Xơ gạn là một bệnh lý vô cùng nghiệp trọng và có những biệt pháp điều trị khác nhau ở giai đoạn còn bù hay đã mất bù. Nếu bạn đang đang nghi ngờ bản thân bị xơ gan, vậy hãy để viemgan.com.vn chỉ ra cho bạn những triệu chứng rất dễ nhận biết của bệnh lý này.
Mục lục
☛ Tìm hiểu thêm tại: Phân biệt xơ gan còn bù và mất bù theo chuyên gia
Triệu chứng nhận biết xơ gan còn bù
Xơ gan còn bù là giai đoạn đầu của xơ gan chức năng gan khi này chưa bị suy giảm quá nhiều. Bởi phần gan khỏe mạnh vẫn còn khả năng bù trừ cho phần gan bị xơ hóa. Vì vậy, các dấu hiệu bệnh không rõ rệt nên nhiều người vẫn không phát hiện ra cho tới khi bệnh chuyển sang giai đoạn nặng.
Tuy nhiên, nếu chú ý bạn vẫn có thể nhận biết thông qua các dấu hiệu cơ năng như:
Mệt mỏi, chán ăn
Ngay khi mắc xơ gan ở giai đoạn còn bù, các tế bào gan bị viêm liên tục nên gan cố gắng tự đảo ngược lại quá trình này và hình thành sự xa hóa. Người bệnh sẽ luôn cảm thấy mệt mỏi và thiếu năng lượng ở giai đoạn này.
Gan bị xơ làm giảm sự thèm ăn, ăn uống không còn cảm thấy ngon miệng khiến cơ thể thiếu chất dinh dưỡng, kèm theo các cơn đau âm ỉ khiến họ càng thêm mệt mỏi, không muốn làm bất cứ việc gì.
Rối loạn tiêu hóa
Xơ gan còn bù khiến người bệnh có cảm giác khó chịu, mệt mỏi kể cả khi không làm việc. Kèm theo đó là tình trạng rối loạn tiêu hóa với các dấu hiệu như chán ăn, đầy bụng, ăn uống không tiêu, không có cảm giác ngon miệng khi ăn.
Nhiều người thường nhầm lẫn triệu chứng này với các bệnh lý đường tiêu hóa khác nên chủ quan không thăm khám. Điều này làm lỡ cơ hội điều trị xơ gan còn bù khiến bệnh chuyển sang giai đoạn mất bù, chức năng gan bị suy giảm trầm trọng.
Đau tức nhẹ vùng hạ sườn phải
Gan nằm ở vị trí hạ sườn phải, nên khi bị xơ gan bạn sẽ bị đau tức nhẹ vùng hạ sườn phải. Tuy không xảy ra thường xuyên nhưng xu hướng các cơn đau lại tăng dần về mức độ đau. Do xơ hóa nên lá gan trở nên yếu hơn, không còn hoạt động như bình thường. Bạn sẽ đối mặt với các cơn đau nhẹ vùng mạn sườn bên phải, chướng bụng, mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn và bị sụt cân nhanh chóng.
Do đó, khi xuất hiện cơn đau tức hạ sườn phải ngày càng nhiều, bạn cần nhanh chóng đi khám sớm để được chẩn đoán chính xác, vì rất có thể đây là dấu hiệu cảnh báo xơ gan.
Chảy máu cam không rõ nguyên nhân
Thông thường, chảy máu cam thường có liên quan tới bệnh lý như viêm mũi xoang, u nang mũi, lệch vách ngăn, tăng huyết áp…, thậm chí là xơ gan còn bù. Đặc biệt hơn, nếu bạn gặp phải hiện tượng này đang cảnh báo cho thấy bệnh tiến triển nghiêm trọng, cần được điều trị càng sớm càng tốt.
Nước tiểu có màu vàng sẫm
Màu nước tiểu thay đổi bất thường là dấu hiệu của bệnh lý mà bạn không nên chủ quan. Nếu nước tiểu màu vàng sẫm có thể do các bệnh lý về gan, xơ gan
Thông thường, gan sử dụng bilirubin để tạo ra mật và giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn. Gan khỏe mạnh sẽ loại bỏ hầu hết bilirubin ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, khi bị xơ gan, các tế bào gan đang bị tổn thương quá trình này sẽ bị ảnh hưởng, bilirubin sẽ tích tụ lại trong máu và đi vào nước tiểu gây ra màu vàng sẫm. Dựa vào cảnh báo này, bạn sẽ nhận biết sớm gan của mình đang gặp vấn đề.
Giảm ham muốn, suy giảm khả năng tình dục
Xơ gan còn bù còn là tác nhân gây suy giảm ham muốn và khả năng tình dục của bệnh nhân. Đối với bệnh nhân nữ bị vô kinh, mất kinh, ở nam giới bị liệt dương.
Xơ gan gây ra rối loạn nghiêm trọng hệ bài tiết, từ đó ảnh hưởng tới khả năng tình dục. Tác động tiêu trừ của gan đối với hormone sinh dục nữ tương đối yếu nên hàm lượng trong máu cao. Trong khi đó, hormone sinh dục nam có xu thế giảm, gây ra suy giảm ham muốn tình dục và liệt dương.
Dấu hiệu khác
Ngoài các triệu chứng trên, bệnh nhân xơ gan còn bù còn có các dấu hiệu thực thể khác như:
- Lách to, vượt quá bờ sườn.
- Lưng, ngực nổi rõ mao mạch.
- Nổi mẩn đỏ ở lòng bàn tay
- Lông ở các bộ phận như nách, bộ phận sinh dục thưa dần.
- Móng tay khô, trắng.
- Teo nhão tinh hoàn, vú to bất thường đối với bệnh nhân nam.
Lưu ý: Việc phát hiện và điều trị xơ gan trong giai đoạn này là rất cần thiết. Ngay khi nghi ngờ các dấu hiệu trên, bạn cần nhanh chóng thăm khám để xác định chính xác bệnh lý, từ đó có phương pháp điều trị sao cho phù hợp. Bạn cần quan tâm đến cơ thể của mình ngay khi còn có thể, tránh trường hợp để xơ gan chuyển sang giai đoạn mất bù khiến mọi việc khó khăn hơn rất nhiều.
Làm gì khi xuất hiện triệu chứng xơ gan còn bù?
Ngay khi xuất hiện dấu hiệu của bệnh xơ gan còn bù, bạn không nên có tâm lý chủ quan mà chủ động tới các cơ sở y tế uy tín để thăm khám cụ thể kết hợp với điều chỉnh lối sống. Cụ thể:
1. Thăm khám sớm
Để tránh nhần lẫn, bệnh nhân thường được bác sĩ yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm để nhận biết chính xác bệnh lý và xác định mức độ tiến triển của bệnh lý.
Xét nghiệm máu:
Các xét nghiệm này để xác định có bất thường trong máu và nước tiểu hay không. Xét nghiệm cụ thể như sau:
- Xét nghiệm sinh hóa, đông máu: Kiểm tra chỉ số cơ bản để đánh giá chức năng gan, tổn thương của gan như Định lượng albumin, protein, các yếu tố đông máu APTT hoặc INR, bilirubin; Đo hoạt độ các men AST/GOT, ALT/GPT, GGT, ALP, LDH)
- Tổng phân tích tế bào máu để kiểm tra số lượng tế bào máu, đặc biệt là số lượng tiểu cầu có trong máu.
Ngoài ra, bệnh nhân được chỉ định thực hiện xét nghiệm để tìm hiểu, xác định các yếu tố nguy cơ hay nguyên nhân gây xơ gan như:
- Xét nghiệm xác định nhiễm virus viêm gan B,C, D hoặc do các nhiễm khuẩn khác gây xơ gan hay không.
- Xét nghiệm tự kháng thể nếu nghi ngờ do bệnh tự miễn.
Siêu âm gan: Nhận biết về sự thay đổi kích thước gan, các bất thường nhu mô gan… Tuy nhiên, siêu âm chỉ là phương pháp bổ sung vì không cho thấy được tổn thương gan ở mức độ nặng hay nhẹ.
Chụp CT, chụp MRI: Phương pháp này giúp bác sĩ nhận biết rõ mức độ tổn thương gan.
Soi ổ bụng, sinh thiết gan: Thực hiện phương pháp này nhằm xác định tiến triển của quá trình xơ gan qua các giai đoạn. Từ đó, bác sĩ lên hướng điều trị sao cho phù hợp với từng người bệnh.
Sau khi đã làm những xét nghiệm cần thiết, bạn sẽ được bác sĩ tư vấn cho những biện pháp điều trị phù hợp với giai đoạn xơ gan của mình. Nếu thực sự bạn mới chỉ ở giai đoạn xơ gan còn bù thì vẫn còn rất nhiều biện pháp điều trị phù hợp dành cho bạn.
2. Thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt
Ngoài dùng thuốc điều trị, người mắc xơ gan cần thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt để nâng cao quá trình hồi phục chức năng gan. Người bệnh cần lưu ý những điểm sau đây:
- Tuyệt đối không được sử dụng rượu bia, các chất kích thích
- Hạn chế sử dụng muối.
- Bổ sung các loại đạm có giá trị sinh học cao như thịt lợn nạc, gà nạc, trứng, sữa bột tách bơ.
- Giảm lượng chất béo từ động vật, hạn chế ăn các món chiên rán.
- Tăng cường các chất bột, đường dễ hấp thu như gạo, khoai củ…
- Tránh bánh kẹo ngọt nhiều bơ sữa béo, mứt, nước ngọt…
- Bổ sung tăng cường các loại rau xanh, hoa quả chín như rau xanh lá đậm (rau cải, rau ngót, rau bina…), cà rốt, cà chua, bí đỏ, giá đỗ, các loại trái cây (cam, bưởi, xoài, đu đủ chín…).
- Uống đủ nước mỗi ngày.
- Tập thể dục đều đặn mỗi ngày với các bộ môn yêu thích với cường độ vừa phải như đạp xe, yoga, bơi lội, đi bộ…
- Tuyệt đối tuân theo chỉ định của bác sĩ, thăm khám định kỳ hoặc theo yêu cầu của bác sĩ
Các triệu chứng của xơ gan mất bù
Xơ gan mất bù hay còn gọi là giai đoạn cuối biểu hiện như thế nào được rất nhiều người bệnh quan tâm.Phát hiện các triệu chứng của xơ gan sẽ có cách phòng tránh và điều trị sớm. Ở giai đoạn này, bệnh nhân không được tự ý dùng thuốc mà phải căn cứ vào tình trạng cụ thể của bệnh để áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp.
Sau đây là những triệu chứng cho thấy nhiều khả năng bạn đã bị xơ gan mất bù:
Xuất huyết tiêu hóa
Huyết áp cao nội bộ tại tĩnh mạch cửa gan khiến cho hệ thống tĩnh mạch dạ dày – ruột bị áp lực, giãn ra và phồng to. Theo các bác sĩ, 50% bệnh nhân xơ gan đều có triệu chứng xuất huyết nội tạng. Vì các tĩnh mạch này có thành khá mỏng manh nên sẽ rất dễ vỡ, gây hiện tượng xuất huyết. Nguy cơ xuất huyết cũng tăng cao khi khả năng chuyển hóa vitamin K giúp cầm máu của gan giờ đây đã tê liệt nên khả năng cầm máu cũng không còn nhiều ý nghĩa.
Cổ trướng
Dấu hiệu dễ nhận thấy nhất khi bị giai đoạn xơ gan mất bù là cổ trướng . Tình trạng này xuất hiện ở 85% ở những người xơ gan. Dịch cổ trường tập trung ở khoang bụng gây nên một áp lực vùng bụng, gây đau đớn, nặng nề và ảnh hưởng đến hô hấp của bệnh nhân, có thể dẫn đến viêm phúc mạc màng bụng
Vàng da, vàng mắt
Trong giai đoạn cuối bệnh nhân xuất hiện dấu hiệu vàng da vàng mắt hay móng tay của bệnh nhân. Hiện tượng này là do chức năng gan bị tê liệt khiến cho sự giải độc gan và hoạt động của ống mật không hoạt động khiến bilirunbin bị tích tụ lại.
Người bệnh bị vàng da, vàng mắt, vàng móng
Chứng não gan
Chức năng cơ bản của gan là giúp chuyển hóa các chất như vitamin, protein… thành các chất đơn giản và thải độc, nhưng do giai đoạn cuối chức năng gan không còn đảm bảo khiến cho độc tố bị tồn lại trong máu nhất là amoniac và gây a chứng não gan.
Bệnh nhân sẽ mất ý thức về hành vi, lời nói, mắt mờ mất định hướng, mệt mỏi và yếu cơ. Ở trường hợp này chỉ cần một cơn co giật nguy hiểm sẽ xảy ra và bệnh nhân có thể tử vong nếu không có sự can thiệp kịp thời.
Triệu chứng khác
- Giảm cân, mệt mỏi, uể oải chỉ muốn nằm một chỗ, da khô, sắc mặt kém, thiếu máu, viêm lưỡi, quáng gà, viêm phù dây thần kinh.
- Bị sốt nhẹ do tế bào gan bị hoại tử, gan bị ung thư, mất khả năng giải độc làm cho chất độc tấn công vào đường tiêu hóa.
- Đau ở vùng gan, có thể đau liên tục hoặc đau dữ dội. Gan bị đau là do khối u tăng trong gan phát triển thành gan bị kéo ra. Cơ hoành có thể bị đau vai phải. Trong thời gian gan kết thành ung thư, có thể bị đau đột ngột. Nếu xuất huyết máu quá nhiều bệnh nhân có thể ngất hoặc sốc
Khi có dấu hiệu xơ gan cổ trướng cần làm gì?
Thăm khám để chẩn đoán bệnh chính xác
Khi quan sát thấy sự thay đổi về sức khỏe của mình và thấy các dấu hiệu tương đồng với của bệnh xơ gan cổ trướng, bạn nên nhanh chóng gặp bác sĩ để được tư vấn cũng như thực hiện xét nghiệm máu và chẩn đoán hình ảnh.
Một số chỉ định mà bệnh nhân có thể thực hiện để biết mình có bị xơ gan cổ trướng hay không bao gồm:
- Xét nghiệm máu: Dựa vào kết quả xét nghiệm máu, bác sĩ có thể tìm ra các chỉ số bất thường và xem xét bạn có bị xơ gan cổ trướng hay không.
- Chụp CT: Kỹ thuật chụp cắt lớp sẽ thu được hình ảnh xơ gan bên trong, từ đó bác sĩ dễ dàng chẩn đoán giai đoạn cũng như tình trạng xơ gan.
- Chụp X-quang: Phương pháp này được bác sĩ chẩn đoán thông qua kích thước của gan. Tuy không tân tiến bằng chụp CT nhưng chi phí lại hợp lý hơn nhiều.
- Sinh thiết gan: Đây là phương pháp tầm soát gan bằng cách lấy mẫu mô và quan sát mức độ tổn thương và xơ hóa dưới kính hiển vi. Phương pháp này sẽ gây đau, khó chịu cho người thực hiện vì phải sử dụng kim sinh thiết để chọc lấy phần mô ở bên trong.
Điều trị theo chỉ định của bác sĩ
Xơ gan cổ trướng là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan nên gan gần như bị xơ hóa hoàn toàn. Việc điều trị xơ gan ở giai đoạn này mục đích hạn chế tổn thương gan, giảm nguy cơ biến chứng có thể xảy ra và ngăn chặn tiến triển thành ung thư gan.
Một số phương pháp điều trị xơ gan cổ trướng như chọc dịch cổ trướng, dùng thuốc lợi tiểu, ghép gan… Tùy thuộc vào sức khỏe của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị khác nhau. Dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu nhanh cho bạn đọc biết về một số biện pháp này:
Dùng thuốc lợi tiểu
Thông thường, bệnh nhân xơ gan cổ trướng được yêu cầu dùng thuốc lợi tiểu để điều trị bệnh. Thuốc có tác dụng đào thải muối và nước ở thận, từ đó giúp giảm lượng nước trong hệ thống tuần hoàn cũng như nước ở không gian đa bào.
Thuốc lợi tiểu thường được sử dụng là spironolactone (Aldactone), furosemide (Lasix), tùy từng bệnh nhân mà được điều chỉnh liều lượng phù hợp. Thuốc chỉ có tác dụng khi chúng được uống cùng với lượng muối hạn chế.
Chọc dịch cổ trướng
Sự tích tụ chất lỏng không được cải thiện bằng thuốc và chế độ ăn uống hạn chế muối thì người bệnh có thể yêu cầu loại bỏ một lượng lớn chất lỏng bằng chọc hút dịch nhằm giảm các triệu chứng.
Bác sĩ thực hiện bằng cách đặt một ống dẫn lưu trong gan (TIPS) để ngăn ngừa sự tích tụ chất lỏng đáng kể từ cổ trướng. Tuy nhiên, bệnh nhân có thể đối mặt với các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng, vỡ ổ dịch có thể đe dọa tính mạng bệnh nhân.
Ghép gan
Bệnh nhân có thể được chỉ định ghép gan, nhưng phương pháp này rất tốn kém và không phải người bệnh nào cũng có đủ kinh tế để thực hiện. Mặt khác, nguồn hiến tạng rất hiếm, sau khi ghép gan cơ thể có thể đáp ứng được hay không nên phương pháp này cần cân nhắc rất kỹ.
Ăn uống sinh hoạt
Bệnh nhân mắc xơ gan cổ trướng cũng cần có tâm lý lạc quan, kiên trì trong quá trình điều trị bệnh. Áp dụng chế độ ăn uống hợp lý, không dùng rượu bia, đồ ăn cay nóng, dầu mỡ; không sử dụng các loại thuốc gây độc cho gan; tăng cường dinh dưỡng chất đạm để tăng cường sức khỏe; hạn chế nước và dịch khi cổ trướng nhiều… Trong quá trình điều trị nếu thấy bị nôn ra máu hay đi ngoài phân đen (máu tươi), sốt thì cần liên hệ ngay với bác sĩ.
Lời kết:
Trên đây là bài viết về các triệu chứng nhất biệt bệnh xơ gan gồm xơ gan giai đoạn còn bù và đã mất bù. Hi vọng những thông tin này sẽ giúp bạn sớm phát hiện ra bệnh lý khi vẫn còn có thể điều trị. Nếu bạn thấy bài viết này là hữu ích, hãy like hoặc share để chúng tôi có thêm động lực chia sẻ mỗi ngày. Nếu bạn còn câu hỏi khác về bệnh gan, bạn hãy gọi cho chúng tôi theo số hotline: 1800.1190 để chúng tôi trực tiếp tư vấn cho bạn.