Men gan cao là một vấn đề thường xảy ra ở nhiều người, gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và nguy cơ mắc các bệnh về gan. Men gan cao không những gây tổn thương gan mà còn làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Để giảm men gan cao, ngoài việc điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống, bạn cần uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Vậy uống thuốc gì để giảm men gan cao? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu về những loại thuốc giảm men gan cao và tốt cho gan, cũng như cách sử dụng.
Mục lục
Men gan cao là gì?
Men gan thực chất là các enzym tồn tại trong tế bào gan bao gồm: AST, ALT, GGT,… có vai trò hỗ trợ chức năng, hoạt động của gan. Đối với cơ thể người bình thường, khi một số tế bào gan chết đi chúng sẽ giải phóng các enzym trên vào máu, lúc này men gan có thể tăng nhẹ.
Men gan cao là tình trạng cảnh báo các tế bào gan của bạn đang có dấu hiệu bất thường: có thể bị viêm hay thậm chí là đang bị hủy hoại. Enzym ALT, AST có trong máu càng cao chứng tỏ lượng tế bào gan bị hủy hoại càng nhiều.
☛ Đọc thêm: Những triệu chứng men gan cao bạn không nên bỏ qua
Men gan cao bao nhiêu cần dùng thuốc?
Men gan bình thường có các chỉ số như: ALT: 20 – 40 UI/L, AST: 20 – 40 UI/L, ALP: 30 – 110 UI/L, GGT: 20 – 40UI/L. Khi có kết quả xét nghiệm các chỉ số tăng cao hơn mức bình thường thì được coi là men gan cao. Tuy nhiên, không phải cứ khi chỉ số men gan cao hơn bình thường mà bệnh nhân cần phải uống thuốc, chỉ khi chỉ số men gan quá cao các bác sĩ mới chỉ định bệnh nhân dùng thuốc, cụ thể là:
- Chỉ số men gan tăng từ 2 – 3 lần được xem là mức độ nhẹ, mức độ này hiện chưa ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn có thể tự phục hồi nếu có chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học.
- Tăng từ 2 – 5 lần là mức độ trung bình đã biểu hiện rõ các triệu chứng của men gan cao như vàng da, mẩn ngứa,… cần được phát hiện và can thiệp kịp thời.
- Khi chỉ số xét nghiệm men gan tăng gấp 5 – 10 lần, đôi khi đến 20 lần thì đây là mức độ nghiêm trọng.
Như vậy, trong trường hợp xét nghiệm máu mà cho kết quả thấy men gan tăng cao, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm khác để xác định nguyên nhân làm tăng men gan và đánh giá mức độ tổn thương của tế bào gan như MRI, CT, siêu âm hoặc sinh thiết gan. Từ đó chẩn đoán và điều trị men gan cao sẽ dựa trên nguyên nhân, cơ chế của bệnh để đưa ra phương hướng điều trị phù hợp.
Men gan cao uống thuốc gì?
Khi đã được các bác sĩ tư vấn, chỉ định dùng thuốc hạ men gan thì bạn lại phân vân về việc chọn thuốc do hiện nay trên thị trường có quá nhiều thuốc, thực phẩm chức năng có tác dụng hạ men gan. Mách bạn các nguyên tắc để chọn thuốc đúng cách:
- Việc chọn mua thuốc hạ men gan chỉ được thực hiện sau khi bạn đã đến cơ sở y tế thăm khám, chọn đúng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Tuyệt đối không nghe truyền tai, quảng cáo tùy ý mua thuốc vì từng tình trạng mà sử dụng thuốc khác nhau.
- Ưu tiên các loại có thành phần thuốc từ tự nhiên tránh các tác dụng phụ không đáng có. Tuy nhiên cùng một thành phần nhưng có nhiều công ty khác nhau cùng sản xuất, bạn cần ưu tiên những công ty uy tín.
- Chọn thuốc hạ men gan có thành phần đã được nghiên cứu rõ, được các chuyên gia khuyến cáo tin dùng.
Thuốc tây y
Để hạ men gan hiệu quả, việc điều trị theo nguyên nhân gây men gan cao rất cần thiết, khi nguyên nhân được giải quyết men gan sẽ hạ dần, đồng thời người bệnh thường được khuyên dùng các loại thảo dược giúp hạ men gan an toàn mà hiệu quả.
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây men gan cao mà bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc hạ men gan khác nhau. Cụ thể:
- Nếu nguyên nhân gây men gan cao do nhiễm viêm gan virus thì bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng thuốc kháng virus, để hạ men gan và bảo vệ tế bào gan.
- Nếu nguyên nhân men gan cao do uống nhiều rượu, bia thì bệnh nhân cần dừng ngay việc sử dụng các chất có cồn và không hút thuốc lá. Đồng thời, cần duy trì chế độ ăn hợp lý, tăng cường ăn các hoa quả, rau xanh, rèn luyện thể dục thường xuyên nâng cao thể trạng phòng chống bệnh.
Bên cạnh đó. để hạ men gan và bảo vệ tế bào gan, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc hướng gan (hepatotropes). Đây là nhóm thuốc tác dụng hạ men gan do viêm gan siêu vi, viêm gan do rượu, gan nhiễm mỡ và xơ gan. Đồng thời nhóm thuốc này cũng sẽ hỗ trợ làm giảm các triệu chứng do men gan cao gây ra, bao gồm:
Các loại acid amin: Arginin, ornithin, carnitin, acid glutamic… Những thuốc này thường được dùng giúp người bệnh chuyển đổi protid trong cơ thể và có tác dụng tái tạo gan, thích hợp cho những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ do rối loạn chuyển hóa, cơ thể suy nhược, thiếu chất.
Choline: Loại thuốc này thường được dùng cho những bệnh nhân mắc bệnh gan nhiễm mỡ do rượu, thuốc có tác dụng làm giảm triệu chứng khó chịu do gan nhiễm mỡ gây ra, giảm lượng mỡ ứ đọng trong gan và hồi phục chức năng gan.
Các loại vitamin: Các loại vitamin như vitamin nhóm B, vitamin E đều có tác dụng rất tốt đối với việc cải thiện chức năng gan, bảo vệ tế bào gan và ngăn chặn mỡ làm hoại tử gan, chính vì thế, những người bị mắc bệnh gan nhiễm mỡ cũng được dùng những thuốc này để đẩy lùi bệnh.
Các thuốc chứa các dược thảo: Như cà gai leo, mật nhân, actisô (artichaut), rau má, nhân trần, silymarin (chất có trong cây Silybum marianum)…
Đối với những bệnh nhân bị viêm gan virus làm suy giảm chức năng gan, bác sĩ sẽ cho người bệnh dùng các loại thuốc kháng virus như Peg- interferon, ribavirin…
Nếu có bệnh lý rối loạn lipid máu, cần sử dụng các thuốc chống tăng mỡ máu như nhóm fibrat, nhóm statin, vitamin E liều cao cũng có tác dụng góp phần làm giảm tình trạng gan nhiễm mỡ…
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Các loại thuốc hạ men gan hiệu quả
Hạ men gan bằng thuốc nam
Thay vì lo ngại sử dụng các thuốc hạ men gan có thể gây ra tác dụng phụ thì hạ men gan bằng các thảo dược thiên nhiên cũng đã được nhiều người sử dụng và cho kết quả tích cực.
Tuy nhiên không nên tự ý sử dụng thảo dược để coi như là thuốc để điều trị men gan cao do từng thể chất từng người, liều lượng, tương tác thuốc,… có thể làm men gan bạn càng cao hơn.
Cà gai leo
Một loại thảo dược không thể không kể đến trong việc giúp hạ men gan là cà gai leo. Cà gai leo có tên khoa học là: Solanum procumbens Lour. Cây thuộc họ Cà (Solanaceae). Cà gai leo là cây nhỏ. Cành cây non tỏa rộng, phủ lông hình sao và có nhiều gai.
Cà gai leo đã được sử dụng lâu đời trong dân gian với những công dụng phổ biến:
- Hỗ trợ điều trị viêm gan virus, đặc biệt là viêm gan virus B.
- Làm giảm các triệu chứng do men gan cao gây lên: vàng da, mụn nhọt, mệt mỏi, ăn uống không tiêu,…
- Giúp tăng cường thải độc gan, thanh lọc cơ thể.
- Làm chậm sự tiến triển của xơ gan.
- Chống oxy hóa, ngăn chặn một số loại ung thư.
- Ngoài ra còn trị cảm cúm, ho gà, đau nhức xương khớp.
Các bài thuốc từ cà gai leo:
- Chữa viêm gan, xơ gan, hỗ trợ chống tế bào gây ung thư: cà gai leo (thân, rễ, lá) 30g, cây dừa cạn 10g, cây chó đẻ (diệp hạ châu) 10g. Tất cả sao vàng, sắc uống hàng ngày một thang.
- Hỗ trợ điều trị các bệnh về gan (viêm gan B, xơ gan…): 35g rễ hoặc thân lá cà gai leo, sắc với 1 lít nước, còn 300ml chia uống 3 lần trong ngày, giúp hạ men gan và giải độc gan rất tốt.
- Trị cảm cúm, bệnh dị ứng, ho gà, đau nhức xương: dùng 16 – 20g rễ hoặc thân lá cà gai leo sắc uống hàng ngày.
Mật nhân ( mật nhơn, bách bệnh)
Từ lâu mật nhân được biết đến với tác dụng là tăng cường chức năng sinh lý của nam giới nhưng gần đây nhờ các nghiên cứu chuyên sâu mà các nhà khoa học phát hiện ra nhiều công dụng mới của loài thảo dược này:
- Làm chậm quá trình hoại tử của các tế bào gan.
- Tăng khả năng tái sinh của các tế bào gan đã bị tổn thương.
- Kích thích tăng miễn dịch của cơ thể.
- Hỗ trợ quá trình điều trị các bệnh viêm gan do virus, xơ gan.
- Giảm các triệu chứng do các bệnh về gan gây lên.
Cách dùng:
- Mật nhân 10g, cà gai leo 30g tất cả nấu với 1,5 lít nước đun sôi nhỏ lửa đun sôi 15 phút chắt nước uống hàng ngày uống trước bữa ăn tầm 20 phút. Sự kết hợp giữa mật nhân và cà gai leo hỗ trợ điều trị viêm gan virus, xơ gan hiệu quả.
Atiso
Atiso là thảo dược quen thuộc được coi như thuốc hạ men gan từ tự nhiên, dễ kiếm và có nhiều công dụng:
- Thanh nhiệt, giải độc, tăng sức đề kháng.
- Hạ men gan rất tốt đối với nguyên nhân men gan cao do sử dụng bia, rượu.
- Là thành phần chính của các thuốc, thực phẩm chức năng hạ men gan.
- Nguyên liệu để pha trà, nấu ăn hàng ngày.
Cách dùng:
- Hoa atiso dùng hầm cùng xương như một món ăn hàng ngày.
- Atiso dùng để pha trà, ngày uống khoảng 2 tách rất tốt cho hạ men gan.
Cây chó đẻ ( diệp hạ châu )
Cây chó đẻ là vị thuốc góp mặt trong nhiều bài thuốc chữa bệnh trong đó nổi bật là các bệnh về gan:
- Giải độc gan, bảo vệ chức năng gan làm hạ men gan.
- Có thể ngăn chặn sự phát triển hay hoạt động của các loại virus gây viêm gan.
- Giúp giảm các triệu chứng ăn uống không tiêu, bụng đầy hơi.
Cách dùng:
- Phơi khô, cắt đoạn nhỏ, mỗi ngày sử dụng 1 nắm nhỏ sắc nước uống khoảng 5-7 ngày rồi dừng không thể dùng thường xuyên.
Lưu ý khi sử dụng thuốc hạ men gan
Trên thị trường hiện có rất nhiều sản phẩm từ dược liệu thiên nhiên có tác dụng hỗ trợ phục hồi và bảo vệ gan được nhiều người sử dụng bởi tính hiệu quả và an toàn. Tuy nhiên, nếu sử dụng các dược liệu không rõ nguồn gốc, hiệu quả chưa được chứng minh, hoặc dùng quá liều, không đảm bảo tác dụng điều trị mà còn khiến tình trạng bệnh thêm nặng nề. Vì hầu hết các loại thuốc đều được chuyển hóa ở gan nên kể cả thuốc tây, thuốc Nam hay thuốc Đông y cũng đều có thể gây hại cho gan khi dùng không đúng liều lượng và tình trạng bệnh. Dùng thuốc đúng chỉ định, chính xác thì mới đem lại lợi ích cho người bệnh và tránh được các rủi ro, bất lợi.
- Tìm, mua đúng loại thuốc mà bác sĩ chỉ định, sử dụng đúng liệu trình đã được tư vấn.
- Đọc rõ thành phần để tránh dùng thuốc dẫn tới dị ứng.
- Sử dụng càng ít thuốc càng tốt. Nếu thấy xuất hiện các dấu hiệu bất thường cần dừng ngay thuốc và báo với bác sĩ chuyên khoa.
- Sử dụng thuốc hạ men gan không kê đơn cần dùng đúng hướng dẫn, đúng liều dùng. Nếu sử dụng trong thời gian dài hoặc dùng kết hợp với các loại thuốc khác nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
- Mỗi lần tái khám cần mang theo đơn thuốc đã sử dụng.
- Trong quá trình dùng thuốc hạ men gan cần nói không với bia rượu, các chất kích thích.
Lời kết:
Để hạ men gan không chỉ là dùng thuốc mà còn là sự kết hợp của thói quen ăn uống, chế độ sinh hoạt hàng ngày của bạn. Việc điều trị men gan cao đúng cách sẽ giúp bạn nâng cao khả năng điều trị bệnh và chất lượng sức khỏe, cuộc sống bạn.
Tài liệu tham khảo:
- https://gi.org/topics/medications-and-the-liver/
DS Thúy Mai
DS Bùi Minh Thu
DS Bảo Anh
DS Trần Ánh Linh
