thường hay sinh mổ?
Thuốc điều trị viêm gan B cho bà bầu khi được chỉ định!
Tất cả các loại thuốc điều trị viêm gan B đều phải do bác sĩ chỉ định. Khi tải lượng virus viêm gan B trong người mẹ bầu cao. bác sĩ sẽ tiến hành đánh giá mức độ, tình trạng bệnh của mẹ bầu mà chỉ định loại thuốc điều trị phì hợp trên việc cân nhắc lợi ích an toàn cho mẹ và bé khi sử dụng.
1. Tenofovir thuộc nhóm B
Đây là thuốc mới nhất được EU (Mỹ) mới có sử dụng năm 2008, được xếp mức độ an toàn cho mẹ bầu ở nhóm B. Các nghiên cứu cho thấy rằng Tenofovir mang lại hiệu quả tốt hơn các thuốc trước đó và chưa bị kháng thuốc. Thuốc được chỉ định để điều trị kháng virus, tùy thuộc vào nồng độ HBV DNA, tình trạng HBeAg và mức độ hoạt động hoặc giai đoạn của bệnh gan. Thuốc không điều trị dứt điểm bệnh mà chỉ ức chế sự sao chép của virus, làm chậm tiến triển xơ gan và làm giảm tỷ lệ mắc ung thư gan.
Tenofovir được điều chế ở dạng viên nén, thành phần hoạt chất chính là Tenofovir disoproxil fumarate. Hoạt chất này có tác dụng kháng virus và ngăn chặn sự nhân lên của virus viêm gan B. Ưu điểm của loại thuốc này trong điều trị bệnh là nguy cơ kháng thuốc thấp. Do đó, thuốc được ưu tiên kê đơn điều trị kéo dài cho thai phụ bị viêm gan B.
Nếu chị em đã bị viêm gan B mạn tính nhưng bất ngờ có thai ngoài dự kiến thì bác sĩ thường chỉ định thuốc Tenofovir. Sau đó, chuyển sang dùng Lamivudine vào các tháng cuối thai kỳ. Tuy nhiên, trước khi sử dụng thuốc, bạn cần có sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa về liều dùng cũng như cách dùng phù hợp để mang lại hiệu quả cao.
2. Telbivudine thuộc nhóm B
Telbivudine là thuốc ức chế men sao chép ngược nucleoside / nucleotide (NRTIs).Thuốc giúp làm giảm số lượng virus viêm gan siêu vi B trong cơ thể, thuộc nhóm thuốc kháng khuẩn nucleotid, ức chế men phiên mã ngược của virus viêm gan siêu vi B.
Telbivudine được FDA quy định là thuốc loại B dành cho bà bầu. Nhiều nghiên cứu chỉ ra sự hiệu quả khi sử dụng Telbivudine như thuốc điều trị viêm gan B cho phụ nữ mang thai. Mẹ bầu mắc viêm gan B sử dụng thuốc Telbivudine trong thai kỳ giúp giảm tỷ lệ lây truyền cho con khoảng 53%.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh, Telbivudine không có khả năng chữa khỏi hoàn toàn bệnh viêm gan B, không thể ngăn chặn virus lây lan qua đường tình dục và đường máu mà chỉ mang hiệu quả làm giảm số lượng virus bên trong cơ thể, giảm tỷ lệ truyền mầm bệnh từ mẹ sang con.
3. Lamivudine thuộc nhóm C
Lamivudine là thuốc kháng virus được bác sĩ kê đơn trong điều trị viêm gan B. Bà bầu mắc virus viêm gan B và bắt buộc phải sử dụng thuốc điều trị thì đây là một trong những loại thuốc được cân nhắc trong phác đồ điều trị. Thuốc có tác dụng làm giảm khả năng lây nhiễm sang người khác, kiểm soát số lượng virus trong cơ thể giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn. Từ đó, giảm nguy cơ phát hiện các biến chứng đáng kể.
Thuốc được dùng thông qua đường uống, có thể uống kèm hoặc không kèm với thức ăn. Bác sĩ điều trị sẽ điều chỉnh liều lượng thuốc sao cho phù hợp với từng trường hợp bệnh cụ thể. Hiệu quả cao nhất khi duy trì nồng độ thuốc trong cơ thể ở mức ổn định, nên bạn cần uống thuốc vào một khoảng thời gian cố định ở trong ngày.
Nhiều nghiên cứu cũng chứng minh về tính hiệu quả của lamivudine. Theo đó, loại thuốc này được xem là thuốc điều trị viêm gan B cho thai phụ mang lại hiệu quả khả quan. Sử dụng lamivudine ở 3 tháng cuối của thai kỳ, khi sinh con tỷ lệ nhiễm HBsAg thấp hơn so với những thai phụ không sử dụng hoặc dùng giả dược Placebo.
Lưu ý khi dùng thuốc trị viêm gan B cho bà bầu
Phụ nữ mang thai là đối tượng khá nhạy cảm, khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào cần hết sức cẩn trọng. Những lưu ý sau đây giúp mẹ bầu sử dụng thuốc điều trị viêm gan B một cách an toàn, hiệu quả.
Chỉ dùng theo chỉ định của bác sĩ
Các loại thuốc dùng trong điều trị viêm gan B chưa được chứng minh an toàn tuyệt đối với phụ nữ mang thai. Do đó, khi dùng các loại thuốc này cần hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng. Không được tự ý mua thuốc về dùng tại nhà mà chưa có chỉ định của bác sĩ, có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.
Tuân thủ đúng liều lượng
Để thuốc mang lại hiệu quả cao nhất, mẹ bầu cần tuân thủ theo đúng liều lượng mà bác sĩ kê đơn. Không tự ý tăng giảm liều lượng hoặc ngừng đột ngột có thể làm giảm hiệu quả của thuốc và dẫn tới hậu quả đối với sức khỏe. Bên cạnh đó, cần sử dụng thuốc đúng cách để mang lại hiệu quả cao. Tốt nhất trước khi sử dụng thuốc bạn nên tham vấn bác sĩ để được chỉ dẫn cụ thể nhé.
Theo dõi sức khỏe và khám định kỳ
Trong suốt thay kỳ mẹ bầu cần theo dõi sức khỏe tỉ mỉ và tái khám định kỳ để bác sĩ nắm rõ tiến triển của bệnh, hiệu quả điều trị như thế nào. Từ đó, có những thay đổi phù hợp nhằm mang lại hiệu quả cao khi điều trị. Ngoài ra, có trường hợp sử dụng thuốc điều trị viêm gan B có thể gặp thất bại. Vì thế, bác sĩ và thai phụ cần có phác đồ điều trị thay thế hỗ trợ trong trường hợp xấu nhất xảy ra.
Kết hợp chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh
Bên cạnh điều trị, thai phụ cần chú ý chăm sóc sức khỏe bản thân bằng cách xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, có lối sống lành mạnh, luôn giữ tinh thần vui vẻ, lạc quan, ngủ đúng giờ và đủ giấc, tránh làm việc nặng, hạn chế mất ngủ.
Thực đơn dinh dưỡng hàng ngày cần bổ sung vitamin, khoáng chất và chất xơ cho cơ thể thông qua các thực phẩm như các loại rau xanh, quả mọng, cà chua, cà rốt… Bổ sung thêm protein vào chế độ ăn uống như ức gà, cá giàu omega-3, các loại đậu… nhằm cung cấp năng lượng cho cơ thể, kích thích tái tạo các tế bào mới. Hạn chế dung nạp các thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ uống có ga, rượu bia và đồ uống có cồn, chất kích thích…
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Bệnh viêm gan B nên ăn gì, kiêng gì?